Ka roi ka par ba ïalam da ki longkmie – Jyoti Vij Director General, FICCI

Ka jinglong ka roi ka par jong ka India ka la sakhi ïa ka jingkylla ha kine ki shiphew snem ba la leit, bad kawei na ki bynta ba ai mynsiem tam ha kane ka jingïaid lynti kadei ka jingkiew shaphrang ka bynta jong ki longkmie ha ka jingkiew shaphrang jong ka ri. Mynta, ngi lah ban ong da ka jingsngew sarong ba ka ‘Nari Shakti’ ka don ka bynta kaba heh ha ka jingkiew shaphrang jong ka ri. Ka India ym tangba ka pynkup bor ïa ki longkmie naduh ki jaka nongkyndong hynrei ka prat lynti ban pynïasoh ïa ka jinglong nongïalam jong ki kum ki jingsaiñdur ïa ka Viksit Bharat.
Ka jingkylla na ka jingpeit ïa ki longkmie kum ki nongïoh jingmyntoi jong ka roi ka par haduh ka jingithuh ïa ki kum ki nongwanrah jingkylla kadei kaba paw lyngba ki skhim jong ka sorkar bad ki sienjam. Kine ki polisi, ba la saiñdur hapoh ka rukom treikam kaba kyntiew ïa ka jingim, ki long ka bynta ba kongsan ban kyntiew ïa ka jingim jong ki longkmie, da kaba pynthikna ba ki ïoh ïa ka jingkyrshan naduh dang khynnah lyngba ka pule puthi, haduh ka jingim kaba don burom, ka jinglongkmie, ka jinglah kyrshan dalade ha ka kamai kajih, bad ka ïoh ka kot.
Ki skhim ba ïadei bad ka pule puthi bad ka bam kaba tei met, kum ka Beti Bachao Beti Padhao bad Sukanya Samriddhi Yojana, ki la nohsynniang sha ka jingpynbeit ïa ki jingïapher hapdeng ki kynthei bad shynrang ha ka pule puthi. Ki sienjam ym tangba ki la ïarap ban kyntiew ka jingkha ïa ki khyllung kynthei bad shynrang hynrei ki la buh ka nongrim na ka bynta ka imlang sahlang kaba kham ryntih ha kaba ïadei bad ki shynrang bad kynthei.
Shuh shuh, ki sienjam kum ka Anganwadi bad Poshan Abhiyaan ki don ka bynta ba kongsan ban ïoh ïa ka koit ka khiah bad ka bha ka miat jong ki longkmie bad ki khynnah. Kine ki prokram ki pynthikna ba ki longkmie bad ki khynnah kynthei ki ïoh ïa ka bam kaba tei bad ka pule puthi kaba ki donkam ban tei ïa ka nongrim kaba khlaiñ na ka bynta ka lawei jong ki.
Ki skhim ba ïadei bad ka koit ka khiah bad ka jinglehkhuid ki la ïarap bha ha ka jingkyntiew ïa ka jingim jong ki longkmie. Ka Pradhan Mantri Ujjwala Yojana, kum ka nuksa, ka la pynbiang palat 10.3 klur ki cnnnection LPG ha kylleng ka ri, kaba la pynduna ïa ki jingma ba ïadei bad ka koit ka khiah na ki rukom shet jingshet ba mynshuwa. Ka Swachh Bharat Mission ka la shna 11.8 klur ki paiñkhana, kaba la kyntiew ïa ka jingkhuid jingsuba bad ka jingshngaiñ jong ki longkmie. Kine ki sienjam ki la kyntiew bha ïa ka jingseisoh ki longkmie ha ki kam ha ki por ban wan.
Napdeng ki sienjam wanrah jingkylla kadei ka Deendayal Antyodaya Yojana-National Rural Livelihood Mission (DAY-NRLM). Kane ka skhim ka la pynkup bor ïa ki longïing kiba duna ka ïoh ka kot- khamtam ki longkmie ha ki jaka nongkyndong bad ki briew ha ki shnong ki thaw. Haduh ka 31 tarik Kyllalyngkot, 2025, palat 10.05 klur ki longïing ki la don bynta ha 90.87 lak tylli ki Self-Help Group (SHG). Shuh shuh, palat 6 lak ngut ki dkhot SHG ki la ïoh jinghikai kum ki Community Resource Person (CRP) ha ki bynta bapher bapher – naduh ka Pashu Sakhi bad Krishi Sakhi haduh ka Bank Sakhi, Bima Sakhi, bad Poshan Sakhi. Kine ki sienjam ki la plie lad ïa ki longkmie ym tang ha ka jingskhem ka kamai ka jih hynrei ka jingsngew skhem ban shim ïa ka bynta jinglong nongïalam hapoh ki shnong ki thaw jong ki.
Ka jingkiew sted ka ri ka wan lyngba ka jingsaiñdur thymmai bad ka jingseng kam lajong. Ki sienjam kum ka “Make in India” bad “Digital India” ym tangba ki la pynkylla ïa ka jinglong ka ïoh ka kot jong ka India hynrei ka plie ruh ki lad ba thymmai ïa ki longkmie. Mynta la ithuh ïa ka India kum ka ri kaba don ha ka kyrdan kaba lai ha ki kam start up, ka sakhi ka jingkiew ki kam ba ïalam da ki longkmie. Ki sienjam kum ka Pradhan Mantri MUDRA Yojana (PMMY) bad Stand-Up India ki don ka bynta kaba heh ha ka jingwanrah ïa kane ka jinglong jingman.
Ka jingïashim bynta ki longkmie ha ki kam ka la kiew lyngba ki sienjam kum ka skhim Palna bad ka skhim Working Women’s Hostel. Kine ki prokram ki thmu ban weng artylli ki jingeh ba kongsan ba mad da ki longkmie kiba leit trei, ka jingai jingsumar bad ki jaka sah.
Hapdeng kine ki jingkiew shaphrang, ka jingpynbiang ïa ka jingai jingsumar kaba bha ha ka ri ka dei kaba donkam bha. Katba ka sorkar ka la ïaid shaphrang ha ka jingpyndap ïa ki jaka ba suda ha ki kam ai jingsumar ïa ki khynnah bad ki tymmen ki kro, ki dang don ki jingeh ba dangsah. Ka rukom treikam ba pura ka dei kaba donkam bha – kaba pynkhlaiñ ïa ki jingdon jingem bad kaba pyntreikam ïa ki polisi ba khlaiñ ban pynthikna ïa ka jingpynbiang ïa ki jingai jingshakri ba bha.
Kum ka nuksa, ka sorkar ka lah ban pynbiang ïa ka kynhun kaba ai syrnot ïa ki jaka ai jingsumar bad ban peitngor man ka por ïa ka jinglong jong ki ban pynthikna ka jingryntih. Shuh shuh, ka jingpyllait khajna ba kyrpang haduh u pud na ka bynta ki longkmie kiba trei na ka bynta ki jinglut ha ka jingsumar ïa i khun (na ka bynta ki khynnah haduh 5 snem ka rta) kan kyrshan shuh shuh ïa ka jingïashim bynta ki longkmie ha ka ïoh ka kot.
Shuh shuh, ki polisi ba pynshlur ka jingïashim bynta ki longkmie ha ki kam kum ka jingtrei ha ka por mynmiet ryngkat ki sienjam kiba shngaiñ ki dei kiba ki jylla ki hap ban dang pdiang ha ka rukom kaba kham ïar.
Ka sorkar ka la jam shakhmat ha ka jingpynkupbor ha ki kam saiñ pyrthei bad ki kam digital ïa ki longkmie ruh kumjuh. Ki sienjam Digital kum ka PMGDISHA ka ïarap ïa ki longkmie ha ki jaka nongkyndong ban pyndonkam ïa ka teknoloji na ka bynta ki kam pisa. Ka jingsdang jong ka AI, blockchain, bad fintech ka plie ki lad ïa ki longkmie ha ka STEM, lyngba ki sienjam kum ka Women in Science and Engineering-KIRAN (WISE-KIRAN) bad ka Gender Advancement for Transforming Institutions (GATI). Ha ka kam saiñ pyrthei, ka jingmynjur ïa ka Women’s Reservation Bill ka la prat lynti ïa ka jingmihkhmat kham bun ha ki kynhun shna aiñ, kaba pynthikna ka jingïohsngew ïa ki sur jong ki longkmie ha man ka kyrdan jong ka jingsynshar.
Ka jingïarap jong kine ki skhim Sorkar ka paw bha haba ngi peit ïa ka jingkiew ka jingdon ki longkmie ba long nongïalam, ki nongseng kam lajong, bad ki nong wanrah jingkylla ha kylleng ka ri. Ka jingpynkupbor ïa ki longkmie ym tangba ki saiñdur ïa ka lawei jong ki hynrei kyntiew ruh ïa ka imlang sahlang bad ka ïoh ka kot. Ka roi ka par ba ïalam da ki longkmie ka la long kawei na ki jingphaikhmat kyrpang jong ki kynhun kum ka FICCI bad la ithuh kum kaba kongsan na ka bynta ka Viksit Bharat.
Ka jingïaid lynti sha ka roi ka par ba ïalam da ki longkmie ka dang ïaid shaphrang mynta, bad ka jingjop jong ka, ka shong ha ka jingïatreilang bad ka jingbteng ki sienjam jong baroh ar ki sorkar, bad kynhun shimet.