Hato shah teh shah khum shisha ki khun samla ha ka juk ki kor ki bor ka juk mynta

0

Ka jingkiew stet ki kor ki bor ka juk mynta lane ka Science & Technology ka la buh ha ka jingeh kaba khraw ïa ki kmie ki kpa khamtam eh haba ki kor internet ki la rung lut ha ki kyndong kynshrot jong ka jylla. Ka jingwan jong ka khlam COVID ha kine ki khyndiat snem ka la pynkylla lut ïa ka rukom pyndonkam ïa ki bor internet ha kine ki por. Ka jingpynbna jong ka sorkar ban pyntreikam noh da ka online class ha Ïing naduh ki klas ba dang rit haduh ki klas kiba heh ka la kylla long kawei na ki daw kaba pynngop ïa bun ki samla ban long kyrni ym dei tang ha ki jingpule hynrei pynban ha ki kam pynbyrngia ne ki kam ïalehkai.
Ka jingwan ka online class ka la dei ruh ka jingsdang jong ka jingïoh laitluid bad laitlan ki khun ban pyndonkam ïa ki mobile da kaba aidaw ba ki don online class. Dei naduh katei ka por ba ki khun samla ki la sdang ban kyrni pynban ha ki social media bad ki jait jingïalehkai kiba la pynjot pynban ïa ka lawei jong ki bad hiar kynsan ka jingpule jong ki.
Hynrei don pat ki khun samla kiba lehbha ha ki eksam watla ki pynkhreh ïa ka eksam kut snem da kaba khreh shah hikai online. Kine kiba leh bha kidei kito kiba sngewthuh shisha ïa ka jingkordor ka jingpule hapdeng bun ki jingeh kiba khraw khamtam eh kito kiba sah ha ki nongkyndong kiba ki bor internet ka duna bha.
Don lei ki longiing kiba ki kmie ki kpa namar ka jingduk ki hap ban thied tang kawei ka mobile pynban ki lah ban pule bha bad pass bha ruh ha ki eksam. Hynrei lah pat ban ong ba da ka jingleh bha ha kitei ki eksam ha kito ki snem ka la ïarap pat ïa ki ban ïai bteng ha ki jingpule haduh mynta. Lada jia ba ki khein sting ha kato ka por kumba long bun kiwei pat kiba kyrni ha kiwei pat ki kam lehse ka lynti ïaid jong ki ha ka pule puthi ne ha ka lawei jong ki ka la ïaid da kumwei pat.
Ha kawei pat ka liang lah ban ong ba kane ka juk Technology ka la long kawei na ka phang kaba la pynshaiong ïa kiba bun ki riew rangbah, namar ba bun hi kim nang kumno ban pyndonkam ïa ka, hynrei katba ki khynnah kiba dang shu khie ki la don lypa ha ki ïa ka jinglah ban kin pyndonkam ïa ki. Ki ong ba kane ka dei ka juk computer bad ki khynnah kiba la kha ha kine ki 10 snem tam mynta kim don jingeh ban pyndonkam ïa ki wat la kim shym la ïoh kano kano ka jinghikai katba kiba kito kiba la kham heh ki suhsat ban pyndonkam lada ym dei ba ki la ïoh jinghikai lypa.
Ka jingroi jong ka jingstad ka la long kaba stet haduh katta katta katba ym don jaka satia ban buh rieh ïa ka, namar ba kane ka pyrthei pynbna paidbah ne Media World kam lah ban set ïa kiwei kiei baroh hynrei kat kiba la pynmih thymmai la pyni paidbah beit lyngba ki television ne internet. Hynrei ka long pat kaba donkam ban phikir bha ha kaba ïadei bad ka jingailad ïa ki khynnah ba kim dei ban long laitlan than eh ha kaba pyndonkam ïa kine ki tiar jingstad namar ba ka lah ban ïalam sha ka jingbakla.
Ki jingsngewtynnad barabor ki pynlong ïa ki briew ban long kiba kyrni, kumta kano kano ka kam kaba ki briew ki sngewtynnad ki ïai bteng ban leh bad ïai leh ïa ka. Ka jingsngewtynnad barabor ka khring ïa ka jingmut jongpyrkhat jong baroh bad bun ki duh wat ïa ka bor sngewthuh ban don da u pud khnang ba kan ym ktah ïa ka jinglong shimet bad ka jingmlien briew.
Kumjuh ruh ki tiar kane ka juk stad ne technology ba mynta ki khring haduh katta katta ïa ki khynnah kiba dang khie dang san khamtam ki khynnah rit kiba dang leit skul. Hooid ym baroh ki khynnah ki long kumta namar ba kum ki briew ngi don la ki jong ki jong ki jinglong bad ki jingsngew tynnad, hynrei ym lah ban len ba kiba bun hi ki ïapbieit bha ïa ki tiar technology ba mynta naduh ki TV, ki Mobile, ki Computer, ki Games ba lai phew jait.
Ha kine ki sngi ym tang ki khynnah kiba kham bit kham biang kiba lah ban ktah bad pyndonkam ïa kine ki tiar khamtam lei ïa ki Mobile bad Computer hynrei wat kito ki khynnah ba lap miet ha surok ki lapmiet bha ban ïaboi ha ki dukan ïalehkai computer (Cyber Cafe) bad pynlut ïa ka por bad ka pisa ban ïalehkai namar ba ka don ka jingsngew tynnad.
Kumta ki kmie ki kpa kiba don shisha ka jingsngewkhia ïa la ki khun kim dei satia ban ailad ïa ki khun jong ki ba kin kyrni palat ha kitei ki jingpynbyrngia jong kane ka juk technology. Ka Internet ka dei kawei ka bih bah kaba pynjot ïa ka bor pyrkhat ba dang lui lui jong ki khynnah. Ha ka Internet wat kiba bun ki samla bad ki rangbah briew ruh ki liem bad ka ktah haduh katta katta ïa ka jingim briew. Ka dei kaba shisha ba ka pynsuk haduh katta katta ïa ki briew ban iit ïa kino kino ki jingdonkam hok jong ki. Hynrei kumba ong ka Phawer u Aesop, “Ka don ka ma ha ba la than eh ka suk” Kumta ki kmie ki kpa ki donkam ban long kiba phikir bad husiar bha ban peit ba ki khun kin ym ngop ha ka jingkyrni.

Leave A Reply

Your email address will not be published.