Ki kam shukor jong kane ka juk Digital mynta!

0

Ka jingsneng jong ka Phawer Aesop jong u Soso tham ka ong “don ka ma ha ba la than eh ka suk”. Kine ki kyntien jingsneng ki ju jia bha ha kane ka juk stad teknoloji ne Digital age mynta. Shisha kane ka bor jingstad jong kane ka juk mynta ka la pynsuk lut nadong shadong naduh kumno ban trei ban ktah, ban siew ban pet wat ban kamai ruh tang lyngba jong ka jingstad teknoloji lyngba ka bor Internet. Ia kane ka jingstad la lah ban buh tang ha i lynghoh kti bad bsut syndon haduh ki pla patlun, ki bek bad la rah ïa ka ha ki kti lyngba jong ka Mobile Phone. Hangne lah ban ong ba kat kaba ki briew ki kwah ki ioh lut bad ka jingsuk ka long na ka bynta baroh, pynban ka jingma bad ka jingjot ki kham trei kam palat ban ïa kata. Ym lah ban mutdur ba tang da kaba bakla ban download ïa ki mobile application ne App ki briew duh ei da ki lak bad ki klur tyngka.
Ki Mobile mynta ki la long ka lynti bah jong ki kam shukor bad ka buh ha ka jingma kaba khraw ia kiba bun kiba pyndonkam ia ka kiba nanglut ia baroh ki jait jingpyndonkam/application bapher bapher. Hangne hapoh India tang da ki Mobile phone bad da ki Sim Card thok, ki briew kila la lah ban kamai bad shukor ia kiba bun bah. Ym don jingkhanglad shuh ia ki kam sniew ha kine ki sngi kiba mynta bad ym don miet don sngi shuh hakhamt jong kane ka Digital Age. Kumta ban lait na kiba bun ki kam shukor ngi dei ban long ki briew kiba tip bha ha kano ka rukom ka pyndonkam shukor ia ki Mobile phone ha kine ki sngi.
Ha ka ktien phareng ki ong SCAMMERS ia kine ki riew shukor bad kawei ka jingthmu kaba kongsan eh jong ki ka long kumno ban kamai pisa da ki kam thok. Kawei na ka jingshah pynngop kaba bun eh ki khun samla ki ngop ka dei ha ka kam ialeh ieit ne Romance Scam. Ki don bun bah ki kynthei ba lah shah pynbeit ha ka kam wad shyiengkrung lyngba jong ka Social Media khamtam kum ka Facebook bad Instagram bad kiwei pat ki App, ha kaba ki don ki briew kiba riehtngen ialade ha ki Fake Account bad buh da ki kur ki dar kiba bha briew bad itynnad bad kren ai ki ktien jali jaum kat haduh ki bapli ki khasi jong ngi ki ngop shisha shah jingieit kat haduh ba kin banse ban phah pisa sha kita ki briew da ka jingkhmih lynti ba kin ioh shyiengkrung. Hynrei kaba kut jong ki ka long kaba dum bad dap da ka jingbabe kylla.
Ki shynrang briew la samla ne rangbah ruh ki shah pynngop kumtei ki ha ki dur ki dar jong ki kynthei, ba lah ban dei ki trai dur hynrei kiba bun hi ki dei ba la shu shim kabu bad pyndonkam da kiwei pat ki briew. Ha ka kyrteng jong ki thei bhabriew kitei ki riew shukor ki pyni ruh ia ki duh khih kiba long shimet bad pynshlur ia ki shynrang ban leh lang kumta ne kham palat ruh. Tang hapdeng khyndiat por kine ki shynrang ki la shah ring duh khih ialade wat la kim shym la leh khlem rain ei ei ruh, hynrei la shuh buh tang ka dur khmat jong ki bad ka dur khih khlem rain ka dei jong kiwei pat. Hadien kane kitei ki briew ki dawa ba dei ban siew pisa sha ki bad lada ym siew kin thad khlem rain ia kata ka dur khih ha ki rynsan social media. Da ka jingsheptieng bad lehrain bun bah ki rang khasi ruh ki la ngat bad duh ei la ka kamai umsyep.
Kitei ki lah ban long tang khyndiat eh na ki kam pynngop hynrei kawei kaba shyrkhei bha ha kine ki sngi ka dei ha ki STOCK MARKET/SHARE MARKET. Kiba ju iashimbynta hangne ki dei hi ki briew kiba bun pisa bad shah pynbrai pynngop kumno ban kamai spah ha i por ba khyndiat. Kitei ki Scammer ki thaw ia ki app kiba shukor kiba long thik kum ki app jong ki kompeni ba shisha bad kito kiba khaii ne invest ruh kim da shlan eh ban sei noh ia ka pisa kaba paw ha kata ka app kum ka jingiohnong jong ki hynrei ki ju ap kham katto por ban ioh nong kham bun. Hynrei phewse da ki la kwah ban sei ki shem ba kim lah suh ban sei, hynrei kita ki briew kiba peit bad pyniaid ia ki ki dawa ba dei ban siew biang haduh 20 ne 25% ruh ba kin ioh pyllait ia kata ka pisa jong ki kaba lah ban long da ki lak bad poi da ki klur hi ruh.
Ka Telecom Regulatory Aurhority of India (TRAI) na ka por sha ka por ka ju pynbna ia ki lad ban pyrkhing ia ki paidbah na ka jingpyndonkam bakla ia ki mobile phone. Hynrei ha kine ki sngi ka jingiabat ia ki mobile phone ka la long lynkar bha bad ki briew ki dang iaileh ia shibun ki kam shukor kiba shyrkhei. Ki don shibun bha ki jingjia ba la ujor sha ki tnad pulit bapher bapher hapoh jong kane ka jylla. Kumta ki paidbah ki deiban long kiba phikur bha shuwa ban leh ia kitei ki kam khnang ban lait na ki jingeh.

Leave A Reply

Your email address will not be published.