Ka jingkongsan ban don kawei ka jingkut jingmut ban iakhun pyrshah ïa ka jingbamsap

0

Da u P Daniel, Secretary,

CVC bad Wormila Jasmine Keishing, Deputy Secretary, CVC

Kum shi bynta ka campaign na ka bynta ka imlang sahlang kaba lait na ka jingbamsap, ki la don shibun ki sienjam ba la sdang da ka Sorkar India ban pynkhlaiñ ïa ka rukom treikam kaba pyrshah ïa ki kam bamsap. Kum ka kynhun kaba hakhlieh jong ka ri, ka Central Vigilance Commission ka la lamkhmat ïa bun kine ki sienjam. Ha kine ki snem, ka la don ka jingkylla ha ka jingphaikhmat na ka jingpynshitom bad pynpulom ïa ki kam bamsap haduh ka jingwanrah ïa ki lad jingïada kum ka jingpynthymmai ïa ka rukom pynïaid, ka jingpyndonkam ïa ka IT, ka jingpynkylla ia ki rukom treikam bad ka jingpynïaid ryntih ïa ki jingpyrkhing. Hynrei, ka jingïashim bynta ki briew jong ka ri bad ka jingkut jingmut jong baroh ha ka jingpdiang bad pynurlong ïa ka khubor jong ka zero tolerance pyrshah ki kam bamsap ka dei ban long ka bynta ba kongsan jong baroh kine ki sienjam.
Ka Central Vigilance Commission, ha ka jingïakhun jong ka pyrshah ïa ki kam bamsap, ka pyndonkam ïa ka atiar jong ka jingïashim bynta lang ha ka jingpeitngor ban wanrah ïa baroh kito kiba don bynta ha ka kam bad pynthikna ïa ka jingkut jingmut jong ki ban wanrah ka jinglong shai bad ka hok ha ka kam synshar paidbah. La rakhe ïa ka Vigilance Awareness Week, kaba long ka sienjam na ka bynta kane ka kam naduh ka 30 tarik Risaw haduh 5 tarik Naiwieng mynta u snem.
Ha kine ki snem, ka Vigilance Awareness Week ka la sakhi ka jingïashim bynta shitrhem bad ka jingkyrshan na ki kynhun sorkar bad ki kynhun shimet ruh kumjuh. La pynshlur ïa ki kynhun ban pynlong ïa ki seminar, ki awareness gram sabha bad sdang ïa ki prokram ban ai jingtip shaphang ka jingkongsan ka jinglong kawei ha baroh ki bynta jong ka jingim. La pynlong ruh ka jingshim smai e-integrity da palat 16 million ki briew jong ka ri bad palat 250,000 ki kynhun.
Kine ki sienjam ki bud ruh ïa ka jingngeit jong ka Article 13 jong ka United Nations Convention pyrshah ïa ki kam bamsap kaba long “… ka jingïashim bynta jong ka imlang sahlang bad ka jingkyntiew ïa ka jingïashim bynta shitrhem jong ki briew bad ki kynhun ki bym dei ki kynhun sorkar, kum ki kynhun ha ka imlang sahlang, ki kynhun shimet bad ki kynhun ba ïadei bad ka imlang sahlang, ha ka jingïada ïa ka bad ka jingïakhun pyrshah ïa ki kam bamsap bad ka jingai jinghikai ïa ki paidbah ba ïadei bad ka jingdon, ki daw bad ka jingkhlaiñ jong ka jingma na ki kam bamsap.”
La sdang ïa ka campaign kaba lai bnai, kum ka jingpynkhreh ïa ka taiew, lyngba hynriew tylli ki lad jingïada ba la jied kum ki bynta ba dei ban phaikhmat na ka bynta ki kynhun ba kin peit. Kine ki kynthup ka jingai jingtip halor ki jingujor na ki briew, ki prokram pyntbit, ka jingpynkhlaiñ ïa ki rukom treikam, ka jingpyndonkam ïa ka IT na ka bynta ka jingpynbeit ïa ki jingujor, ka jingpynthymmai ïa ki jingpynbna, ki rukom treikam, ki kot ai jingbatai bad ka jingpyndep ïa ki jingujor ba dang sah.
La shim ïa kine ki sienjam jingïada ban pynthymmai ïa ki rukom treikam bad wanrah ka jingkylla kaba ryntih. Ka thong ka long ban wanrah ka jingkylla ha ka rukom synshar ka ban kyntiew ïa ka jinglong shai bad jingkitkhlieh ha ka jingtreikam ka sorkar.
Ha u 2022, ha ka jingïatreilang bad ka Central Board of Secondary Education (CBSE), ka Central Vigilance Commission ka la pynlong ïa ka jingïakop thoh essay ha kylleng ka ri. Kumba 7.6 lak ngut ki samla pule na palat shiphew hajar tylli ki skul ha kylleng ka ri ki la ïashim bynta. Ka Complaint Management Portal jong ka Commission, kaba la plie ha u snem ba ladep da u Myntri Rangbah duh, u Narendra Modi ka long sa kawei ka sienjam ban wanrah ka jingdon bynta ki briew jong ka ri ha ka jingïakhun pyrshah ïa ki kam bamsap. Lyngba kane ka rynsan, ki briew jong ka ri kiba sakhi ïa ka jingleh bakla u ne ka ophisar jong ka sorkar pdeng ki lah ban ujor beit beit sha ka Commission. Lada ki briew, na kano kano ka daw, kim kwah ban pyntip ïa ka kyrteng jong ki kumta ki lah ban buh da ka jingujor, bad kumjuh ruh ki lah ban ujor beit beit sha ka Commission, bad kane ka plié lad ïa ki briew ba kin ujor sha kane ka kynhun kaba ha khlieh tam.
Ha India, ka jingujor ka ïoh ïa ka jingkyrshan na ka Public Interest Disclosure and Protection of Informers (PIDPI). Lyngba kane ka jingkut jingmut, la buhrieh ïa ka kyrteng jong u nongujor, bad lada ki sngew ba ki donkam ka jingïada, ka Commission ka lah ban ai ïa ki lad jingïada ba donkam. Kane ka pynshlur ïa ki nongshong shnong ban mih shakhmat ban ai kino kino ki jingtip ba ki don bad ka pynduna ruh ïa ka jingujor da ki briew kiba ym ai kyrteng ne kiba ujor ha ka kyrteng sin.
Kine ki sienjam ki ïarap ban kyntiew ïa ki briew bad ka imlang sahlang da kaba kyntait ïa ka jingbamsap. Khatduh, watla ka Central Vigilance Commission bad kiwei kiwei ki kynhun sorkar ki bteng ban ïada bad ïakhun ïa ka jingbamsap, ka bor ba shisha ka shong ha ka kti jong ki briew jong ka ri bad kumno ki lah ban wanrah ïa ka jingpeit ïa ki kam synshar. Ki briew jong ka ri ki dei ban bteng ban ïoh ka jingkyrshan bad pynkup bor ban wanrah ka jingkylla kaba ïaineh.

Leave A Reply

Your email address will not be published.