Ka jingpynkylla ki aiñ ka Sorkar u Modi ka jingshngaiñ ïa ki longkmie

Ha u snem 2012, ka jingjia Nirbhaya kaba shyrkhei ka la pynkyndit ïa ka jingmut jingpyrkhat jong ka ri. Ka la pynpaw ruh ïa ki jingduna ha ka aiñ bad ka rukom synshar jong ka India na ka bynta ka jingshngaiñ jong ki kynthei. Ka jingbym biang ka jingtreikam jong ki pulit, ka jingsuki ka ïingbishar ban shim ïa ki sienjam, ki aiñ kiba la rim, bad ka jingbym don satia ki rukom kyrshan ïa kiba lait im ka la pynpaw ïa ka jinglong jingman kaba bun ki jingjynjar.
Ha u snem 2014, ka India ka la don ha ka khep jong ka jingeh. Ka jingbitar ki paidbah ka la jur bha, hynrei ki kam ka aiñ ki la long kiba suki. La don ka jingpyrkhat shaphang ki Fast Track Court, hynrei kane kam pat seisoh. Ym shym la don ki lad pynbeit ba suk bad ki jaka kiba treikam kumne, ym shym la don ki lad ai jingïarap ïa ki kynthei ha ka ri, ym shym la don ka jingkyrshan jong ki bor ka aiñ ban pynsted ïa ka jingtohkit, bad ym shym la don ka pisa ba la aiti ban kyrshan ïa kum kine ki sienjam. La peit ïa ki kam jong ki kynthei kum ki jingeh ha ka imlang sahlang-ym kum ki kam ba kongsan jong ka ri.
Ka juk Modi: Na ka jingïada sha ka jingpynskhem ïa ka jingpynkupbor
Hapoh ka jingïalam ba don jingthmu jong u Myntri Rangbah duh u Narendra Modi, ka Sorkar India ha kine ki 11 snem ba la dep jong ka jingsynshar ka la wanrah ïa ka jingpynkylla ha ka rukom synshar-na ka rukom treikam kiba malu mala sha ka rukom treikam kaba kyrpang kaba la pynshong nongrim ha ka jingpynkylla ïa ki aiñ, ka jingpynbiang ïa ki kam bad ka burom na ka bynta kawei pa kawei ka kynthei.
Ka jingshngaiñ ha ka aiñ kum ka jingkut jingmut jong ka ri
Ka sorkar ka la sdang da kaba thaw ïa ki Fast Track Special Court (FTSC) ha kylleng ka ri, bad mynta ki don 745 tylli kum kine ki ïingbishar kiba treikam, kynthup ïa ki 404 tylli kiba peit kyrpang ïa ki mukotduma hapoh ka Protection of Children from Sexual Offences (POCSO) Act. Kaba ïapher na u snem 2014 ha kaba ki One Stop Centre kim shym la don, palat 820 tylli ki district mynta ki don ïa ki OSC kiba treikam pura kiba ai jingïarap ha ka liang ka aiñ, ka jingïarap jong ki pulit, ka jaka sah, bad ka jingai jingmut hapoh kawei ka jaka ïa kino kino ki kynthei kiba don ha ka jingeh kiba shah ktah ha ka jingshah lehbeiñ. Ka National Women Helpline (181), kaba la sdang kum shi bynta jong kane ka kam, ka la ai jingkyrshan mardor sha palat 8.6 million ki kynthei ha ka rukom kaba treikam baroh shi sngi, man ka sngi. Shuh shuh, palat 14,600 tylli ki thanat pulit ha kylleng ka ri mynta ki don ïa ki jaka ai jingïarap ïa ki kynthei, kiba bun na ki, ki don ki ophisar kynthei-kaba pynkylla ïa ka jinglong kaba ju don mynshuwa ha kaba la paw bha ka jingshun bad ka jingleh sting sha ka rukom treikam kaba don ka jingsngewlem bad ka jingkyrshan. Lyngba ka Nirbhaya Fund, ka sorkar ka la bei tyngka ïa palat 50 tylli ki projek ba heh kiba pynleit jingmut ha ka jingshngaiñ jong ki kynthei haba ïanujor bad ka rukom ai jingïarap kyrkieh kaba tlot bha shwa u snem 2014.
Ki jingpynkylla aiñ kiba peit ïa ka lawei
Katba ka Criminal Law (Amendment) Act, 2013 ka la sdang ïa ki katto katne ki jingpynkylla kiba donkam bha, ka dei ka jingpynbeit ryntih kaba bniah hapoh ka Bharatiya Nyaya Sanhita (BNS) bad ki aiñ kiba ïadei bad kane ha u snem 2023 kaba la pyni ïa ka jingkhlad noh ba shisha jong ka India na ka aiñ pynshitom beiñ kaba ju don naduh ki por ba synshar da ki phareng.
Kine ki aiñ thymmai ki pynïasoh lang ïa baroh ki kam beaiñ pyrshah ïa ki kynthei ha kawei ka lynnong ba la ong bad ki bthah ba ïa ki jingkren jong ki nongshah lehbeiñ dei ban ring video, kaba bha eh ka long da ka kynthei majistor ban pynthikna ïa ka rukom treikam kaba don ka jingsngewlem. Ki kam runar kum ka jingbud lyngba ki lad digital, ka jingpeit swait, bad ka jingleh thok lyngba ki jingkular lamler jong ka jingshongkha la pynlong kam beaiñ ha ka sien kaba nyngkong. Ka kam aiñ mynta ka pynjari ïa ki jingpynshitom kiba tyngeh na ka bynta ki jingshah theh acid, ka jingkhaïi ïa ki briew, ka jingshah lehbeijot da ki kynhun, bad ka jingshah lehbeijot ha ki jaka shah set. Nalor kata, kano kano ka jingkyntait ban register ïa ka FIR ne ban ai jingsumar kyrkieh ïa ka nongshah lehbeijot la kheiñ kum ka kam beaiñ. Mynta ki kynthei ki la shah katkum ka aiñ ban trei ha kano kano ka kam bad ha kano kano ka por, da kaba kyntait noh ïa ki jingtehlakam kiba rim bad pynskhem ïa ka jinglong laitluid jong ki. La pynrung ruh ïa ki jingpynkylla kiba kongsan ha ka rukom treikam, kynthup ïa ka jingpynlong ïa ki lad jingïada ïa ki sakhi bad ka jingpdiang ïa ki sakhi digital-kaba la pynkylla ïa ki jingshem jong kito kiba lait na kine ki kam leh beijot ha kaba ïadei bad ka jingïoh jong ki ïa la ka hok katkum ka aiñ.
Kine kim dei tang ki jingpynkylla-ki pyni ïa ka jingpynkylla ïa ka rukom bishar hok na ka bynta kito kiba la ïaid lyngba kum kine ki kam beaiñ.
Ka jingpynkupbor ka bym sahkut ha tang ka aiñ
Ha ryngkat ka jingïada da ka aiñ, ka rukom treikam jong ka sorkar ka la long ban wanrah ïa ki jingpynkylla aiñ ryngkat bad ki jingthmu kiba kham jylliew na ka bynta ka jingpynkupbor ha ka imlang sahlang, ka pisa tyngka, bad ki kam digital. La pynjlan ïa ka shuti kha khun na ka 12 sha ka 26 taïew, bad ki jaka treikam kiba don palat 50 ngut ki nongtrei mynta ki dei ban pynbiang ïa ki jaka sumar khun. Ki kynthei mynta ki ïashim bynta shitrhem ha ki kam shipai, ki ïoh rung ha ki Skul Sainik, ki rung ha ka National Defence Academy (NDA) ba pawnam jong ka ri, bad ki ïoh ïa ki kam ba la pynskhem-ki mawjam kiba mynshuwa kim lah ban kot. Ki rukom leh shiliang kum ka Triple Talaq la pynduh noh da ka aiñ, bad mynta la shah ïa ki kynthei ban leit Haj khlem ka jingsynran jong u shynrang. Ka jingpynbiang ïa ka hok ka la long ruh kaba la pynïaid da ki bor bapher bapher bad la pynlong digital lyngba ki Nari Adalat ha ka imlang sahlang bad ki rynsan kum ka SHe-Box 2.0, kaba wanrah ïa ki lad pynbeit ha ka por kaba biang ha ka imlang sahlang.
Ka Bharat kaba kham shngaiñ, kham khlaiñ ka sdang na ka jingdon burom ha ki kam aiñ
Shwa u snem 2014, ïa ka jingshngaiñ jong ki kynthei la jukheiñ palat kum ka kam kaba ïaid katkum ki jingpynmih khubor, ym ki polisi. Mynta, ka la skhem ha ka rukom ai jingsynshar, ba la kyrshan da ka pisa, ki tiar forensic, ki jingpynkylla aiñ, bad ki nongtrei ha ki jaka treikam.
Katba ngi dang rung ha ka Amrit Kaal, ka jingthmu ka long kaba shai: Ka India Bathymmai ha kaba ym don ka kynthei kaba ïaid marwei, bad ha kaba ka jingshngaiñ jong ka kam dei ka jingdonbok hynrei ka dei ka jingkular jong ka riti synshar kaba la kyrshan da ka bor treikam jong ka ri.
Ka jingïaid lynti kam pat kut, hynrei ngi la ïaid shakhmat la jngai. Bad da ka jingbteng jong ka kam saiñ pyrthei, ka jingïatreilang ha ka imlang sahlang, bad ka jingkular ha ka aiñ, ka Bharat ka lah shisha ban long ka jaka kaba shngaiñ tam ïa ka kynthei ban im, ban trei bad ban ïalam lynti.