Tieng ka Sorkar ïa Ka Jingrwai Prah sa pan jingpynshai na ka Principal?

Dr. Rusievan Shangpliang

0

Naduh ba ka Election Commission jong ka ri India ka la shah ïa ki political party ban pyndonkam ïa ki jingrwai ha ki jingkanbas elekshon jong ki, ka la don ka jingmih ki jingrwai ba bun jait na ka bynta ki kyrtong (candidates) ha man la ki constituency. Kine ki jingrwai ïa kiba la phah thaw khnang da ki kyrtong hi ban ïahap bad ki ryngkat bad ka party ba ki ïeng, u/ka shap jong ka party jong ki bad ka Constituency ba ki mih ban ia aireng, bad wat ki kyrtong shimet ruh ki don la ki jong ki jingrwai. Kane ka rukom ka la ïaid bun tylli ki snem ha ka jylla jong ngi ha baroh lai tylli ki elekshon – MP, MLA bad MDC. ki jingrwai ki la pynkhih win bad pynshongshit ïa ki samla bad ki tymmen kynthei bad shynrang naduh ba sdang ka jingkanbas elekshon haduh ban da dep. Tangba mar shu dep niew vote pat kine ki jingrwai ki la shu jah rngai noh bad ym ju don shuh ba tem ïa ki. Ka dor kaba rem bha ïa kaba la pynlut da ki kyrtong ban phah shna ïa kine ki jingrwai ka la shu sepei noh wat haba ki kyrtong ki rem ne ki jop bad ym tang u paidbah hynrei wat la ki jong ki nongkyrshan ruh kim kynmaw shuh ban tem ïa kine ki jingrwai.
Ha kane ka elekshon MLA 2023 ba dang shu dep ruh ka jingtem jingrwai da ki kyrtong bad ki party ka la nang kham jur bad la jan baroh ki kyrtong ki don la ka jong ka jingrwai. Na kitei ki jingrwai ka don kawei ka jingrwai kaba pynlong ia nga ban ïathir katto katne hangne. Kata ka dei ka jingrwai “Kong Deng Kong Nah ha u Prah” ne kaba la ju tip paidbah ruh kum “Ka Jingrwai Prah” kaba dei kawei na ki jingrwai ba la pyndonkam da ki nongkyrshan jong ka Voice of the People Party (VPP). Kane kam dei ka “official song” lane ka jingrwai ba la shna kyrpang bad ithuh da ka party VPP hynrei ka dei ka jingrwai ba la thaw sngewbha da u nongthaw jingrwai uba tbit bha bad la rwai ia ka da u nongrwai uba paka ka sur. Bad dei namar ka jingïahap ki kyntien jong ka jingrwai bad u shap jong ka party nangta ruh bad ki nongrim jong ka, namarkata ka jingrwai ka la pynlong ïa ki paidbah bad ïa ki nongialam jong ka party ba kin nang sngewtynnad shuh shuh ïa ka. Nalorkata ka sur jong kane ka jingrwai ka long kaba sngewtynnad shisha ban sngap bad baroh baroh ki la ïatem ban shongshit bad shad kynthih ruh. Dei namar kine ki daw ba ki kyrtong jong ka party VPP kim shym la thaw jingrwai shuh la ki jong lait noh katno katne na ki. Hynrei “Ka Jingrwai Prah” ka la nang ïaid kylleng kylleng bad ka la pynshongshit ïa ki nongkyrshan jong ka party bad ia ki kyrtong jong ka.
Ka jingïapher hapdeng jong kane ka jingrwai bad kiwei pat ki jingrwai ka long ba wat hadien ba ka elekshon ka la kut hynrei kane “Ka Jingrwai Prah” ka la nang paw shuh shuh pynban bad ka la nang sawa jam bad pur stet ha kylleng ka ri Khasi. Kawei na ki daw tynrai ba balei ki paidbah ki dang pyndonkam sah ïa kane ka jingrwai ban tem kai ne ban shad sngewbha ka long ba ki paidbah hi kim shim ïa ka tang kum ka jingrwai elekshon hynrei ki ïohi ha kane ka jingrwai ïa ka khubor ban lum ban lang, ban kyrsiew thiah bad ban ai mynsiem ïa ki ha kiba bun ki liang. Ka jingrwai ka pynpaw ruh ïa ka jingthrang jong ki ban ïoh ïa ka jingkylla, ban pynduh pyndam ïa ka bamsap, ban pynthymmai ïa ka pyrkhat pyrdain bad ban kyrsoi shuh shuh ka jingieit ïa la ka ri kum ki trai muluk trai jaka.
Ka dei ruh ka jingrwai kaba ktik ïa ka jingmut jingpyrkhat haba ngi pynshong nongrim ïa ki jingmut ha ki kyntien jong ka bad kane ka ai mynsiem ïa ki paidbah ba kin sngap ïa ka khlem ngiah haduh mynta. Sa kawei ka jingphylla jong kane ka jingrwai ka long ba wanrah ka jingkmen ba shikatdei eh ha ki khyllung bad ki Khynnah rit bad ruh ki samla haba ki ïoh ban rwai bad shad ïa ka. Naduh ki khynnah skul, college bad university bad wat ki nonghikai ki da hun jrut ban ïoh ban pynkut ia ki program jong ki haba ki ïoh ban shad da “Ka Jingrwai Prah.” Kane ka jingrwai ka la saphriang stet bad ka iaid kam bha ha ki jingleit kai piknik bad ha ki kam khawai kum ki ïng iathoh, khawai sngikha bad kumta ter ter naduh rilum Khasi shaduh ri War, ri Bhoi bad rilum Jaintia. Kum kane ka jingieit ïa kane ka jingrwai ym ju ïohi koit ha kiwei pat ki jingrwai kiba ju pyndonkam por elekshon.
Kaba sngewlyngngoh shibun pat ban ïohi ba ka sorkar ka pan jingpynshai pynban halor ka jingtem ïa kane ka jingrwai ha ka skul Government Girls’ Higher secondary school Jowai ha ka 5th Nailur 2023 (Teachers’ Day) tangba ïa kiwei pat ki skul kam leh eiei. Kaei kaba pynlong ïa ka sorkar ba kan shim ïa kane ka bynta? Kum ki riew paidbah te ngim tip shuh ïa ka daw kaba sha lyndet. Lah ban dei ka jingtieng jong ki myntri ba don ha ka sorkar kiba la ïohi ia “Ka Jingrwai Prah” kum ka sur jong u paidbah uba la sdang ban pyrkhat thymmai kumno ban wanrah ïa ka synshar khadar kaba khuid. Lehse ka don ruh ka jingsuba ba ka party VPP kan nang khlain shuh shuh lada ki paid nongkyrshan jong ka kin nang ïai tem bad pynsawa ïa kane ka jingrwai. Lehse ki lah ban mutdur ruh ba lyngba ka jingtem jong ki nongkyrshan jong ka party ia kane ka jingrwai, kan khring ruh ïa kiwei pat ban pyn ïasoh ialade bad ka party VPP. Lehse ka dei ruh ka jingbishni ba kat ka jingsngewtynnad jong kane ka jingrwai hynrei tang namarba ki don ha ka sorkar kim lah pat ïalade ban rwai ne shad ïa ka. Ngi lah ban ong ba namar ba u Chief Minister badonburom Conrad K. Sangma bad u Deputy Chief Minister badonburom Bah Prestone Tynsong bad kiwei ki myntri ki dei kiba smat bha ban rwai bad ban shad, nga la tikna ba wat ma ki ruh ha kyndong ba ngim ïohi ne ha teng ha teng ki lah ban kum ringsur marwei marwei ïa ka kane “Ka Jingrwai Prah” kaba pawnam.
Nalorkata ka lah ruh ban don ka jingsngew lehrain ba wat ki khynnah ha ki skul sorkar ruh ki ïa shad da kane ka jingrwai katba ïa ki jingrwai ba la shna kyrpang da kiwei pat ki party ym ju don ba tem ne kynmaw satia ïa ki. Dei hangne ba ngi hap ban mynjur bad i Dr. Batskhem Myrboh, Nongai ktien ka VPP, iba la ong ba ka dei ka jingbieij jong ki nongai hukum bad u ophisar uba pyntreikam ia ka hukum ban pan jingpynshai bad phah pan map ïa i Principal jong katei ka skul tang namar ba tem ïa kane ka jingrwai. Wat la kadei na kano kano ka daw kaba ngim tip satia hynrei kane ka lynti ba ka sorkar ka shim ka pynpaw shai ba jingkwah ban khang lad ïa ki khynnah ba kin rwai bad shad ïa kane ka jingrwai ka dei ka jingpynibor bad ka jingpyrshang ban ïuhroit ïa hok ba laitluid jong ki. Lada nangne sha khmat, ka sorkar ka dang pyrshang da ki buit ba bunjait ban khang ïa “Ka Jingrwai Prah” ngin sa nang bteng ban ïa tai halor kata. Hynrei ïa mynta hi ngin pynkut kumne – “katta dang khang, katta ka dang bang dang thiang: katta dang pyrkhing, katta yn dang ïa shad ia kynting: katba dang mut ban theh umpjah, katta kan nang pynsuhjer pynkhie ksah”.

Leave A Reply

Your email address will not be published.