Kumno yn leh halor ka Reservation hapdeng ki jingat phyllung

0

Ka ishu jong ka Reservation Policy ka la khluit hadien ka jingmih jong u Bah Ardent Basaïawmoit ban shah thngan khlem buh por naduh ka 23 tarik mynta u bnai. Kane ka jingshah thngan ka la poi sha ka sngi kaba hynriew bad satang shu sngi ka la dap shi taïew. La ïohi ba ki paidbah ka Ri Khasi Jaiñtia ki la mih na kylleng kylleng ban wan ai jing kyrshan ïa kane ka jingïakhih. Ka jingkyrshan ka la wan ruh na ki Sengbhalang bapher bapher jong ka Ri Khasi Jaiñtia, na ki Shnong, na ki Seng kynthei, na ki Seng Samla bad bun bah kiwei kiwei pat ki kynhun.
Lah ban kdew hangne ba ka Seng Voice of the People Party (VPP) ka la pynshai ba ka jingpynbha ne pynthymmai ïa ka Reservation Policy kadei ka mat ïaleh elekshon jong ka bad haba ka la jop 4 ngut ki MLA bad ym ïoh lad ban kren ha Assembly kadei hok ïaka ban wan sha u paidbah uba la ai jingkyrshan ïa ka Seng ha kane ka elekshon baladep. Ka Seng ka la pynpaw ruh ïa ki nongrim da kaba ong ba ka Reservation Policy kaba la pyntreikam ha ka jylla naduh ka snem 1972, kadei kaba noh shiliang khamtam ha ka jingbun briew, namar haba ïanujor ïa ka jingbun briew hapdeng u Khasi Jaiñtia bad u Garo, u Khasi Jaiñtia u tam bun pal ïa u Garo,katba ka jingbhah kam pat ka long mar 40%,ïa kaba ka Seng ka ong ba ka la ktah shibun ïa ki Samla wadkam wadjam na kane ka thaiñ jong ka jylla.
Katba kiba pyrshah pat ki pynpaw ba kane ka mat ka long kaba ma haduh katta katta namar ba ka lah ban ktah ïa ka jingïapher sngew jaidbynriew hapdeng u Khasi Jaiñtia bad u Garo. Ki la ong ruh ba kane kadei ka mat kaba eh bad tang la bakla ka lah ban poi sha ïingbishar bad lad ban duh ruh wat ïa ka jingbhah kam katkum ka percentage kaba long mynta.
Hynrei ki nongïalam ka VPP kiba la kren ha Assembly ki la pynpaw shai ba kane ka jingdawa jong ki kam mut satia ban pyrshah ne ban knieh noh ïa ka bhah ba ki Garo ki la ïoh, hynrei ban pynïph pat ïa ka hok kaba ki Samla na Rilum Khasi Jaiñtia kidei ban ïoh. La ïohi ruh ba halor kane ka mat, ka Rilum Garo ka la tylli lang mlon ban pyrshah ïa ka jingdawa ka VPP,katba ha Rilum Khasi Jaiñtia pat kila don kiba pyrshah bad pynpaw ba ym dei ban pynkhih ïa kane ka ishu,ïoh ba ka mih ka jingïaumsnam hapdeng kine ki arkynhun jaidbynriew kiba ïashong ïasah lang ha kajuh ka jylla. Kiba pyrshah ki la kynnoh ruh ba kane ka jingleh ka VPP kadei tang ka buit ban jop ïa ka elekshon MDC ha u snem 2024.
Pynban haba peit ïa ki election manifesto jong kiwei pat ki Seng Riewlum, kum ka UDP, ka HSPDP kamat ban review ïa ka Reservation Policy ka don ha ki kyndon ne ki mat ïaleh elekshon jong ki. Kaba mut ba kine ki Party ruh ki leit sha u paidbah ryngkat ba kane ka mat kaba la pynkhih da ka VPP. Te kan don ka jingïapher aiu na kane ka jingdawa jong ka VPP bad ki jingdawa ka UDP bad HSPDP. Ka jingïapher hi ka long ba ka VPP kaba shong ha ka liang pyrshah ka pynkhih ba dei ban review noh, katba ka UDP bad HSPDP kiba don ha ka liang synshar ki sngap man man bad kim ong eiei halor kane ka mat kaba kila khlei ha ka por elekshon.
Shuh shuh haba peit ïa ka jingpynkhih ka VPP la ïohi ba ka jingdawa jong ka, kam dei ban leh noh wut wut ne ban rai wut wut, hynrei ka la ai jingmut ruh ban thung da ka Expert Committee ka ban kynthup lang ïa ki nongïalam na Khasi Jaiñtia Hills bad na Garo Hills bad kumjuh ruh ïa ki riewshemphang kiba tip bha ïa kane ka kam ba kin ïamir jingmut lang ban weng noh ïa kane ka jingeh kaba la khih phaloh la slem bha.
Ym lah ban klet ruh ba kaba kum kane ka jingkhih ka la jia ha ka snem 2005 ha ka por ba ka KSU ka la dawa ban pynkynriah noh ïa ka Headquater jong ka MBOSE na Tura sha Shillong. Ha katei ka snem ka la mih ka jingkhih phaloh kaba jur hapdeng ki Khasi bad ki Garo, hynrei ka sorkar u Bah DD Lapang, ka la thung da ka Expert Committee ban ai jingmut sha ka sorkar halor kane ka mat. Hadien ka jingai jingmut kane ka Committee, ka sorkar ka la pyntreikam bad baroh baroh ki la pdiang ïa kane ka jingpyntreikam ka sorkar bad kiba bun ki jingeh ka MBoSE la lah ban weng bad la weng noh ruh ïa ka jingïakynad hapdeng kine ki artylli ki jaidbynriew.
Te kat eh aïu ïa ka sorkar jylla ban kan thung ïa kane ka Expert Committee ban ïakren halor ka Reservation Policy. Ne ka kwah ba kane ka ishu kan shu kyan napoh napoh katba nang mih ki snem. Kaba ma ka long ïoh ba ha kawei ka sngi kane ka mat kan bthei syndon puk bad wanrah ka jingïapher jingmut hapdeng kine ki arkynhun ki jaidbynriew, namar kumba long mynta hi ka jingkyan napoh napoh ka don khamtam haba ka sorkar MDA:1, ka la pyntreikam ïa ka Roster System da kaba shim pyntreikam naduh u snem 1972, kata naduh ba la sdang pyntreikam syndon ïa ka Reservation Policy.

Leave A Reply

Your email address will not be published.