Ka mang tyngka ba la wanrah da u Myntri Rangbah kadei ka kot tang malade, ong u MLA ka Nongkrem

Shillong, Lber 07: U nongïalam ka liang pyrshah na ka seng Voice of the People Party (VPP) bad u MLA ka Nongkrem u Bah Ardent Miller Basaiawmoit ha ka sngi Thohdieng u la ong ba ka mang tyngka kaba la wanrah da u Myntri Rangbah ka jylla ka dei ka kot tang malade ne ka “self-promotion document” bad kynnoh ruh ba ka sorkar ka la shu jied haba pyntreikam ïa kiba bun ki skhim ha ka jylla.
Na ka liang jong u, u la banjur ba ka sorkar ka donkam ban kyntiew ïa ka khajna jong ka jylla bad ban pynkut ïa ki kam khaiï dewïong beaiñ ha shwa ba ka jylla kan mad ïa ka jingeh ha kaba ïadei bad ka jingïoh ïa ka khajna.
“La ïohi ba kane ka mang tyngka kadei tang ka kot ka jingkyntiew malade jong u Myntri Rangbah,” ong u Bah Basaiawmoit haba ïashim bynta ha ka jingïatai nia hapoh ka dorbar mang tyngka ha ka sngi Thohdieng.
Haba ong ba bun na ki skhim ki la treikam ha ka kyrteng jong u Myntri Rangbah, u Bah Basaiawmoit u la pynpaw ïa ka jingsngewkhia halor ka jingpulom jong ka sorkar ban pynlait ïa ka scheme hapoh ka CMSRDF mynta la kumba 10 snem.
“Watla ki la don bun ki skhim ha ka kyrteng u Myntri Rangbah hynrei ngim pat ïoh ïa ka jingïarap pisa kaba hab hapoh ka CMSRD wat ba ngi la aiti ïa ki jingtyrwa skhim sha ka sorkar jylla,” ong u MLA ka Nongkrem da kaba kynnh ruh ba ka jingpyntreikam ïa kane ka shim ka la long da kaba shu jied. Imat kane ka sorkar ka pyrshang ban wanrah ïa kane ka skhim ha kata ka lynti ban pynduh ïa ka hok jong ki nongmihkhmat kiba la shah jied.”
Haba kynnoh ïa ka sorkar ba ka la ban beiñ ïa ki paidbah jong ka Nongkrem constituency, u Bah Basaiawmoit u la ong, “Nga sngewsih ba kum u nongmihkhmat ba la shah jied ha ki paidbah ka Nongkrem ban shah ïaid lait ban pyntreikam ïa kiba bun ki skhim. Baroh kine ki skhim la pynwandur ban ai ki lad jingïarap ïa ki paidbah hynrei ki dei pat kiba don ka jingïadei bad ki briew kiba don ha ka bor. Kane kadei ka jingban beiñ bad ka jingbym kheiñ snep ïa ki paidbah ka Nongkrem kiba la khmih lynti ba yn lah ban pyntreikam ïa kiba bun ki skhim kiba hab hapoh ka jingkhmih jong ka sorkar pdeng. Hato kane ka jingshim rai ban ïoh ïa ki skhim ka dei tang na ka bynta kito ki party kiba don ha ka bor, ha ka jingshisha kim dei ban klet ba ïa ki MLA la jied da ki paidbah ka constituency, bad dei halor kane imat ïa ki skhim la ai ha ka kyrteng jong u Myntri Rangbah kaba pynthikna ba ki skhim ba la ïoh kin don ka jingïadei bad ka party kaba don ha ka bor. Ngi lah ban pyrkhat ba kane ka dei ka jingpyrshang ban pyndonkam bakla ïa ka bor.”
Shuh shuh u Bah Basaiawmoit u la ong ruh ba u la thoh shithi sha u Symbud Myntri Rangbah ka jylla u Bah khmih ïa ka tnat PWD (roads) u Bah Prestone Tynsong ban pynpaw sha u ba bun na ki surok hapoh Nongkrem constituency ki la jot lut hynrei kaba sngewsih ka long ba haduh mynta na ka liang ka tnat kam shym la leh eiei.
Ha kajuh ka por u nongïalam ka VPP u la kyntu ïa ka sorkar jylla ba kam dei ban kmen naba ki lah ban pynlut bun da kaba shaniah beit ha ka jingshim ram na ki ïew paidbah hynrei kam don pat ka jingkitkhlieh ban kyntiew ïa ka khajna la jong ka nuksa ka dei na ka jingkit dewïong beaiñ kaba dang ïai jia haduh kine ki sngi.
“Bun tylli ki trok kiba la ïaid laitluid ban kit ïa u dewïong beaiñ. Ka por kan sa poi ba ka tyllong jong ki khajna kin sa duh lut ha kaba kane kan sa wanrah ka jingeh ïa ka jylla,” maham u Bah Ardent da kaba bynrap, “Nga la ïoh ka jingtip na Garo Hills ba ka la don ka jingkit dewïong beaiñ kaba la jur bha khamtam ha North Garo Hills bad ki checkpoint jong ka sorkar ki la ailad ïa ki trok ba kin ïaid laitluid khlem ki challan bad ka jinglum royalty.”
“Ka jingmaham jong ka kaiphod CAG ka ong ba lada ka sorkar kam shim ïa ki sienjam ban pynbeit ïa kane ka jingeh kan long ka jingma na ka jinghap ban shim ïa ka ram kaba bun. U Myntri Rangbah bad u khynnah jong u, imat ki shim sting ïa kane ka jingïohi ka kaiphod CAG,” u la bynrap.
Haba ong ba ka VPP kam pyrshah ïa ka jingpynlut bad ka jingshim ram ka sorkar na ka bynta ban pynlut ïa ki kam ha ka jylla, u MLA ka Nongkrem u la ong, “Hynrei ka jingsngewkhia ka jong ngi ka long ba ka don ka jingshah niah kaba jur pat na ka sorkar pdeng bad ki ram ba la shim kin buh ïa ka jylla ha ka jingma ha ki snem ban wan.”
“Haba ngi peit ba ka sorkar jylla ka shim na ki ram ka open market, ki ram na NABARD bad na ka sorkar pdeng, naduh ka snem 2018-19 haduh ka snem 2024-25 ka la don ka jingkiew haduh 136.87% ka ram ba la shim na ka open market bad 1619 % na ka sorkar pdeng bad 119% na ka NABARD. Kane ka jingkiew ha ka jingshim ram ka la long kaba ma haba ngi peit pat ïa ka jingsiew kaba la ai bad kumjuh ruh ka balance kaba la pyni ha ka 31 tarik u Lber, 2024, ki ram na open market ka long T. 12209.95 klur kaba la pyndap pat sa T. 223 2786.1 klur ha kaba kane ka sorkar pat ka la siew T. 873 klur ha ka principal bad T. 941.6 klur ka sut. Hangne ngi ïohi ba ka ram kaba la shim ka la dei kaba heh bha ha kaba kane ka lam sha ka jinghap siew ïa ka sut kaba heh bad dei halor kane ba ka la pynduna ïa ka pisa na ka bynta ban pyntyllun ïa ki kam pynroi bad ka balance kumba ka long ha u bnai Lber 2024 ka la long T. 14122.6 klur.
U MLA ka Nongkrem u la ong ba dei halor kane ba hap ban khuslai haba peit ïa ka jingkiew kane ka jingshim ram da ka sorkar jylla.