Ka jingpang Khyllai kam dei kaba lah ban pynkoit, dei tang ka lad jingïada, ong ka Dr. S. Sahariah

Nongpoh, Lber 16: Haba rakhe ïa ka sngi kyrpang ba la tip kum ka ‘World Kidney Day’ ba la rakhe ha kylleng ki ri ka pyrthei, ka University of Science and Technology ryngkat ka PA Sangma International Medical College and Hospital ha ka 14 tarik u Lber 2024 ka la rakhe ïa kane ka sngi shi bynta ban ïalap halor ki lad jingïada ban lait na ka jingpang khyllai, kaba dei kawei na ka jaid jingpang kaba la sdang ban kynrei ha kine ki sngi.
Ïa kane ka jingrakhe la pynlong ha Auditorium Hall ka USTM ha kaba la shim bynta naduh ki samla pule, ki nonghikai, ki nongtrei ha ka USTM bad kynthup ruh ki riew shemphang kiba la tip bha shaphang ki lad jingïada ban lait na ka jingpang khyllai ba la tip paidbah ha ka ktien nognwei, ‘chronic kidney diseases’ (CKD).
Ki riew shemphang kiba la pyntbit ïa lade ban ai ïa ki jingsumar na ka bynta ki jingpang khyllai kiba la don lang ha kane ka sngi ki kynthup ïa u Dr Sarbeswar Sahariah, Prof Dipti Devi, kaba dei ka Ped Nephrologist, bad ka Prof Chitralekha Baruah na ka tnad Medicine ka PIMC USTM.
Haba ai jingkren ha kane ka sngi, u Dr. Sarbeswar Sahariah, kaba dei ruh ka Pro Vice Chancellor ka la ong ba ka jingpang khyllai ka dei ka jingpang kaba ym lah ban pynkoit, hynrei lah pat ban lait na katei ka jaid jingpang tang lada ngi la phikir lypa ïa lade ban sumar lyngba ki lad jingïada ban lait na kane ka jaid jingpang.
Ka jingpang CKD ka dei kawei na ka jingpang kaba la ktah bhai ïa ka koit ka khiah bad bun ki la ïap shiteng por bad don ruh kiba la kylla long ana tang namar ba ki ngat ha katei ka jingpang, ong u Dr. Sahariah bad bynrap ruh kumba 10% kiba la rangbah ki ju duh noh ïa ka jingim na ka jingpang khyllai bad da ki million ngut ha ka pyrthei ki khlad noh ka dei tang namar ba la sniew u khyllai.
Shuh shuh, ban ïada ne ban lait na kane ka jingpang khyllai, u Dr. Sahariah u la ïathuh ba ki don 8 tylli ki lad ki lynti ban ïada bad ban lait na ka jingpang khyllai ba kynthup kit ki kynthup ba ngi dei ban trei ban ktah, ban pynduna ïa ka Blood Sunar Level, ban phah bishar bniah bha ïa ka Blood Pressure, ban ki jingbam ba tei met, pynduna ïa ka jingtyrkhong ka met, ban nym dih duma bad dei ban phah peit beit ïa ki doctor halor ka jingtreikam jong u Khyllai.
Namar kata, u Dr. Sahariah u la kyntu ïa ki paidbah ba ki dei ban don ka jingïatrei trei lang ban ïalap halor kane ka jaid jingpang ba ngi donkam ban shim ïa ki lad jingïada bad u la pynshlur ruh ïa ki paidbah ba ki dei ban dih bha ka um shibun khnang ba lait na ka jingshah ktah jong u khyllai ha ka met, u la bynrap.