Ha lyndet ka jingpynbhabriew ïa ka sor, don ka jingdukha mynsiem

- Bilcarson R

0

Shillong, K’yngkot 15 : Ki heh ki haiñ ki wan bad ki leit na ka bynta ki programme bapher bapher jong ka sorkar sha ka nongbah Shillong ka nongbah barit jong ka Meghalaya.Hynrei haba kine ba ki wan, ka sorkar MDA ka hukum ïa ki department khamtam ïa ka PWD (Roads) ban pynbhabriew ban tah rong lipstick bad ban syrdep ïa kaba jot ba pei jong ki surok jong ka nongbah.
La jan shisnem mynta ba ka sorkar MDA jong u Conrad K Sangma ka la pdiang ïa ka Dorbar jong ki riewpawkhmat ka pyrthei ba la tip kum ka G-20 summit, ha kaba ki Contractor jong katei ka department ki durut ban trei shitom naduh dangstep,mynmiet bad haduh ban da shai tang ban pynbiang ïa katei ka jingkwah. La ïohi ïa ka jingphuh jingphieng ki lynti Sohra, ka surok Mawroh Golflink,New Shillong, Shillong-Jowai bad ki surok hapoh ka nongbah hi kum sha Ward’s lake bad shawei.
Da ka jingtrei shitom jong ki Contractor,ka nongbah Shillong bad Sohra ka la ïoh jingïaroh shisha na ki delegates jong ka G-20,nangta la wan sa ki Union Home Minister, Prime Minister mynta sa ka President jong ka ri India.
Ki programme ki wan bad ki leit kumjuh khlem kut hynrei ha lyndet jong ka Jingpynbhabriew ïa ka sor ka don ka jingdukha mynsiem jong ki Contractor. Kat kum ka jingïathuh jong ki lai ngut ki Contractor ki bym kwah ban pynpaw kyrteng ïalade, ki ong “phim lah ban mutdur la jan dap shisnem kynthih naduh ka G-20 Summit ha Shillong haduh mynta ki Estimate ba ki trei ym pat ïoh wat tang ka sanction ruh, ki sahkut ha ka Planning bad Finance department na ka daw ba u Conrad Sangma bad u bah Prestone Tynsong ki tip khambha”, la kren bynniaw kitei ki rangbah.
Ka long kaba shisha, katba ïa ki Bill jong ki Contractor ba trei hok ym lah ban siew bad ban buh pending da ki snem ki snem hynrei ka sorkar ka pynlut pat da ki phew Klur tyngka na ka bynta ki Tamasa bad rongphong ba bunjait naduh ka Cherry Blossom bad kiwei. Ban kyrjaw mluh shuh shuh ïa ka jingmong jong ki Contractor, la ïathuh ba wat ki Bill jong ki Deposit works ba la dep siew lypa na kiwei ki Agency ym lah ban ai fund, ka mut aiu katta. Nalor nangta, sa ki 8percent jong ki ruh ym lah ban siew wat la ka liability period jong ki ka la kut ruh.Ka paw shai kdar ba kane ka sorkar kam don peisa.
Ki Contractor ki kren bynniaw haba tang kitei ki Bill barim kim lah ban siewdep hynrei la pyntrei emergency sa ïa ka jingwan ka President ka ri India, lada kim trei ruh sngewsynei ïa ki Engineer jong ki Division bapher bapher namar kin sa jah ka burom lymda la ïarap lem ïa ki.Hynrei kata ka jingïarap ka poi pynban sha ka ban duhja duhdoh sa ki khun ki kti jong ki.
Shaei kata ka 10 million dollars economy ba u Conrad Sangma u khyllew hapoh ka Budget Session 2023-24 ka la poi ?. U bat hi ha lade ïa ka Pla Tyngka bad u buh ruh ïa u
Commissioner & Secretary Finance Planning da uba tbit ki ong, pynban long lehnoh ei. Kata, kan dei tang na ka liang jong ka jingpynbhabriew kaei pat ka jingshem jong ki Pulit kiba hap ban pynlut na ka bynta ka shongshngaiñ (security) jong ki VVIPs. La kynnoh ba ki Bill jong ki briew kiba ïajan bad ki heh ki haiñ jong ka Secretariat pat ki lait kloi wat la dei tang ki Ordinary Repairs ruh. U Conrad ha katei ka Budget speech jong u, u ong “Un wanrah ïa ki programme & policy ban pynkiew arshah ïa ka GSDP sha ka 80,000 Klur ha ka 2027-28 ban pynlong ïa ka Meghalaya ka 10 Billion dollar economy,da ka kyntiew ïa ka rep ka riang,ki kam jngohkai pyrthei bad ka khaïi khaba ter ter. Bad u da khyllew hi ruh ba kane ka Budget jong u ka dei ka Budget jong ki riewpaidbah”(People’s Budget).
Imat,ka por kam slem shuh ba ki Contarctor kin iehnoh hasuiñ ïa ka sorkar lada wan pynbor ban trei ïa ki kam Emergency kiba kum kitei haneng.
Ha ka jingshisha haba ong Deposit works dei kiba la siew lypa na kiwei ki department bad Agency na ka bynta ki Utility line jong ki bad ki da siew lypa sha ka PWD na ka bynta ka jinglut jingsep ban maramot pat ïa kaba ki la tih nur napdeng ne narud surok.Te haba ki siew, ki Engineer jong ki Division ki hap ban deposit shwa sha ka sorkar shipor katba ym pat dep ka kam, ynda la dep maramot ki pan biang ïa katei ka juh ka Fund na kaba ki la deposit,hynrei kaba lyngngoh eh ka long,ba wat ïa kum kita ki jait jingsiew ruh ym don Fund. Mano ba bam, mano ba pynjah klep ïa kitei ki peisa ba la dep deposit ne la nguid u Thlen ?.
Kat kum kawei ka thymmei, ka sorkar ka khreh ban pynduh lut ïa ki Fund repairs, te lada kata ka jia kumta, mano ban buria ïa ki kam emergency repairs. Hato kam dei mo ka por mo ba ka sorkar kan buh budget da kawei ka Head “Emergency Expenditures” khnang ba, lada ki wan jngoh ki heh ki haiñ jong ka sorkar India bad nabar ri, kan nym ban ka hiran ïa ki Contractor kiba hok ïa la ka kam wat mynmiet myniong ruh. Hato don mo ba pyrkhat ïa ka jingma (risk factor) jong ki Contractor bad ki nongtrei jong ki ?.
Ym tang katta,lada ngi phai sha ki ASHA, ki Nonghikai, ki Home Guards, ki Muster Roll, ka Schorlarship ki samla pule bad kiwei..la shu sah pongding da ki bnai da ki snem namar ba thylli ka Ïarong Tyngka ka sorkar.Haei kata ka development,ka Meghalaya kat kum ka National Multidimensional Poverty Index (MPI) ka poi khlemraiñ sha ka kyrdan basan . Ïa katei ka la jurip bniah ruh da ka Niti Aayog ka sorkar India ha ka 17 tarik Jylliew 2023. Kaba sngewsih ka long wat hapdeng kat kitei ki jinghiran tyngka, pynban kiba ha ïing hasem jong ki Minister, ki Chairman, ki Co-Chairman ki sdung spah khlem dei por ha man la ki jaka. Hato, ka don ka jingsynshar ba hok ?.

Leave A Reply

Your email address will not be published.