Ha ka sngi Nyngkong, ka sorkar MDA-2 ba la lamkhmat da ka party NPP+BJP+UDP, etc. ka la sdang ban ailad ïa ka ktien Hindi hapoh Meghalaya Legislative Assembly lyngba ka jingkren u Lat da ka ktien Hindi. Ha ka jingshisha, kat haduh mynta, ka ktien Khasi/Garo ka dei ka 1st language namar ka dei ka ktien lajong (mother’tongue), ka ktien Phareng pat ka dei ka 2nd language ne ka ktien kaba ar bad ka Hindi pat ka dei ka 3rd language ne ka ktien kaba wan ha ka kyrdan kaba lai ha Meghalaya. Hynrei kane ka sorkar ba la lamkhmat da ka NPP, BJP, UDP, etc pat ka la pynkylla khongphong pynban da kaba pynlong ïa ka ktien Hindi kum ka ktien kaba nyngkong (1st language) da kaba ailad ïa u Lat ba un kren da ka Hindi. Ki paralok Garo i kumba ki kmen bha katba ki para Khasi pat ki sngap jar jar. Mar ïa sdang kane ka sorkar, la ai dak lypa ba ki paralok na Garo ki la sdang ban leh trai khlieh (dominate) ïa ka ri Khasi-Jaiñtia jongngi.
Ka dei ka buit barieh (hiden plan) jong ka sorkar BJP na Delhi ban thung khnang ïa u Lat kum u ksiang (central political agent) da u bym nang ban kren Phareng ha ki Christian Majority State ba shong ki ‘riewlum (tribal areas) kum ka Meghalaya khnang ba ka Hindusm kan treikam noh suki suki ha kum kine ki jylla. Ki tip bha na Delhi pylleiñ pylleiñ ba ha kito ki Christian Majority State kum ka North East bad South India, ki briew ki kham kheiñ kor, kham bang bad sngewthuh bha da ka ktien Phareng (English language) namar ka dei ka ktien ki nong Europe.
Hynrei, ki BJP bad ki riewngeit Hindu pat ki shun thlong mluh thlong sying bha ïa ka niam Christian bad ka ktien Phareng namar kidei kiba wan na shabar ka ri India. Nakata ka daw, ki pyndonkam da ki party bad ki briew jong kito ki state ban da rap jot ïa ka jingthmu bareh jong ki Hindu bad RSS nangthie na Delhi. Lyngba kane ka buit rieh jongki, suki suki kin sa jop ban pynduh jait ïa ki Christian kumba ki la sdang leh ïa ki Muslim ha Assam mynta.
Ka jingpynrung ïa ka ktien Khasi bad Garo ha ka Khyrnit kaba phra (Eight Schedule) ka la kylla long pynban tang kum ka jingphoh sniew ruma namar ki nongïalam jongngi kim nud saham satia ïoh duh shuki ne duh iktiar. Dei hi ma ki kiba shet kylla ïa la ka jong ka ri bad jaitbynriew lajong. Ki ïa shah bad kyrshan pynban ïa ki briew na Delhi ba kin iuh roit bad leh trai khlieh katba ki mon ïa ka ri jongngi.
Mynta ki la lah ban pyntroin ïa ka party Congress bad sa ka thong kaba ar kalong sa ban pyntroin ïa ki Niam nongwei kum ka niam Muslim bad Christian. Lada ki nongïalam Niam kim sngewthuh ha kane ka por, bad kin dang ïai ngat ha kane ka apot bad jingriam (political trap) jong ka BJP, kan sa poi ka por ba kin nym lah shuh ban khie khlieh namar ka BJP kan nion beit ïa ki kumba nion ïa ka party Congress ha kine ki snem ba la dep….
