Dei ban ïaroh ïa ka Sorkar MDA kaba ithuh da ka aiñ ïa ka kam shna Waiñ:Michael Syiem

Shillong, Naiwieng 13: U President ka Forever Young u Bah Michael Syiem u la ong ba wat hapdeng ki jingshah kynthoh ïa ki rukom treikam jong kane ka sorkar MDA hynrei ka dei hok ruh ban ïoh jingïaroh namar ka dei tang ma kaa ba ai jingithuh syndon da ka aiñ ïa ka kam shna waiñ ha ka jylla kaba kiwei ki sorkar kim shym la pynsngap satia ïa kane ka jingdawa kaba la sdang la kumba 17 snem mynshuwa.
Haba kren sha ki lad pathai khubor ha ka 18th Shillong Wine Festival kaba la pynlong ha nongbah Shillong ha ka sngi Saitjaiñ, u Bah Michael u la ong ba kane ka jingai jingithuh ïa ka kam shna waiñ ha ka jylla kan long ruh ka lad aikam ïa ki samla bad ka lad ban kyntiew ïa ka kamai ki nongrepsoh namar yn ym don shuh kino kino ki soh kiban shu bret sha khyndew na ka jingbym ïoh ïew hynrei kin lah ban dei sha ki nongshna waiñ.
“Shabas sorkar MDA, shabas Conrad bad kane ka jingai jingithuh da ka aiñ ka long kaba dawa ban ïoh jingïaroh,” u la ong.
U la ïathuh ruh ba da ka jingithuh da ka aiñ ïa ka kam shna waiñ ki nongpynmih waiñ shen yn sa lah ban dei ha ki dukan bad ban shalan shabar jylla.
U la ong ba kane ka jingithuh da ka aiñ ka dei hadien ba ka sorkar jylla ka la wanrah da ka aiñ Manufacture and Sale of Homemade Fruit Wines Rules 2020.
Ha kane ka sngi kumba 11 tylli ki jaka pymih waiñ ki la wan shim bynta ha kane ka tamasa bad u la ïathuh ba ka jingpoi tang 11 ngut ki nongpynmih waiñ ban shim bynta ka dei namar kiba bun hi na ki kim pat lah ban die ne shalan ïa ka waiñ ba ki pynmih namar ki dang ap shuwa ban ïoh ïa ka syrnot na ka Food Safety and Standards Authority of India (FSSAI).
Haba ïadei bad kane u Bah Michael u la ong ba ka sorkar ka dei ban wanrah da ka single window agency khnang ba ki nongshna waiñ kiba duk kin ym shitom ban ïoh ïa ka syrnot namar kumba long mynta ban ïoh ïa ka syrnot donkam ban phah shuwa ïa ki nongmuna kita ki waiñ ba pynmih shaduh Kolkata bad ka long ruh kaba shim por slem bha bad nalor kata kin hap sa ban leit register bad ka tnat excise.
“Lada ka sorkar ka wanrah noh da ka single window agency ki nongshna waiñ na ki nongkyndong kin ym hap pynbunkam ïa lade shuwa ban pynmih sha ki ïew ki hat bad kane hi kan pynshlur ïa kiwei pat ruh ban shim ïa kane ka jingshna waiñ kum ka lad kamai,” u la ong.
U la bynrap, “Kumba long mynta ki nongwan jngohkai sha ka jylla lada ki wan shane kim kwah ban bam ïa ki jingbam ba shu thied na bar jylla hynrei ki kwah ban bam ïa kiba ngi pynmih na ka jylla lajong bad ka waiñ kadei kawei napdeng kita kiba kiba wan na bar ki kwah mad,” u la ong.
Haba ïakren bad ki katto katne ki nongshna waiñ ki la pynpaw ba kane ka jaidkam kan dei kawei na ki lad kamai kaba lah pynim ja ïa ki samla lada ki jied ban trei ïa ka, khamtam eh ha kane ka juk kyrduhkam.
Haba kren bad ka Samla Biolinda Marbaniang ka trai jong ka Khasi Wines ka la ïathuh ba ka ju pynmih kumba 25 jaid ki waiñ na ki soh kiba pynmih tang na ka jylla beit thik.
Haba kylli halor ka ïew ka hat bad ka jaka die ka la ïathuh ba kumba long mynta ka lad pynïaid ïew ka long beit tang haba don ki kynja tamasa bad haba ki don kiba order namar ban die paidbah ha ki dukan die waiñ ne kyiad ym pat lah namar kim pat ïoh ïa ka Excise License.
“Nga pynpaw ïa ka jingsngnguh ïa ka sorkar kaba la ïarap bha ïa ngi ha kane ka ka kam bad ngi khmih lynti ba ka Exercise License yn ïoh noh hi ha u snem ban wan,” ka la ïathuh.
Haba ïakren bad u bad u Samla Jason Kharkongngor u trai jong ka Umpohliew Wines u la ïathuh ba ha ka jinghsem jongu ha ki 5 snem ha ka kam shna bad pynmih waiñ u ong ba kane ka jaidkam kan long kawei na ki lad kamai kaban kiew bha ha kine ki snem kiban dang wan bad bynrap, “Nga kyntu ïa ki samla ba kin phai khmat sha kane ka kam namar ka dei ka kam kaba don ka lawei hynrei kam mut pat ba marsien sdang kan pynmih kamai noh pukpuk hynrei kan mih suki suki kum ka umpohliew bym rngad na ki synrang maw. Nga shu kwah ban ïathuh ruh ba kam don jingeh satia ïa ki namar kane ka jaidkam kam dei kaba donkam baiseng kaba heh haduh katta katta kum kiwei ki kam ban sdang thymmai.”
Ka Samla Iakibashisha Lyngdoh kaba dei kawei na ki samla pynmih waiñ ka la ong ba kane ka kam hi ka long ruh kaba ym hap pynlut por ban trei hynrei tang shi kynta ar kynta shisngi, namarkata, ki samla kim dei ban tieng ban sdang noh da kane ka kam ka la ai jingmut.
Shuh shuh haba ïakren bad u Samla Sainkupar Myrthong uba dei u trai jong ka Breezin Wine u la ong ba wat hadien ka jingktah kaba jur ka khangdam ha kine ki arsnem na ka daw u Covid hynrei ka kam ka la sdang biang ban kiew namarkata u la kyntu ïa kiwei ba kin ym khaweit ban shim noh ïa kane ka kam kum ka lad ïohkam ïohjam.
“Ha kaba ïadei bad ka rukom pdem te ka dei ka buit kyrpang jong man uwei pa uwei uba pynmih waiñ bad kam dei rukom jong ki nongshna waiñ baroh ban leh tang kawei ka buit hynrei uei na uwei kan pher beit ka buit,” u la ong.