Aiu kan jia lada phah siew ka sorkar pdeng ïa ka ram da kaba kwah tih ïa u Uranium?: Ardent

Shillong, Lber 3 : U Nongialam jongka VPP bad MLA ka Nongkrem u bah Ardent Miller Basaiawmoit, mynta ka Lah Sngi U Blei u la pynpaw ka jingsngewdiaw ba ka sorkar pdeng lehse ha kawei ka por kan phah ïa ka sorkar jylla ban siew ïa ka ram da kaba kwah ban tih ïa u mar poh khyndew Uranium ha ka jylla. “Kaei ka ban jia lada ka sorkar pdeng ha kawei ka sngi kan bthah ïa ka sorkar jylla ban siew ïa ka ram da kaba kwah ban tih ïa u Uranium ha ka jylla jong ngi?” kylli u bah Ardent haba ïashim bynta ha ka jingïatai nia halor ka jingkren lamphrang u Lat ha kane ka Dorbar Mang Tyngka.
U la kynnoh ba kane ka sorkar ba mynta ka ïai bteng ban shim ram kawei hadien kawei pat na ki Bank bar ri bad kumta ki paidbah ki dei ban tip katno ka Meghalaya ka la shim ram kat haduh mynta u snem mang tyngka 2024-25. Katno ka ram dang dei ban siew da ka sorkar bad ïa kine ki ram la pyndonkam shano. Katno ka sorkar jylla ka la ïoh ban shim ram na World Bank, Asian Development Bank, JICA bad kiwei kiwei.
Haba pynkynmaw ba ka jylla ka dei ka jylla kaba ym lah ban pynmih khajna bun une u nongïalam ka VPP u la ong “ U Myntri Rangbah da lade u la pynpaw ha kawei na ki jingïalang bad ki ophisar ka tnad Tax ba ka jylla Meghalaya ka shaniah tylli beit ha ka sorkar pdeng. Ka jingkylli jong nga ïa ka sorkar hato ngi la pynkhreh mo ban siew ïa kine ki ram bad lada ym lah ban siew hato ka sorkar pdeng kan kit kan bah ïa ngi lane ngi la pynkhreh ïa ki kyndon ban buh da ka sorkar pdeng lada jia ba ka hap ban kit ban bah ram na ka bynta jong ngi”.
“ Nga ngeit skhem ba ki para dkhot baroh kin pyrkhat sani bha ba lada ka sorkar jylla kan ïai bteng ban ïai shim ram ha kawei ka sngi ngin sa mad ïa ki jingeh kiba khraw ha ka jylla” maham u bah Ardent.
Na ka liang jongu u pynpaw ka jingsngew artatien ba ka sorkar kan lah ban poi sha kata ka thong ban pynkylla ïa ka jylla Meghalaya sha kata ka 10 billion dollar economy namar um tip nangno ka pisa kan wan.
“ Hato ngi lah ban ïai bteng beit kumne ban shim ram na ki bank bar ri? Ka CAG ka la dep maham ïa ka jylla ba ka jingshim ram ka la palat ïa ka 63 % ha ki san snem ba la leit noh bad kane ka lah ban buh ïa ka jylla ha ka jingdap ram dap shah. “ Ka jingshisha ka long ba ngi la kit ram lypa” da kaba ong ruh “ Shah ngan pynpaw ia kaei kaba ka kaiphod CAG ka la kdew ba ka jingshim ram ka la poi sha ka 73 %.
U la ong ruh ba ka jylla Meghalaya ka wan ha ka kyrdan ba lai na trai kum ki jylla ba duk tam kata hadien ka Jharkhand bad Bihar.
“ Kane ka long kat kum ka National Multidimensional Poverty Index Baseline Report 2023. Ka Meghalaya ka la poi sha ka 27.9 % kum kata ka jylla ba duk tam. Kat haduh u Naitung 2024 ka jingkyrduh kam ka la kiew sha ka 6% kaba long palat ïa ka National Average kaba long tang 3.2 %. Ka ophis National Sample Survey ka pynpaw ruh ba kumba 85% ki samla ba khlem kam khlem jam ki dei hapdeng ka rta 15-30 snem .