Yn sdang treikam ka MCC naduh ka sngi Nyngkong, bun tylli ki jingpyrkhing

Shillong, K’ Lyngkot 25: Ka Model Code of Conduct (MCC) kan sdang treikam noh naduh ka 27 tarik mynta u bnai, na ka bynta ban pynlong ïa ka elekshon kaba khuid bad kiba laitluid hapoh ka Khasi Hills Autonomous District Council (KHADC) bad Jaiñtia Hills Autonomous District Council (JHADC) ha ka 21 tarik u bnai Rymphang.
Ka model code of conduct na ka bynta ban ïalam bad kdew ïa ki jingtreikam ki political party bad ki kyrtong ha kine ki sngi ban pynlong ïa ka ADC election la pynkhreh da ka tnat district council affairs (DCA) jong ka sorkar jylla bad la aiti ruh sha ki seng saiñ pyrthei bapher bapher.
Katkum ki jingbthah ba la kdew hapoh ka MCC, ki party kiba don ha ka bor la ka dei hapoh ka sorkar pdeng ne ka sorkar jylla dei ban pynthikna ba kam dei ban don ka daw ban ai na ka bynta kino kino ki jingujor ba kin pyndonkam ruh da ka jingdon ka kyrdan jong ki na ka bynta ki jingthmu ki kam ïalap elekshon bad kiwei.
Ki Myntri ka sorkar jylla bad ki riew saiñ hima sima kiba la shah thung hapoh ki tnat sorkar, kiba kynthup ïa ki chief executive member, chairman, vice chairman bad ki executive member jong ki autonomous district council (ADC) kim dei ban pynïasoh ïa ki jingleit jngoh ha ki kam elekshon haba ïadei bad ki jingleit jngoh jong ki ha ki kam sorkar bad kim dei ban pyndonkam ïa ki nongtrei ne ophisar sorkar ha ki kam ïalap elekshon.
Ka leit ka wan jong ka sorkar bad ki ADC ba kynthup ka jingpyndonkam ïa ki kali ki ophisar, ki tiar ki tar bad ki nongtrei ym dei ban pyndonkam na ka bynta ka jingmyntoi ka party ba don ha ka bor.
Ki jaka paidbah kum ki madan ïalehkai bad kiwei ban pynlong ïa ka jingïalap elekshon, ki jingïalang kiba don jingïadei bad ki elekshon ym dei ban shah pynïaid ha kino kino.
Kiwei ki party bad ki kyrtong yn shah ban pyndonkam ïa kine ki jaka bad ki tiar kiba donkam ha ki juh ki kyndon bad ki jinglong jingman kiba la pyndonkam ruh da ki party kiba don ha ka bor.
Kim dei ban don ki kam kiba dei ka pisa kiba la don hapoh ki district council(s) napoh ka sorkar pdeng ne sorkar jylla ha kaba ki work order la dep ban pynmih bad ki kam pat ki kim pat sdang hapoh ki jaka naduh ha shwa ka tarik ba la pynmih ka jingpynbna na ka bynta ki constituency ban jied ïa ki nongmihkhmat hapoh ka Rule 124 (2) ne Rule 126 (1) of the Assam and Meghalaya Autonomous Districts (Constitution of District Councils) Rules, 1951, kaba dei ban sdang.
Kum kine ki kam dei ban sdang biang hadien ba la pyndep ïa ki kam ka elekshon. Hynrei lada ki kam kidei kiba la pyntreikam ki lah ban bteng.
Ki prokram ban buh ïa ki maw nongrim ne ka jingplie ne jingpynbna ïa kino kino ki skhim kiba thymmai da ki ADC dei ban pynsangeh tat haduh ba la kut ka election.
Ka jingpynmih ïa ki kam tender bad ka jingshna ïa ki projek kiba dang ïaid napoh ka sorkar pdeng ne sorkar jylla ba kynthup ïa ki skhim ba la bei da ka sorkar jylla bad ki prokram la pyllait noh kane ka model code of conduct, lait noh ki kam kiba ïadei bad ki jingpyllait pisa kiba dang thymmai hapoh ki MLA local area development fund bad ki MP local area development fund.
Ka jingpyndonkam ïa ki kali sorkar bad ki kali ki ophisar ki ADC da ki kyrtong kiba ïakhun ïa ki elekshon la khang pyrkhing naduh ka tarik jong ka jingpynbna ban pynlong ïa ki elekshon hapoh ka Rule 124 (2) ne Rule 126 (1) of the Assam and Meghalaya Autonomous Districts (Constitution of District Councils) Rules, 1951, tat haduh ba ka la elekshon ka la kut.
Ki Myntri sorkar jylla bad kiwei ki bor jong ka sorkar jylla, ki MLA bad ki chief executive members ne executive member bad kiwei ki bor kiba don ha ki ADC ym dei ban mang ïa ki jingïarap pisa ne ki jingsiew napoh ka discretionary fund napoh ka jylla naduh ba la pynmih ïa ka tarik ban pynlong ïa ki elekshon ha ki constituency ban jied ïa ki nongmihkhmat hapoh ka Rule 124 (2) ne Rule 126 (1) jong ka Assam and Meghalaya Autonomous Districts (Constitution of District Councils) Rules, 1951.
Naduh ba la pynmih ïa ka jingpynbna ban pynlong ïa ka elekshon ban jied ïa ki nongmihkhmat hapoh ka Rule 124 (2) ne Rule 126 (1) jong ka Assam and Meghalaya Autonomous Districts (Constitution of District Councils) Rules, 1951, ki Myntri sorkar, ki MLA, CEM, EM, MDC bad kiwei ki bor kim dei ban pynbna ïa kino kino ki jingïarap pisa ne ban kular, laitnoh ki civil servant, halor ka jingplie bad buh ïa ki mawnongrim jong ki project ne ki scheme ne ban kular ban shna ïa ki surok, ban pynïoh ïa ki lad umbam umdih ha kaba kane ka lah ban pynbeij ïa ki nongthep vote jong ka party kaba don ha ka bor.
Halor ka jingbthah kaba long paidbah, ka MCC ka la ong ba kano kano ka party ne u kyrtong kim dei ban don bynta ha kino kino ki kam kiba lah ban pynmih ki jingïapher ne ban thaw ki lad isih jaitbynriew ne kiba long ka daw ka jingïakynad hapdeng ki jaitbynriew bapher bapher bad ki kynhun, ki niam bad ki jait jingkren ne ki ktien.
Ka jingpynrem ïa kiwei ki political party, lada pynmih, ki dei ban long beit halor ki mat treikam bad ki prokram, ki kam kiba rim. Ki Party bad ki kyrtong ki dei ban kiar na ki jingpynrem ne kynthoh ïa ka kam kaba shimet ki bym don ka jingïadei bad ki kam ki nongïalam paidbah ne ki kam jong kiwei ki party.
Kam dei ban don ka jingkyrpad ïa ki kynhun jaitbynriew ne ki jingsngewpher niam ne jaitbynriew na ka bynta ka jingkhring ïa ki vote. Ki Mosque, ki Balang ne ïingmane, ki temple bad kiwei ki jaka mane blei ym dei ban pyndonkam kum ka rynsan na ka bynta ban pynphriang ïa ki kam elekshon.
Baroh ki party bad ki kyrtong ki dei ban kiar na baroh ki kam kiba ïadei bad ki kam bam sap bad kiba pynkheiñ hapoh ki aiñ elekshon, kum ka jingpynbam pisa ïa ki nongthep vote, ka jingpynjan kaba khring ïa ki nongthep, ka jingïalam hapoh ka 100 meter jong ki polling station, ka jingpynlong ïa ki jingïalang paidbah hadien ba la kut ka 48 kynta kaba dei ka por ba la buh na ka bynta ka jingkhang ki kam elekshon bad ka jingkit ki nongthep vote napoh ki polling station.
Ki seng saiñ pyrthei bad ki kyrtong ki dei ban pynthikna ba ki nongkyrshan kim dei ban thaw ka jingpynthut hapoh ne ban pynthut hapdeng ki jingïalang bad ki jingïaid paidbah ba la pynlong da kiwei pat ki party. Ki nongtrei jong kawei ka political party kim dei ban thaw ki lad ban pynthut ha ki jingïalang paidbah ba la pynlong da kiwei ki political party da kaba buh ki jingkylli da ki ktien ne da kaba sam ïa ki kot shisla jong ki party jong ki. Ki procession ym dei ban pynlong da kawei ka party ha kawei ka jaka kaba la pynlong da kawei pat ka party. Ki Poster ba la pynmih da kawei ka party ym dei ban weng noh da ki nongtrei jong kawei ka party.
Kano kano ka jingpynkheiñ ïa ka MCC yn khmih bniah da deputy commissioner ne ki returning officer.