Sam u Myntri Rangbah ïa ki pata jaka sha palat 100 tylli ki longïing ha Reserve Gittim

Tura, Naiwieng 12 : Kan long ka jingsah jingkynmaw ha ka history jong ki nongshong shnong ka Reserve Gittim village ha West Garo Hills namar ha ka jingïalang ainguh ba la pynlong da ki nongshong shnong, u Myntri Rangbah ka Jylla Conrad K Sangma u la sam ïa ki pata jaka sha ki 100 tylli ki longïing ha ka jingsakhi u DC, West Garo Hills u Swapnil Tembe, bad ka Rikse R Marak, CEO, Tura Development Board bad kiwei kiwei.
Kadei ha ka 19 tarik u Nailar 2018, ki la phah ïa ka dorkhas sha u Myntri Rangbah ka jylla ban pan jingïarap na u halor ki jingeh ba ki ne ki nongshong shnong ki ïakynduh. Ïa kane ka kam la shimkhia wat hapdeng ka jingpynthut ka khlam Covid 19, la lah ban pynbiang shibun ki jingeh.
Ha kane ka sngi, u Myntri Rangbah ka jylla u la lah ban ai ïa ki pata sha ki 100 tylli ki longïing kiba dei hok ban ïoh ïa kine ki pata jaka katkum ka jingpan bad jingdawa jong ki ban long trai ïa ki jaka.
Haba kren ha kane ka sngi, u Myntri rangbah u la ong, “Ka jinglong trai ïa ki jaka ka dei ka jingithuh ïa ki nongshong shnong ka jylla. Namarkata, ka jingpynlong trai ïa ki jaka ki puta ka dei ka mat ba hakhmat eh jong ngi. Ha ka jingïaid lynti jongngi saw snem shiteng mynta ka long ban ïarap kat ba kot ka bor ban pynïoh ïa ki briew ha Reserve Gittim, ba kin ïoh ïa ka hok jong ki kum ki nongshong shnong jong ka Meghalaya. Ngin nang ïaid shakhmat ban ïarap ïa ki nongshong shnong ka jylla ki ba mad ïa kine ki juh ki jingeh.”
Na ka liang u Deputy Commissioner u la bynrap da kaba ong, “Ka jingshong neh shi jaka ka long ka ba donkam. Na ka bynta ban aplai shimram, ki jingplie account ha ki bank bad kiwei kiwei, donkam ban don ka pata bad ki kot ki sla jaka khnang ban lah ban pynshisha ïa ka jingshong neh ha kato ka jaka. Ki don ruh ki jaka ha Tura bad ha ka jingpeit ki bor district, ki ba ngat jingeh ha ka jing wad jingtip ïa ki jingeh jong ki nongtrei, ki nongïarap ïa kine ruh la lah ban pynbiang da ka jingbthah bad jingïarap u Myntri rangbah.”
Shuh shuh u ong ruh ban pynbiang ïa ki jingdonkam jong ki nongshong shnong ka thain, ki tnad teikam ka sorkar jylla ba kynthup ïa ka tnat um, tnat bording elektrik kin hap ban trei ryngkat ryngkat.
Ki nongïoh bynta ïa kine ki pata, kim lah khlem da pynpaw ïa ka jingsngew jong ki, kawei na ki nongïoh bynta, ka Sharon D Sangma ka la ong, “Ha u snem 2018, u CEM u la sdang tohkit halor ki jinglong trai ia ki jaka, Hynrei ki la ngat jingeh shibun namar ba kim don ïa ki kot ki sla kiba biang ban pynshisha halor ka jinglong trai jong ki, kane ka la buh jingeh ban ïoh tan bording elektrik bad umbam ha iing bad kiwei kiwei ki jingdonkam. Nga da sngewnguh ïa u CEM, u Myntri rangbah kiba la ïarap shisha ïa ngi ban ïoh ïa ka pata jaka, kaba long shisha kum ka jingphohsniew kaba ngam lah mutdur ba kan urlong shisha mynta ka sngi.”
Na ka liang ka Remsoni Ch Marak la bynrap, “Ha ka por ba ngi leit sha ki ophis treikam na ka bynta ban pan ram, ngi la shah kylli la ngi don ne em ïa ka pata jaka, namar ba ngim don, ngim shym la ïoh ïa ka ram namar ba ngim don ïa ki pata, Hynrei mynta ngi lah ïoh ïa ka pata jaka kaba long shisha ka jingkyrkhu ïa ngi baroh. Ngi da sngewnguh ïa ki nongleh bha baroh.”