Lap ka FSSAI ba 44 tylli ki Shnong ha Shillong ki dih ïa ka um ka bym shngaiñ satia

Shillong, Risaw 03 : Ka long ka khubor kaba sngew kyndit ban tip ba haduh kumba 44 tylli ki Shnong jong ka nongbah Shillong ki ju dih ne pyndonkam da ka um kaba bym shngaiñ satia ïa ka koit ka khiah jong ki.
Kane ka long hadien ba ka Food Safety and Standards Authority of India (FSSAI) kala pynmih madan ïa ka jingshem jong ka hadien ba la leh test ïa ki sample jong ki um ba la pdiang bad tong da ka seng FKJGP ha ka 22 tarik jong u Nailar mynta ka snem.
Ka FSSAI kala pynmih ia kane ka kaiphod hadien ka jingtohkit ia ki um nongmuna (water sample) bala lum da ka seng Federation of Khasi Jaintia & Garo People (FKJGP) na ki 46 tylli ki Shnong ka Nongbah Shillong Ka FKJGP kala lum nongmuna ïa ki um halor ka jingud jingnam ki nongshongshnong ba ki ïoh ïa ka umbam umdih kaba jaboh bad bym shngaiñ satia.
Kat kum ka kaiphod ka FSSAI, la lap ba na ki 46 tylli ki Shnong ba la shim sample dei tang ka Shnong Demthring bad ka Mawblei kiba ïoh ïa ka umbam umdih kaba shngaiñ.
Ka kaiphod ka pyni ba kat kum ki test, ki um bala lum nongmuna na ki 44 tylli ki Shnong ki dei kiba don ïa ki coliform bad E..coli, ba duna ka pH value, ba bun iron palat ïa u pud, kaba pyni shai ruh ba kine ki um kim long satia kiba shngaiñ ban dih kat kum ka FSSAI standard.
Ka FKJGP ka pynpaw ba ka jingshem ia ka jingduna ka pH value ha kine ki um bala lum nongmuna ki pyntip ba kine ki um ki dei kiba jur ka acid. Kat kum ka FSSAI standard, ka umbam umdi ka dei ban don ia ka pH value hapdeng 6.5 haduh 8.5. Kaba hapoh 6.5 ka dei kaba long acid.
Kala ong ba watla ka jingdon ka iron ka long kaba kongsan ia ka koit ka khiah, hynrei ka jingdon palat pud ka lah ban lam sha ki jingma, kata ka lah ban pynioh ia ka jingpang shini, hemochromatosis, pang kpoh, pyndap lyer ka kpoh, bad jingpang sniewdoh kaban lam sha ka jingring sti kloi.
La ong ruh ba nalor kane, ka lah ban pynsniew ïa u dohnud, u dohlab, bad klongsnam nalor kiwei kiwei.
Ka jingdon jong ki faecal coliform bad ka E Coli ha ka um ka lah ban lam sha ki jingpang Diarrhea, hemorrhagic colitis, hemolytic uremic syndrome, respiratory illness, pneumonia bad kiwei kiwei ki jingpang kum ka meningitis, septicemia, urinary tract, kaba lah ban shim ia ka jingim jong ki Khynnah rit bad ki tynmen.
U Bah Dundee ula ong ba u Myntri Rangbah ula ïaroh ïa ka sienjam kaba la shim da ka FKJGP kaba dei ka sien kaba nyngkong ban phah test ïa ka um ha kylleng ki shnong ha ka nongbah Shillong bad ula pynpaw ruh ïa ka jinglyngngoh ban tip ba ka umbam umdih kam long kaba shngain ban dih ban bam.
Une u Nongialam ula ong, ba u Myntri Rangbah ula kular ban shimkhia ïa kane ka jinglap jong ka seng halor ka jingbym shngain jong ka umbam umdih kaba ki paidbah ki ioh.
Ula ong ka umbam umdih kaba ïoh ki paidbah kadei kaba don ia ki khniang bad lada ki paidbah ki ïoh kum kane ka um kin ioh ia ki jingpang bad kane kan ktah ïa ka koit ka khiah ka jong ki.