La poi ka aïom long skul, syier ki kmie ki kpa ïoh bun ki jingkylla

0

U bnai Kyllalyngkot bad u bnai Rymphang ki dei ki bnai kiba man ka longiing ka im tyrkhong bad tyngkai katba lah khnang ba kin lah ban pyndap pynbiang ïa ka bai kot pule, bai kopi, bai pla bad kiwei kiwei ki bai aiu re ba kito ki skul ba ki khun ki leit ki ju bthah ba dei beit ban pynbiang ha ka por ba la buh.
Kumba ju long man la u snem bun tylli ki skul khamtam eh ki skul bym dei sorkar ki ju pyrkhing bha ha ki por sdang skul bad bunsien ka paw ba katei kadei ka por kaba bun ki longiing ba kham duna ka ïoh ka kot ki ïakhun borbah ban pyndap. Ka jingkylla kaba khamjur ka sdang eh ha kine ki khyndiat snem ba bun tylli ki skul kim shah ïa ki khynnah ban thied ïa ki kot pule, ki kopi, ki pla skul bad wat ïa ki jaiñ phong skul ban thied na shabar. Hato kaei ka daw sha, hato kadei ba ki kwah shisha ban pynlong ryntih ïa ka riam ka beit ne na kaei pat ka daw. Ym tang katta don ruh ki kmie ki kpa kiba la khnium halor ka jingshim kabu wat ïa ka dor jong kitei ki kot bad ki tiar skul ba die hi ha kito ki skul khamtam haba ki lap ba ka dor ka la ïa lada ïa nujor bad kaei kaba die ha Iew.
Nalorkane, rit mynsiem ki kmie ki kpa ha kane ka pyrthei hiran haduh ba la kulmar thlim namar ka bai skul bad kiwei pat ki jinglut kum ha ka riam ka beit (Uniform skul), ki kot ki sla tang na ka bynta uwei ne kawei ka khynnah, ka pisa ka la kot sha ka saw haduh san hajar mar ïa sdang plie skul, kata ruh tang na bynta ki klas kiba rit.
Kumba lah ban ïohi mynta ba ka jingleit pule sha ki skul kam da i don jingmut shuh haba ki skul ki phah ban wanrah ïa kine kitai kiba bunsien ki iing ki sem kiba duk kim lah ban ïoh. Ki Uniform skul kiba rem dor sat, nalor kawei ka riam skul dang hap phah suh shuh shuh sa kiwei pat ki jait rong ban phong ha ki sngi ba pher bapher ba la buh da ki nongpynïaid skul, ki kot kiba rem dor, ki pla kot ruh ym long shuh ban rah da kito ki pla ba ju rah ha ki hynñiew phra snem ba la leit hynrei da ki pla kot ba la phah suh bha, bad don lei lei ki skul ki ba la pynmih ïa ka hukum ba ïa ki pla ruh dei ban thied na skul hana ba la dep ban thoh ïa ka kyrteng skul.
Na bynta ki longïing kiba bit ba biang lehse kitei ki bai skul bai jaiñ skul kam da buh jingeh than katta katta hynrei kaba i synei ka long na ka bynta ki kmie ki kpa kiba wan na ki longiing kiba duk bad kiba kwah pat ban phah skul ïa ki khun ha ki skul kiba bha.
Dei ruh ban kynnoh ba ka jingbym da biang ki skul sorkar kadei ruh ka dawbah kaba pynlong ïa bun ki kmie ki kpa ban duh jingkyrmen ïa ka lawei ki khun lada kim ïoh ban phah ha kito ki skul ba leit paidbah.
Lada ngi shim ïa kaei kaba ka long mynta ha Meghalaya khlem pat khein ïa ki ba bun ki khynnah skul kiba la ieh noh tang shiteng ïa ka jingpule (drop-out) la lap ba kam dei satia kaba khyndiat na ki khynnah khamtam ha ki nongkyndong kim don lad don lynti satia ban leit skul bad ban pynnang pynstad ïa lade kumba long kiwei pat. Ka daw tynrai jong ka jingbym ïoh lad kiba bun ki khynnah ban leit skul ne pynnang pynstad ïa lade ka long namar ka jingduk jingkyrduh ha kaba ki Kmie ki Kpa jong ki ki la ïa kynduh mawsiang ban pyndap ïa ki jingdonkam jong ki khun ki kti wat tang ha ka liang ka bam ka dih bad ka kup ka sem.
Kaba phylla shuh shuh lah ban shem ba ha ki sngi ba don prokram ba kham heh ha kum kine ki jait skul, ki kmie ki kpa ki hap ban leit thied bad phah suh kyrpang ïa ki jaiñ rem dor na ka bynta ba ki khun kin phong tang ha ka shi shisngi. Hadien kane la hap ban shu bret noh sharud ïa kum kine ki jaiñ ba suh kyrpang ha ka dor ba rem. La ka long kumne ruh bun ki kmie ki kpa ki sngap jar jar wat la ki ud ki nam haba rieh.
Haba phai dien biang ïa ka jinglong jingman ha ka liang ka pule puthi jong kane ka juk, la i dei ruh ban kynthoh ba ki khynnah skul ki la bun kam ha kaba beh sha ka rong ka rup, bad ka jingpule ka la kham shajngai. Ki hap ban peit bha ïa ki riam ki beit namar tang shu ran ruh la shah pynieng sha kyndong, ki juti ki hap ban phyrnai, ki pla kot ki dei ban long da kiba bha kumba la buh da ki skul lym kumta la ngat jingshah pynshitom na ki bor pynïaid skul. Ym tang katta, nalor ba ki pynlut por ha skul baroh shi sngi hana hap ban leit pat sa kata ka tuition ne ka leit khreh kot. Kaei kane pat mynta, hato tang ki nonghikai kim lah seh ban pynsngewthuh ïa ki khynnah ba hap ban da leit phah khreh kot kyrpang.
Lada ka long kumne, kaei ka jingmut jong ka jingkam jong ka sorkar ba kita ki nonghikai ba la thung ki dei kiba la tbit bad kiba la shah pyntbit ha ki kyrdan bapher bapher. Kaba sngewsih eh ka dei ba ki don bun ki nonghikai ki shim tuition ïa la ki jong ki khynnah skul bad kane hi ka pynpaw pyllein pyllein ba ki nonghikai ha skul ki la shu hikai tang dep rukom khnang ba tang kito kiba wan tuition ha ki kin ïohban batai kham shai, lym kumta balei hap ban da phah leit phah khreh kot ïa ki khun. Ki kmie ki kpa ki la dei ban husiar bha naduh ba sdang bad ym dei ban kmen ba pynhikai tuition ha ki nonghikai lajong, ïa kum kine ki bor pynïaid skul ruh ki dei ban teh lakam shi syndon ïa kum kine ki nonghikai.

Leave A Reply

Your email address will not be published.