Shillong, Nailar 04: Ka KSU South West Khasi Hills District, KSU Lawbah Border Area Circle bad ka KSU Mawsynram Unit ki ai ïa ka jingkyrshan ba pura ïa ka rai jong ka Dorbar Shnong Mawsynram ban pyrshah ïa ka jingwan lehniam ha ka krem Mawjymbuiñ da kawei ka kynhun niam.
Ka KSU ha ka kyrwoh khubor ka la pynpaw ïa kajuh ka jingmut bad ka ïeng ha kajuh ka nongrim kumba ka shnong Mawsynram ka ïeng bad ka seng ka long ruh kaba la kloi ban mih shakhmat bad ki nongshong shnong ka Mawsynram lada ka kam ka dawa ba hap ban mihshakhmat.
“Ka krem Mawjymbuiñ ka dei ka jaka jngohkai pyrthei namar kata kum ka seng ngi don kajuh ka jingpyrshah ban pynkylla ïa kane ka jaka jngohkai pyrthei kum ka jaka lehniam jong kano kano ka kynhun niam. Ka seng ka maham ruh ïa kita ki kynhun niam ba kim dei ban wan thombor ne pynlong jubor ïa kum kita ki jinglehniam ha ka shnong Mawsynram. Ka jingthmu ban thombor ne pynlong jubor ïa ki jinglehniam ha katei ka jaka ka dei ka jingïuhroit ïa ka hok longtrai jong ki trai jaka ha kaba ïa kane, ka seng kan nym lah ban pdiang lano lano ruh ne ïano ïano ban wan leh jubor ïa ki trai khyndew ne khlem da pyrkhat ïa ka jingsngew jong kiba bun balang ki nongshong shnong katei ka thaiñ,” ong ka kyrwoh na ka seng.
Ka KSU ka la ong ruh ba ka krem Mawjymbuiñ ka dei ka jaka jngohkai pyrthei bad ka seng ka sngew ba dei ban pynneh ïa ka kum ka jaka jngohkai pyrthei. Kane ka krem ka don la ka jong ka khana pateng kumba la ngeit da ki trai shnong namar kata ka jingpynkylla ïa ka kum ka jaka lehniam kan sa wanrah pynban ïa ka jingïalam bakla halor ka khana pateng jong ka na ka jingshisha kaba ki trai shnong ki ngeit bad ki tip.
“Ka jingpynlong jaka lehniam ïa kane ka jaka khlempep kan sa pynsniewdur ruh ïa kane ka jaka kaba dei kawei ka jaka ba paw hapoh jong ka thaiñ. Ki Mawjymbuiñ ha katei ka krem kim dei kiba don bynta ha kano kano ka jingngeit (religious) ne ba shu wan dur phylla kumtei (supernatural & mythical) hynrei dei lyngba ka jingïaid ka um ha sad jong ki krem bad pynkha ïa kitei ki dur maw kiba ha ka science ki ong ki stalactites. Ka um kaba hab na ki stalactites pat ka jaw ha madan jong ka krem bad pynkha ïa ki juh ki dur maw kiba la tip kum ki stalagmites. Kumta dei ban sngewthuh ba ki stalactites bad stalagmites kim dei ki kam phylla jong kano kano ka niam hynrei dei ki kam phylla jong ka mariang hi bad ïa kine ym dei ba lap kyrpang tang ha ka Bri U Hynñiewtrep hynrei ki don ha satlak ka pyrthei baroh kawei,” ong ka kyrwoh na ka KSU.
Ka KSU ka la ong ba kan ïatreilang bad ka shnong ban kan nym shah ïano ïano ban wan thombor ne leh jubor pyrshah ïa ki trai ri trai muluk ne ïa ki trai shnong ïoh kan ktah ruh ïa ka hok longtrai nangne shakhmat. Ka seng kan ïai kyrshan ruh haduh ba kut ïa ka Dorbar Shnong Mawsynram halor ka nongrim ba ka ïeng haba ïadei bad ka krem Mawjymbuiñ.
