Ki sim jong ka India bad ki sienjam ban pynneh ïa ki

Bivash Ranjan,  Additional Director General of Forests (Wildlife)

0

Ka tnat Environment, Forest and Climate Change ka India ka dei ka jaka kaba bun bha ki jait sim. Naduh ki thain sop thah Himalaya ha ka phang Shatei sha ki khlaw ki btap ha ki Western Ghats ha ka thain Shathie, naduh ki jaka shyïap jong ka Rajasthan ha ka thain sepngi shaduh ki jaka shong um ka thain shatei lammihngi, ki sim jong ka India ki ïapher bad ki bun kumba long ki jaka. Ka kaiphod State of India’s Birds (SoIB) 2023 ka ong ba kane ka ri ka dei ka jaka sah jong palat 1,300 jait ki sim kaba long kumba 12.40% ka jingdon ki jait sim ha kane ka pyrthei.
Na kine baroh 1,353 jait ki sim lane 78 (5%) ki dei kiba im bha ha kane ka ri. Hynrei, kine ki sim ki ïakynduh ïa ka lawei ka bym thikna namar ka jingpynjulor ïa ki jaka sah jong ki, ka jingpynjaboh bad ka jingkylla ka suinbneng ka buh jingma ïa ka jingim jong ki.
Ka dur jong ki Slender billed vulture ba shon da u Sahyadri Nisarga Mitra Ki sim ha kane ka thain ki dei kiba ïakynduh ïa ki jingma ba bun, bad kaba kongsan na kine ki jingma ka dei ka jingduh ïa ki jaka sah bad ka jingïathut bad ki briew. Ki daw jong ka jingduh ki jaka sah ki long kiba bun bad kiba ïadei iwei bad iwei. Kine ki kynthup ïa ka jingïar ki jaka sor, ka jingkyntiew ïa ki jingdon jingem, ki kam rep, ka jingma ïa ki jaka ba tap khlaw namar ka jingpyndonkam khlem don jingbahkhlieh, ka jingdonkam ïa ki mar ki mata shabar ri, bad ka jingduna ka jingpyntreikam ïa ka ain ban ïada ïa ki jait mrad. Ka jingkylla ka suinbneng ka dei sa kawei pat ka jingma – ka jingkylla ka suinbneng, ka jingkylla ki rukom ïaid lynti kine ki sim bad ka jingthut ha ka jingdon ka bam ki ktah ïa ka jingneh jong ki jait sim ba bun.
Ka jingkiew ka jingkhluit ka ktah ïa ka jingroi jong kine ki sim bad ka rukom shna skum jong ki bad kane ka buh jingeh bha ïa katto katne ki jait sim ha ka jingkyrshan pyrshah ïa kine ki jingkylla. Ka jingwanrah bad ka jingroi jong ïa ki jait mrad jait sim bapher bapher ruh ka ktah ïa ki jait sim ba dei na ka ri namar ki hap ban ïakhun ban ïoh ïa ki jingdonkam jong ki ha ki jinglong jingman ba kylla ha ki jaka sah.
Ban ïaleh pyrshah ïa kine ki jingma, ka India ka la shim katto katne ki sienjam ban pynneh ïa ki jait sim. Ka jingpyntreikam kaba 10 snem kaba la ai jingmut da ka Sorkar India kaba tip kum ka “Visionary Perspective Plan (2020-2030) for the conservation of avïan diversity, their ecosystems, habitats and landscapes in the country” ka thmu ban pynkyllun shakhmat ïa ka jingpynneh ïa ki jait sim bad ki jaka sah jong ki ha India.
Kane ka dei ha ryngkat ka National Wildlife Action Plan (2017 to 2031) jong ka India kaba don ki kam na ka bynta ka jingpynneh ïa ki jait sim bad ki jaka sah jong ki. Kane ka ai jingmut halor ki sienjam ba mardor, kiba pdeng bad kiba jrong samoi ban pynneh ïa ki jait sim ba la jan duh jait bad ïa, ban sdang ïa ki kam ban pynroi ïa ki bad ban wanrah ïa ki jingpynbeit ha ki jaka sah ban tehlakam ïa ka jingktah ïa ka jingroi jong ki.
Kane ka peit ruh ïa ki kam kiba kyntiew ïa ka jingpynmih GHG kiba ktah ïa ka marïang ha kylleng ka pyrthei bad kumta ka kyntu ban don ki sienjam katkum ki jingstad science ban pynduna ka jingktah kine ki kam ïa ki mrad bad ki sim.
Ka India ka dei kaba niewkor ïa ki sienjam ban ïada ïa ki jaka kiba kongsan. Ka jingpynbha bïang ïa ki jaka shong um, ki sienjam ban pynïar ïa ki jaka ba tap khlaw, bad ka jingpynshlur ïa ki kam rep organic ki dei katto katne ki rukom treikam ba la pyndonkam. Shuh shuh, ki ain kiba khlain pyrshah ka jingpynïap ïa ki mrad bad ka jingdie ïa ki, ki long kiba donkam bha na ka bynta ka jingïada ïa ki sim jong ka India.
Ka India ka la pyllait paidbah ïa ka National Wildlife Action Plan for 2017-2031 ha 2016 kaba batai ïa ka rukom treikam ha ki por ban wan na ka bynta ka jingpynneh ïa ki mrad bad ki sim.
Kane ka long kaba kyrpang namar kane ka dei ka sien kaba nyngkong ba ka India ka la ithuh ïa ki jingkhuslai kiba ïadei bad ka jingktah ka jingkylla ka suinbneng ïa ki mrad bad ka ban jur halor ka jingpyntreilang ïa ki kam na ka bynta ka jingpynduna ïa ki jingma ba ki mrad bad ki sim ki ïakynduh.
Ka jingbun ki jait sim ha ka India ka dei ka dak jong ka jingriewspah ka ri ha ki jingaiei ka marïang. Hynrei, kine ki sim kiba itynnad ki ïakynduh shibun ki jingma kum ka jingduh ki jaka sah bad ruh ka jingkylla ka suinbneng.
Ki kam ban pynneh ïa ki ki long kiba donkam bha na ka bynta ka jingïada ïa ka lawei jong ki. Lyngba ki jaka ba ïoh jingïada ba kyrpang, ki sienjam kiba ïadei bad ka ain, ka jingpynbha bïang ïa ki jaka sah, bad ka jingai jinghikai ïa ki paidbah, ka India ka dang trei ban ïada ïa kine ki sim.
Baroh ki briew ki lah ban noh synnïang ha kane da kaba kyrshan bad ïashim bynta ha kine ki kam bad kumta pynthikna ba ka suinbneng ha India ka bteng ban dap da ki rong bad ki sur jingrwai jong ki sim ha ki pateng ban wan.

Leave A Reply

Your email address will not be published.