Katba nang ïakhih laisen ki sengbhalang, nang shlei mam ki dkhar ha Ïewduh
H a ka jingïakren bad U Bah Kyrshan War, uba dei u Nongïalam barim jong ka seng FKJGP, la lah ban kynmaw, ba ka dei katei ka seng, kaba la maitphang nyngkong eh ban ïakhih ïa ka laisen dkhar lane ka jingai laisen ïa ki bar jylla, ha ka khaïi pateng, kaba la ju ai da ki District Council, ha ryngkat ka jingmynjur jong ki Syiem, ki Sirdar, ki Rangbah Shnong bad kiwei de ki bor.
Kito kiba la kham rangbah, ki kynmaw ruh, ba ka dei ha u snem 1994, ha kaba ka jingïakhih, ka la jubor bha ïa katei ka ishu, ka mat bad kaba ka la pynmih ruh ïa ka jingïahuri hura kaba jur bha ha Ïewduh hapdeng ki nongkhynra laisen, ba la ïalam da ka seng FKJGP bad katei ka la pynlong ïa ki bor District, ba kin khang noh ïa ka Ïewduh, da ki bun bnai kynthih, na katei ka jingïakynad bad nangta kaba la poi sa ka jingsma iewtung jong ki tiar ki tar, kiba don ha ki dukan hapoh ïew.
Haba shu kheiñ antad, katei ka jingïakhih laisen dkhar, ka la ïaid lynti mynta la laiphew snem tam, hynrei ka jingshisha, ka long ba kito kiba don bynta ha kitei ki por, ban leit khynra ïa ki dukan dkhar, na bynta ban pynduh laisen ïa kitei ki bar jylla, ki la pawnam, ki la jop elekshon, ki la long Executive Member, ki long Chief Executive Member bad ki la long Myntri sorkar; hynrei katei ka mat kam shei satia haei haei ruh bad la ïohi pynban, kumba ki dkhar ki la nang jyllei ha kylleng ki Ïew ki hat ha Khasi Jaiñtia bad haba ka long kumne, ka wan kawei ka bynta kaba kongsan bha bad kata ka long ba ki don pleng bun rukom ki jingïakhih, ha kaba ki don kito kiba ïakhih ban pynurlong ïa ki jingdawa, katba ki don kiwei pat kiba ïakhih, da kaba nang kynshoit ïa kito kiba mad ïa kitei ki jingeh, ba kin kham stad ïalade (kumba long halor ka laisen dkhar).
Kito kiba ju mlien ban buddien halor katei ka ishu, lane kiba ju rung ju mih sha Ïewduh, kin sakhi hi dalade, ba kito ki dukan, kiba shah khynra lane kiba shah khang, ha ki sengbhalang lane ha ki bor jong ka District Council, ba ki la nang heh ha kine ki sngi bad kumta, kumba la ong haneng, ka jingïakhih, ka la shu pynstad ïa kitei ki dkhar, ba kin nang ban kham ïajan bad ïa sngewthuh jingmut bad ki bor jong ka District Council.
U Bah Kyrshan War, uba la tyllun ïa ka jingim jong u ha ka kam sengbhalang, ula mynjur dalade, ba katei ka ishu kam shym phuitler satia haei haei ruh bad u kren ngiah ruh, namar ba ki la bun palat ki sengbhalang hapdeng ka jaitbynriew Khasi Jaiñtia, hynrei ki mat kiba ki la ktaid kim larkam satia haei haei ruh bad kaba isih ba ki ïa tare lang ïa kajuh ka ishu, wat la ki tip shai, ba ka dei kaba la lamkhmat da kawei pat ka seng.
Bun bah ki kynhun sengbhalang, kiba la shah kynnoh ha kine ki sngi bad kawei na kaba la ju ïohsngew bha, ka long ka jinglalot pisa jongki, ha kaba ha kiba bun ki khep, lada dei ha ka kam khaïi tuh, ka jingtei ïa ki projek baheh, ba ki la leit kyntur kitei ki kynhun, ha kaba ki la wad daw ruh har rukom, tad haduh ba kin da ïoh shna pisa bad kane ka dei ka jingjia kaba sniewbok shibun, halor ka jinglong sengbhalang jong ka juk mynta.
Kan jin da la bha namar kata, ba ki sengbhalang, kin nym tare ïa ki ishu, tang ban ïoh burom ïalade, hynrei kiba kin lah ban pynurlong bad khampher, lada dei kaba rit ruh, tangba kaba lah ban pynurlong.
Ha kine ki por ba la leit ruh la ïohi ba wat u CEM ka KHADC u la leit sha ki jaka bapher bapher ban leit khynra lang ïa ki laisen bad u la lap ruh dei ki jaiñ kyrshan kynthei khasi kiba ïada bad kam trai ïa ki jaka shong madan ki bar jylla bad khlem shim laisen.
Kane ka mat, watla ka la don ka jingbyrngem da ki bor ka KHADC ban kyndang ne ban khang khyrdep, hynrei kane ruh ka la shukut kumto.
Sa kawei pat ka jingjia, hadien ka jingbishar jong ka Meghalaya High court kane mynta la shimbynta lang da ka sorkar jylla bad mynta lei lei ym tang ki Khasi, hynrei wat ki bar jylla ruh kin ïoh lang syndon da ki jaka ba la pynkhreh da ka sorkar, hynrei wat hapdeng kane ka kabu ruh, kine kiba shong dukan madan bad rud surok ki dang pyneh. Te mynta kane ka kam ka dang bad ka sorkar ka la pynpaw ba kan pynkynriah beit lyngba ki bynta bynta bad ngin sa ïa peit kaei ka ban jia.
Kumba long sha kiwei ki jylla ki sorkar jylla ki kyndang beit naphang shisien la shem ba kidei kiba shong beaiñ katba dang ap ïa ki rai ki Ïingbishar jong ki.