Ka Meghalaya ka don ka spah halor ki mar rep ba bun jait, ong u Myntri ka Sorkar Pdeng

0

Shillong, K’ Lyngkot 09: U Myntri ka sorkar pdeng uba khmih ïa ka tnat Agriculture & Farmers Welfare u Shivraj Singh Chouhand ha ka sngi palei u la ïaroh ïa ka jingdonlad ka jylla Meghalaya bad kane ka thaiñ shatei lammihngi ba ka la long ka pdeng na ka bynta ki kam thung soh, ki jhur bad ki jait jingthung kiba lah ban pynriam pynitynnad.
“Ka Meghalaya kadon ka spah halor ki mar rep ba bun jait. Ki la don bun jait jhur sohmynken, ki soh trun, u sying, u shynrai, ka kait, bad wat ki syntiew kiba pher. Kane ka thaiñ shatei lammihngi ka lah shisha ban phalang ïa kiwei pat ki thaiñ ha kaba ïadei bad ka rep ka riang bad ka kam thung syntiew,” u la kynthoh.
Ïa kane u Chouhand u la ong haba kren ha ka jingrakhe dap 50 snem bad kumjuh ruh ka Farmers Expo 2025 ba la pynlong da ka ICAR Research Complex for NEH Region, Umïam, Meghalaya, ban rakhe ïa ka jingdap 50 snem ka jingaiti ha ki kam rep kiba long katkum ka kamrep kaba thymmai bad kumjuh ruh ban wanrah ki kam pynroi ha ki jylla kane ka thaiñ shatei lammihngi jong ka ri India.
Ïa kane ka program la plie da u Lat ka jylla Meghalaya u CH Vijayashankar ha ka jingïadonlang u Myntri Rangbah ka jylla u Conrad K Sangma bad ka Myntri ka tnat Agriculture & Farmers Welfare ka Dr M Amapareen Lyngdoh, kaba la leit jngoh ruh ïa kiba bun ki dukan kiba la pyni ïa la ki jong ki jong ki jait jingthung kiba don ka jingïapher bad kiba riewspah bha ha kane ka thaiñ.
U Myntri ka sorkar pdeng u la ban jur halor ka jingdonkam ban pynroi ïa ki jingthung kiba bun jait kiba lah ban ïoh ka jingim kaba jlan, ban kyntiew ïa ki bad kumjuh ruh ban pynkhlaiñ ïa ki jingthung kiba la dep ban khmih ha ki laboratory bad ban thung pat ïa ki.
“Ka ICAR kadei ban pynleit jingmut ban pynbun ïa ki jingthung kiba lah ban ïoh ka jingim kaba jlan bad ban pynthikna ba kin poi sha ki nongpyndonkam ha ka rukom kaba biang bad kaba bha. Ka jingpynkynriah na ka science kaba long napoh ka laboratory sha ki jaka thung ka dei ban long kaba sted khnang ba kan long ka jingmyntoi beit beit ïa ki nongrep. Ka rukom thung jingthung kumba ju leh manla ka por khlem pyndonkam dawai, nangta ka jingdonkam ban shem thymmai lyngba ki technology, bad ki jingthung kiba kyrpang kiba don ka lad kum u seij, ka ngap bad ki tit dei ban pynbha khnang ban kyntiew ïa ka rukom im ki nongrep ha ki thaiñ nongkyndong,” u la bynrap.
Na ka liang u Myntri ka sorkar pdeng u la ïaroh ïa ka jingïalam jong u Myntri Rangbah ka jylla u Conrad K. Sangma bad u la pynthikna ban bteng ki jingai jingkyrshan ïa ka jylla.
U la banjur biang halor ka jingdonkam ban don ka jingpyrshang ban ïatreilang hapdeng ka ICAR, ki agricultural university, bad ki tnat sorkar ban pynwandur ïa ka roadmap na ka bynta ban kyntiew ïa ka rep ka riang kaba neh ha kane ka thaiñ.
U Chouhan u la ong ba ka jingriewspah ka jylla ha ka biodiversity ka la wanrah ka nam ha kane ka thaiñ bad kumta dei ban pyndep kloi ïa ka roadmap khnang ban lah ban kyntiew ïa ka rep ka riang. U la ong ba ka long kaba kongsan ban don ka jingïatreilang hapdeng ka ICAR, ki agricultural university, KVK, bad ki tnat sorkar bapher bapher. U la ong ruh ba kane ka thaiñ ka don ki jait jingthung bapher bapher kiba hap ban thung katkum ki aïom bad ka jinglong ka suiñbneng, kumta ka donkam ka jingpyrshang kaba ïasohlang na kiba bun ki tnat, kyrpang na ka bynta ka jingpynroi ïa ki marrep, ka jingdonkam ban pynbha ïa ki, ka jingkordor bad ka jingbuh dor ïa ki marrep ba la pynmih.
Ha kane ka sngi ka President ka ri India, ka Droupadi Murmu, ka la kren ha kane ka sngi da ka jingkren kaba la record. Ka la ai khublei ïa kane ka jaka pule ba ka la kynjoh sha ki 50 tylli ki snem ban ai ki jingshakri ïa kane ka thaiñ da kaba ong ba ka ICAR ka la lah ban pynmih ïa ki spah tylli ki jingthung ba bun jait, kynthup ïa ki jingri bad ki tiar kiba lah ban pynïadei bad ka jinglong ka suiñ bneng ha kane ka thaiñ, ha kaba ka la kyntiew ïa ka jingdonkam ka bam kaba long kaba shngaiñ bad ka jingshngaiñ halor ka ïoh ka kot ha kane ka thaiñ.
Ka la ong ba ka jingpynmih ïa ki jingthung bad ki symbai syntiew ka la kiew da 30% bad 40%, kumjuh, ha kine ki phew snem. Haba kren shaphang ka jingkongsan ha ka rep ka riang kaba ai lad pat sha ka sengkam lajong, ka la ong ba ka rep ka riang kaba lam sha ka jingsengkam lajong bad kiwei pat ki bynta ki la long ki atiar ban kyntiew ïa ka kamai kajih bad ka la khring ïa ki samla ban shim bynta ha ka rep ka riang ha kane ka thaiñ. Kane ka la lam sha ka jingkiew kumba 25% ki samla kiba sengkam la jong lyngba ka rep ka riang ha kine ki 5 snem ba la leit, ka la bynrap.
Ka la banjur ruh kumjuh da kaba ong ba ka long kaba donkam na ka bynta ban buh ha ki jingthoh bad kumjuh ruh ban pynshisha halor ki tyllong ba ki trai ri trai muluk ki don, kum ka jingtynkai, ka jingïapynlong jur ïa ki jingtip jong ki nongrep kiba na kane ka thaiñ da kaba pynïasoh lang bad ki tiar ki tar kiba long katkum ka juk kaba mynta.

Leave A Reply

Your email address will not be published.