ïasyllok ki heh ka NEIGRIHMS bad ki Nongialam Niam ban iakhun ia ka jingpang bampong

0

Shillong Jymmang 25 : Ka Department of Surgical Oncology jongka NEIGRIHMS, Shillong ryngkat bad ka Department of Community Medicine bad Northeast-India Association of Surgical Oncology (NASO), mynta ka sngi ki la pynlong ïa ka jingïasyllok bad ki Nongïalam Niam ban ïatreilang ha ka jingïakhun pyrshah ïa ka jingkynrei ka jingpang bampong (cancer) ha ka jylla Megalaya bad ban shim ïa ki lad ki lynti ban tehlakam ïa kane ka jingpang.
Ha katei ka jingïasyllok la wan ban ïashimbynta da u Dr. Nalin Mehta uba long u Director jongka NEIGRIHMS, u Sampath Kumar u Principal Secretary ka tnad ka koit ka khiah ka jylla Meghalaya ryngkat bad ki nongïalam niam hapoh ka kynhun Shillong’s All Faiths Forum.
La sdang ïa kane ka jingïalang da ka jingpyni ïa ki jingtip bad ki jingkheiñ halor ka jingkiew jong kiba ïoh ïa ka jingpang bampong ha ka jylla bad ïa ka jingdonkam kyrkieh ban leh eiei ïa kane ka jingeh kaba khraw bad la ïoh ruh ïa ki jingpynsngew kaba bniah na kito kiba la lait im na ka Cancer bad ki bahaïing bahasem jong ki nongpang Cancer kiba la batai ïa ka jingshah ktah jong ki na katei ka jingpang.
Ki nongïashim bynta ki la pynpaw ba ka long kaba kongsan ban shim ïa ki lad jingïada kum kata ka sienjam ban ïakhun ïa ka bampong bad ïa ka jingdonkam ban lap noh mardor ïa katei ka jingpang bad ban ithuh kloi ïa ki dak ki shin jong katei ka jingpang bad ban sam ïa ki kot ha ka jylla ban pyni ïa ki video ha ka ktien Khasi bad English ban pynsngewthuh ïa ki paidbah.
Nalor kane la ai jingmut ruh ban ithuh ïa ki kynhun niam bad ki Balang ban pynlong ïa ki jingïalang ki ban pynleit jingmut ha ka ban ïada bad ban ai jingsumar ïa ka jingpang Cancer.
Nalor kane, la ban jur ïa ka jingdonkam ïa ka jaka ai jingsumar kaba paka ïa ka jingpang Cancer khnang ba ki nongpang kin ym donkam shuh ban leit phah sumar sha kiwei pat ki jylla.
U Dr. Nalin Mehta, ula ong ba ka long kaba kongsan ban pynsngewthuh ïa ki paidbah hynrei dei ban pynthikna ba katei ka rukom pynsngewthuh ka dei ban long kaba ngam ha ka jingmut jingpyrkhat ha kaba ïadei bad ka Cancer.
Nalor kane la ai jingïaroh ruh ïa ka sienjam kaba la shim lyngba ka Tobacco-Free Educational Institutions (ToFEI) program, kaba la bei tyngka da ka sorkar jylla ryngkat ka jingïatreilang bad ka NEIGRIHMS bad Sambandh Health Foundation bad ka long kaba donkam ban pynïar shuh shuh ïa kane ka prokram ha kylleng ki jaka na ka bynta ban wanrah ïa ka jingkylla.
Katba u Sampath Kumar ula pynpaw ïa ka jingeh ban poi shaduh ki 7,000 tylli ki shnong kiba don ha ka thaiñ bad ula pynpaw ïa ka jingdonkam ba ka imlang sahlang kan don bynta lang, ka jingai jingshakri ki doctor, Village Health Council (VHC) bad ki Self-Help Groups (SHG) ha ka ban ïada ïa ka jingpang cancer bad ula pynpaw ïa ka jingdonkam ban ïatreilang bad ki khynnah shynrang khamtam ha ka ban shimkhia ïa ka jingpang kaba ïadei bad ka pyrkhat pyrdaiñ bad ban ai jingkyrshan lem ïa ki.
Ka Meghalaya kadei ka jylla kaba jur bha ha ka jingïoh ïa ka jingpang Cancer ha ka ri India bad nalor kane, ka jylla ka dei ruh kaba jur bha haka jingpyndonkam ïa u duma ha kaba 47% ki dei ki samla (katkum ka Global Adult Tobacco Survey, 2016-17) bad 34% kiba ha ka rta 13-15 snem (katkum ka Global Youth Tobacco Survey, 2019) ha kaban pyndonkam ïa u duma ha kiba bun rukom.
Ka Esophageal Cancer kadei ka jingpang kaba jur tam hapdeng ki nongshong shnong ha ka jylla kaba la ktah ïaki 71.2 percent na ka shi lak ngut ki paidbah bad kane kala long palat ruh ïa ka National Average kaba long palat 10 shah bad ka long ka mat kaba sngewkhia bha ïa ka jylla.

Leave A Reply

Your email address will not be published.