Ha u 2025 buh thong ban rat diengkhong ïaka jingpang TB haka Ri
Lyngba ka PMTBMBA ki paidbah ki lah ban ai jingïarap bad don bynta bad ki nongpang TB

Nongpoh, Risaw 11: Shibynta ban pynshai halor ka thong jong ka sorkar lyngba ka Pradhan Mantri TB Mukt Bharat Abhiyan (PMTBMBA) ban rat diengkhong ïaka jingpang Tuberculosis (TB) haka ri India baroh kawei, ba ki paidbah kin don bynta lang kumno ban ïarap ïa kito kiba ioh ïa katei ka jingpang, ka ophis jong ka District Tuberculosis Officer, Ri-Bhoi District mynta ka sngi kala pynlong ïaka prokram ba kyrpang ban pynsngewthuh paidbah halor katei ka thong jong ka sorkar lyngba ka PMTBMBA haka jingïalang kaba la long mynta ka sngi ha Conference Hall jong ka ophis u Deputy Commissioner ka Ri-Bhoi District.
Kum ban shu pynpaw ba katei ka PMTBMBA ka dei thong jong ka sorkar kmie bala wanrah shakhmat naka bynta ban ïarap ïa kiba pang TB bad khamtam ba ki nongshong shnong ka Ri India kin don bynta lang naduh ki nongmihkhmat, ki ophisar, ki nongbei pisa kiba heh sha kito kiba ioh ïa katei ka jingpang, ïa kaba la plie paidbah da ka President jong ka Ri India ka Drupadi Murmu haka 9 tarik Nailar 2022.
La sakhi ruh ha katei ka sngi da ka jingdonlang u Bah Sosthenes Sohtun MLA ka Jirang, Bah R Kharbihkhiew ADC, u Dr. M Mawrie State Tuberculosis Officer, ka Dr. E Kalwing District Tuberculosis Officer, ka Dr.MN Marak M&HO Governor House bad kiwei kiwei ki ophisar naka tnad ka koit ka khiah.
Ha katei ka sngi naka liang u Bah Sothenes Sohtun MLA ka Jirang u la pynbna ruh ba un ai jingïarap kumba 10 hajar ka pisa man u bnai kumba 3 snem lynter naka bynta 10 ngut ki nongpang TB ha Jirang Constiteuncy kum ka jingtynrong lem bad ai mynsiem ïa kiwei ban mih shakhmat naka bynta ki jingïarap ïa kiba pang TB.
Haba kren ha katei ka sngi naka liang u Dr. M Mawrie State Tuberculosis Officer u la ong ba ka Ri India ka dei kaba bun tam kiba ioh ïaka jingpang TB napdeng ki ri ka pyrthei bad kumba long mynta ka jylla Meghalaya ka don haduh 3054 ngut, bad 253 ngut ki dei ha Ri-Bhoi District kiba ioh ïa katei ka jingpang bad kiba dang don hapdeng ka jingsumar.
U la ong ruh ba ka daw ba ka sorkar India kala wanrah ïa katei ka prokram ka long ban pynduhjait ïa ka jingpang TB ha u snem 2025, ba ki paidbah ki lah ban don bynta lang kumno ban ïarap ïa kiba pang TB ïa kaba la plie paidbah haka 9 tarik Nailar da ka President ka Ri India kumba kam long kaba suk ban pynduhjait ïa katei ka jingpang, bad lyngba katei ka prokram la khot sngewbha ïaki nongshong shnong ka Ri India khamtam kiba don ka lad ka lynti naduh ki kompani bapher bapher, ki nongmihkhmat bad ki riew shimet kiba don ka mon ki lah ban mih shakhmat ban ïarap ïaki nongpang TB.
“Hooid ka sorkar India kala pyrshang ban ïarap ïakiba pang TB da kaba ai ruh 500 tyngka man u bnai sha kito kiba ioh ïa katei ka jingpang, hynrei kane kam pat biang na kata ka daw ka sorkar kala shim sa kane ka sienjam ryngkat ka jingthmu ban pynïajan sha kiba pang TB ba kim dei ban shah ibeiñ lane ba ki paidbah kin don ka jingsngewpher ban ibeiñ ïaki, namar ym don kynroh ba lah ban khang ïa katei ka jingpang bad baroh ki lah ban ioh ïaka” la ong u Dr. M Mawrie da kaba bynrap ruh wat kito kiba ioh ïa katei ka jingpang kim dei ban lehraiñ hynrei ban mih shakhmat ban leit sha ki jaka sumar naka bynta ka jingkoit namar lada ki paidbah ki lehraiñ kan dang wanrah shuh shuh ka jingsniew ban pynphriang ïa katei ka jingpang.
U la ong ruh ba ki paidbah kiba kwah ban ïarap ïa kiba pang TB ki lah ban register ïalade lyngba ka Ni-Kshay kaba dei ka web portal bala shna kyrpang, bad ki lah ban pyndap ïaki kyrteng bad ki jingdonkam ban long kum uwei naki nongïarap, ha kaba ki nongtrei ka tnad TB kin sa phone ïaki bad kin sa batai halor katei ka prokram bad katno ngut ki kwah ban ïarap, bala buh por la kumno kumno 6 bnai shaneng haduh 3 snem ba ki paidbah ki lah ban ïarap ïaki nongpang.
Namarkata naka u Dr M Mawrie bad ka Dr. E Kalwing kila khot shakhmat ïaki paidbah bad kiba don ka mon ban mih shakhmat ban ai ka jingïatreilang namar tang ka jingïatreilang yn sa lah ban rat diengkhong ïa katei ka jingpang kumba la buh thong da ka sorkar.