Mad jingeh ki paidbah ka shnong Muallian ha ka bording, ka surok bad ka umbam umdih

Khliehriat Lber 15: Ka shnong Muallian, kaba don ha East Jaiñtia Hills District, kaba hap hapoh ka Ri Jaiñtia Sirdarship Saipung, ka dei kawei na ki shnong ha kaba ki paidbah ki iakynduh jingeh haduh katta katta ha kaba ïadei bad ka leit ka wan, ka jingïoh bor ding electric bad ka um bam um dih,Kiba bun na ki nong shong shnong ki dei na ka jaitbynriew Biate, kiba im da ka rep ka riang, kum ka rep synsar, ka rep kwai, tympew, ka rep soh bad kiwei kiwei ki jait jingrep.
La sakhi ruh ba kane ka shnong ka dei kaba pynmih bun bha ïa u synsar, bun na ki nong Shnong ki dei kiba rep synsar, lah ban ong ruh ba kane ka kam rep synsar ka dei kawei na ki kam ba kongsan jong ki nong shnong shnong, ba ki ju kamai ban pyndap ïa ki jingdonkam ha ïing ha sem bad ruh da kaba kamai na ka rep synsar ki lah ban phah skul ïa ki khun sha bar shnong.
Ha kaba ïakren bad u Mawphor, u Waheh Shnong jong ka shnong Muallian, u Lalramzauva Darnei bad u Secretary Shnong u Eleazera Darnei, ki la pynpaw ka jingsngew khia halor ki jingeh ba ki nongshnong shnong ki ïakynduh ha ka jingim kaba man la ka sngi, ha kaba ïadei bad ka bor ding electric, la ong ba kane ka shnong ka khlem ïoh bor ding shuh naduh u snem 2019, naduh ba sniew ka machine transformer ha shnong, ki la kyrpad ïa ka tnat bor ding, MeECL ba kan sngewbha ban wan buh machine transformer noh hapoh shnong.
Haba kylli shaphang ka rukom siew bai bor ding ki paidbah, u Waheh Shnong u la ïathuh bad ong “Kumba ka paw, ka tnat MeECL ka ju shna bai bor ding da ki bun bun bnai, na kata ka daw ka bai bor ding ka heh bha ha kaba ki don ki nong shnong shnong kiba im tang da ka rep kim lah kot bor shuh ban siew lut ïa ka bai bor ding, kumta nga buh ka jingkyrpad ïa ka tnat MeECL ba kan sngewbha ban shna bai bor ding (billing) man la u bnai, kata shi-shi bnai khnang ba kan nym ban khia than ka bai bor ding ïa ki paidbah kiba pyndonkam bor ding”
Ha kaba ïadei bad ka jingeh ha ka um bam um dih, utei u Waheh Shnong, u la ïathuh ba ka jingkyrduh um ha shnong ka dei na ka daw ka jingduna palat ki tyllong um ban tan um sha shnong, ka tnat Public Health Engineering (PHE) ka la ialyeh shitom katba lah, ha kaba ka la dep buh ruh ïa ki pipe um, hynrei ka um kam lah ban kiew sha shnong, ki nong shnong shnong ki hap ban ïaid kjat haduh kumba 20-30 minit ban leit tong um na ki um poliew kiba don ha rud shnong ban ïoh ïa ka um bam um dih, kumta ha kaba ïadei bad ka um bam, um dih u la shu buh ka jingkyrpad ïa ka tnat PHE ba kan sngewbha ban pyrkhat noh da kawei pat ka rukom, kata ban wanrah noh da ka project ban lum ïa ka um slap lane ka Rain Water Harvesting Project hapoh shnong, khnang ba ki nong shnong shnong kin ïoh ban pynlang ïa ka um slap ha ki top um bad kin pyndonkam noh da ka um slap “Kane ka jingpynlang ïa ka um slap kan ïarap shibun ïa ki nong shnong shnong” pynpaw shuh shuh utei u Waheh Shnong.
La sakhi ruh ïa ka jinglong, jingman jong ka surok ban leit sha shnong Muallian, ha kaba ki paidbah ki ïakynduh jingeh bha ha ka leit ka wan na ka daw ka jingbym bit bym biang bha ka surok bad ka dang dei tang ka surok khyndew ba khohruh, khohram kaba ju buh jingeh khamtam ha ka por lyiur ba jur slap ha kaba ki kali kim lah ban ïaid na kane ka surok khyndew ha ka por slap.
Kumta haba kren shaphang ka surok u Lalramzauva Darnei, u la ïathuh “Ka shnong Muallian, ka dei ka shnong kaba nyngkong tam ha ka thaiñ Saipung ka ba la ïoh surok rong na ka tnat PWD naduh u snem 1974, hynrei naduh katei ka snem ïa ka surok khlem maramot shuh, na kata ka daw ka surok ka la long kum ka surok khlaw, donbok pat ba ha u bnai naiwieng jong u snem 2022, i kong Santa Mary Shylla, iba la long MLA mynta, i la wan jngoh ïa kane ka shnong bad i la pynlut na lade haduh T 35 lak tyngka ha kaba pynbha ïa kane ka surok bad shna ruh ïa ki surok hapoh shnong, ngi khmih lynti ba hapoh ka jingpeit bad jingïalam i kong Santa Mary ngin sa ïoh da ka surok kaba bha, ka ban wanrah jingmyntoi bad kham pynsuk ïa ki nong shnong shnong ha ka leit ka wan, ha ka kit ka bah, khamtam ha ka pang ka shitom bad kumjuh ruh ha kaba pyn poi ïa ki mar rep sha ki jaka ïew”