La wan ka Tamasa sansnem ki MLA, ïano phin vote ?

- HT Wells

0

Shillong,Rymphang 06 : Ki district headquarter jong ka Jylla khamtam eh ha ka nongbah Shillong ki ïa kynduh ïa ka dheng kali naduh ba sdang ka tamasa thep kyrteng jong ki kyrtong MLA. Uwei uwei u kyrtong u wan ryngkat bad ki kali escort ki bym duna ïa ka 30 tylli ei ei, to mutdur lada kin wan ban thep kyrteng 15 ne 20 ngut shisngi haduh katno kin khapngiah smam ki surok bad ki lynti synkien.
Ban pyniphuh iphieng ïa ka Tamasa, ki paid nongkyrshan ki pynher ïa la ki jong ki lama, ki banner, ki tupia, ki muffler, ki badge, ki T-shirt ryngkat bad ka shad ka kynhui bad kiwei khnang ban khring shuh shuh ïa ki liang pyrshah. Imat ka por ka la dei ba ka sorkar kan wad jaka ban file nomination sha ki stadium ne sha kino kino ki jaka ba kham pajih na ki jaka sor, namar ka la pynwit shisha ïa ka leit ka wan jong kiwei pat ki briew ba beh la ki kam ki duk.
Ka jingleh shongshit bad leh kynhui i kumba kam don ei ei kata ka jingisih sorkar ne isih sitting MLA, namar la sakhi ba ka long kumjuh ïa kano kano ka party. Ha kiba bun imat khamtam sha kyndong, ki shongshit election palat ïa ka jingmaneblei. Kane ka jingshongshit,ka pyllong ïa kiba bun ki shnong, ki longiing ban pait ban pra tang na ka daw jingïapher party.Ki don ruh ki Balang ne ki niam ba pait ba pra tang namar ka jingkyrshan election khamtam haba ki nongsharai Balang jong ki ki ïa kyrsum bha ha ka politics. Hadien ka election, lada jop mano mano ruh, arsnem te dang kynrum kynram tang ban pyniasuk ha ka kam ki mamla, nang ïohnong mano nangïabieit mano. Kumba ong ka ktien, dang bam phan mano dang bit thit shano. Naduh ba sdang haduh ba kut ka Tamasa la pyllong tang ka jingkhawai suda ha ïing ki kyrtong, tang hangta shwa ruh katno kin pynlut, lada uno uno uba jop ruh imat arsnem te ka dangshimpor ba um khyllie jinglut election, ynnai ïakren ïa ka kam thied vote lei, sa ïa mutdur hi. Te shano keiñ ka roi ka par, ka aikam aijam, namar uba jop un pyrkhat shwa ïalade ban ïa ka thain ha hima lajong. Ka por ka la dei ban thaw aiñ da kaba pyrkhing bha pyrshah ïa ki politician ba ki paidbah ki lah ban audit ne pan jingkheiñ ïa ki scheme jong ki bad u bym ïathuh hok lah ban set along bad pynduh syndon ka jingïakhun election kaba bud ne dei ban pynshitom wat ïa ki officer sorkar ki bym ai jingkheiñ da kaba shai ïa u paidbah.
To ngin phai sha ka ka jingïajied, sa tang 21 sngi yn thep vote, la ka dei ïa kito ki juh kiba don ha ka sorkar, liang pyrshah ne kiba ïakhun thymmai. Kum ka jingpynkynmaw, ïa ka sorkar MDA jong u Conrad Kongkal Sangma la thaw ha ka u Lber 2018 bad tang khyndiat bnai hadien ba la bat lakam, la pynbaptis da ka ding syndon (hynrei sniewbok ba kam dei da ka ding u Mynsiem Bakhuid), ka dei pynban da ka ding ban thang duh, ha ka jingïakhih pyrshah ïa ki Kharmetor. Ka jingïaleh pyrshah sorkar ka pur na Motphran, Mawkhar, Jaïaw,Mawlai ter ter.
Hynrei wat hapdeng ka jingïakynad kaba jur, ym lah ban len ba u Conrad Sangma u ïoh ïa ka nam kum u people’s Chief minister ha kata ka por, dei namar ka jinglah jong u ban tehlakam ïa ki pulit ban nym siat pathar sha u paidkar. Kumta, la lah ban kiar na ka jingïa-umsnam.
Nangta,bud sa ka jingïakhih Citizenship Amendment Bill (CAB) ne Citizenship Amendment Act, Inner Line Permit (ILP) kaba mih jinghuri hura shaduh Ichamati (Shella-Sohra) ter ter bad hangne ruh haba ka ding ka dang klang bha, wan ka jingrap ba na bneng ïa ka MDA ha kaba ka trei jur ka Khlam Covid-19 ha ka snem 2020 bad 2021 bad ka jingïakhih ka tlorbor noh.
Hynrei, hashwa bad hadien jong ka khlam,wat la ka sorkar MDA ka ïoh ïa ka lad ban pynshisha ïalade hakhmat ki paidbah kumno ban pynroi ia ka ïoh ka kot, pynban ka long kaba nohmynsiem khamtam eh ïa ki samla bad ki nonghikai ba wadkam wadjam.Ka jingkynjat khlemakor ïa ki nonghikai kiba aiti ïalade la palat 10 ne 15 snem shabar jong ka service (unceremoniously), ka jingbymlah ban thungkam ïa ki lakh ngut ki samla wadkam wadjam bad kaba shu thung contractual lynter ka buh ïa u dak jingkylli ba heh bha ha shyllangmat jong kane ka sorkar. Ka jingbitar jong u paidbah khamtam ka FKJGP ka long ba wat la ka don palat 8000 tylli ki post ba lait, ym lah ban thungkam. Ka jingkylli ka long mano heit ba lah ban thungï.
Nangta, ka jingjah jong u khaw paidbah da ki pher hajar byrni khlem lapdien ïa u nongpynjah bad ka jingïohlad ban kamai tuh ïa u dewiong khlem bai-musur sha ka pla tyngka ka Jylla, ki long katto katne tylli ki mat ba ki paidbah kin hap ban bishar bniah.
Nangta,lada phai sha ka BJP,ban pynbieit paidbah,hiar ki heh jong ki na rithem India ban thetkti ba ka party jong ki kam dei kaba isih Khristan hynrei ha man ba jia ki kam pynshitom beiñ ne thang ïa ki ïingmane ha kylleng ka India,y m ju ïohsngew shisien ruh ba u Norendra Modi un pynrem ha ki jingkren paidbah ne ha ki programme “Maan ki Baat” jong u, te kumno keiñ yn pynshisha ïa ka dur ba shisha jong ka ï. Katba ki dkhot jong ka Sangh Parivaar kiba kdup ïa ka BJP, ka RSS, ABVP, Bajrang Dal bad kiwei pat, ki kynshoit napoh napoh wat ban draft ban pynduhnoh ïa ka hok Schedule Tribe jong ki Khristan ha Northeat ha kaba kawei ka seng ba synrop bad ka RSS ba la tip kum ka Janajati Dharma Sanskriti Suraksha Manch (JDSSM) ka la rai ban pynlong da kawei ka programme “Challo Dispur” ban dawa na ka central bad state government ban amend noh ïa ka Art.342-A bad 341 ban pynduh ïa ka hok jong kiba long khristan,nalor ka jingpan jingkhein ia ka jingdon ki Balang ha Assam bad hawei ynnai iakren ia ka Union Civil Code (UCC) ka ban sa long aiñ shen. Kane ka long kat kum ka tyllong jong ka kotkhubor “North East” ba mih dangshen na Guwahati.
Haba phai pat sha ki seng rilum (regional party),wat la ki don lang ha ka sorkar MDA hynrei ki pulom ban pynpaw ba ki long pro-people policy, te hangno yn shaniah u paidbah ne ki shu rahkti beit katba tyrwa ka NPP ha ka Cabinetï. Haba peit pat sha ka Liang pyrshah, wat la kam dei ka party ba rai u paidbah ban shong liangpyrshah ha ka 2018, hynrei ka TMC ka shu mih la ka mih bluit da ka accident, kata ruh ka pulom ban thir ïa ki mat ba shisha, imat hap pynlonglok noh (compromised) tang ban ïoh jingithuh u speaker ïa ka kynhun jong ki. Haba u leader jong ki u Dr Mulul Sangma u tynrah sorkar, u Conrad ruh u tynrah kylla namar ba 8 snem lynter (2011- 2018) synshar u Mukul, ka jylla ka ïaid shi kam shakhmat bad arkam shadien. Ka jingpynbieit ban aikam ‘bun lakh shisnem’ ka dei tang ka sur pynlait jynhaw. Haba phai sha kane ka liang, te ka la dei shisha ba ki samla kiba la nang la stad ba kin lynga kin pisa namar ym don ba lam lynti,ka lawei kaba dum suda.
Khatduh eh haba phai sha ki party thymmai kum ka VPP, hooid ka dangkloi than eh ban bishar ïa ki, hynrei haduh katno ki paidbah ki la shai shisha ban nym bieij sbai rupa ha kum kane ka Tamasa shisien Sansnem. U Paidbah ruh u don la ka jong ka bynta ban ai jingkheiñ ïalade, lada phi vote da kaba duriap bha, phin nym babe hapoh ka sansnem hynrei haba phi la nohriat lypa te u ei keiñ uba lah ban pyllait im ïaphi, wat beiñ tang ïa ki politician, phi dei ban aijingkheiñ ïalade ha ki khun ki pyrsa, ha ka imlang ka sahlang, hato phi ïarap shisha ne em ban jied da u briew uba phi lah ban shaniah ban tei pat ïa kaba la pra ?. Hato phi nud ne em ban kyntait ïa ki mar ïoh-ei kum ka peisa, ki blanket, ki sop jaiñ khyllung, ïa ki tiar shet tiar tiew, ki khiew ki pliang bad kiwei ?. Ka slogan jong ka Mait Shaphrang Movement ka ong “Phi Vote phi Rai”, kaba mut kam myntoi shuh ban babe dierpor lada phi bakla.

Leave A Reply

Your email address will not be published.