Kular u Myntri Rangbah ban pynphriang shaphang ka jingtip Meghalayan Age

Shillong, Risaw 18: U Myntri Rangbah ka Jylla Conrad K Sangma ha ka sngi Thohdieng ula pynbna ba ka Sorkar Jylla kan sa pyrkhat ïa ki lad ki lynti ban ïaid ïalap bad pynphriang ïa ki jingtip shaphang ka juk “Meghalayan Age” kaba dei ka prokram kaba kongsan ha kane ka jylla.
Ha kaba ïadei bad kane na ka liang u Myntri Rangbah ula pynbna ïa kane ha ka jingïalang ïasyllok, ïamir jingmut bad ki nongïoh bynta jong ka CM-ELEVATE bad FOCUS, kaba long ha Shillong-kaba la ïashimbynta ruh lyngba ka kor video ba leh Online na ki District bad ki Block bapher bapher jong ka Jylla kiba long ki kam kiba iadei bad ka jingdonkam jong ka jylla.
La ong ba Ïa kane ka jingthmu la ai jingmut da uwei u nongsengkam na ka shnong Mawmluh, East Khasi Hills, uba la ong ba ka juk “Meghalayan Age” ka dei kaba la ïakren bha da ki Geologist ha kylleng ki ri ka pyrthei bad kan bhah shibun ba ki briew kin tip shaphang jong kane ka prokram.
La ong ba ha ki 4200 snem mynshwa ki dei kiba la ithuh kum ka juk Meghalayan Age, kaba pyni ïa ka por kaba kyrpang ha ka khana pateng jong ka pyrthei. Ki nongwad bniah ki la kdew ïa ka jingsdang jong kane ka juk sha ka jingtyrkhong kaba jur kaba pynjot ïa ki jaka ba shong ki nongshong shnong kiba la kiew shakhmat ha ki por hyndai ne ancient civilization.
Ha kaba iadei bad kane na ka lianf jong u Myntri Rangbah ula tyrwa ïa shibun ki sienjam ban pynsngewthuh paidbah, kynthup ïa ka jingpynmih ïa ka documentary film ka ban batai katkum ka stad saïan ba la shem na ka jingtih bniah ïa kaei kaba shem na ka mei ramew (geology). Kane ka phlim kan long kum ka atiar ban hikai ïa ki paidbah shaphang ka jingkongsan ka geology jong ka juk Meghalayan Age kaba dei ban long ruh katkum ka por.
Ha kane ka sngi, u Myntri Rangbah ula pynshai ruh halor ki skhim bapher bapher kum ka CM-ELEVATE, kaba don ïa ka bynta jong ka ram, kaba la pynïasoh bad ki bank bapher bapher. Ka CM-ELEVATE ka ai ïa ka grant ba kot haduh 70% jong ka pisa ban pynlut na ka bynta ka project baroh kawei.
Ha kaba ïadei bad kane ban ïarap ïa ki nongrep bad ban kyntiew ïa ka rep ka riang, u Myntri Rangbah u pyntip ba ka Sorkar ka la wanrah ïa shibun ki prokram ba kynthup ïa ka jingseng ïa ki processing unit ban pynmih mar bapher bapher na ki mar rep nalor ka jingtyrwa ban shna ïa palat 100 tylli ki ïew jong ki nongrep ha ka Jylla.
Halor ka jingai jingmut ban don ka “Agriculture Electricity Tariff” ba kyrpang ban seng ïa ki karkhana ba pynmih mar na ki mar rep, ula ong ba ka Sorkar ka la ai jingïarap na ki skhim bapher bapher hynrei watla katta, ka Sorkar kan sa shong bishar bha ïa kane ka jingai jingmut, kaba long kaba donkam bha ha kane ka por kaba mynta.
Ha kane ka prokram,u Myntri Rangbah ula sam ruh ïa ki cheque sha ki nongïoh bynta jong ka skhim FOCUS bad CM-ELEVATE. Ha kane ka sngi u la pyllait paidbah ruh ïa ki kali Tourism ba la mang lyngba ka CM-ELEVATE.
Ha kane ka sngi ïa u Myntri Rangbah la synranlang da ka Myntri kam rep Kong Ampareen Lyngdoh bad Myntri ka Tnad Veterinary & Animal Husbandry Bah AL.Hek, nalor kiwei kiwei pat ki heh ophisar ka jylla.