Ka sngi kyrpang u Diengduh Lieh ki briew ba duna ha ka bor ïohi

Mr. Starwin Kharjana President, Khasi Disabilities Association (CB)

0

Man ka snem kata ha ka 15th October ka pyrthei baroh ka ju rakhe ïa ka ‘World White Cane Day’ kaba la buh kyrpang ïa kane ka sngi da ka United Nations ban ithuh ïa ki briew kiba don ka jingduna dkhot met ha ka bor ïohi ne matlah. Dei ha ka snem 1979 la rakhe nyngkong ïa kane ka sngi ha ri Bilat bad ka jingmut ba kongsan ka long ban kyntu ïa ki paidbah bakin sngewthuh ïa ka jinglong kyrpang jong ki briew kiba duh noh ïa ka bor ïohi.
Ïa u diengduh balieh la pynmih nyngkong da u Dr. Richard E. Hoover na ka Ri USA bad une u doktor u ju shna bun ki jait tiar kiba lah ban pyndonkam ha baroh ka pyrthei da ki briew kiba duh noh ïa ka bor ïohi ne matlah. Kumta u diengduh rong lieh u long ka khmat jong kine ki paralok jong ngi, uba ju ïarap haba ki ïaid lynti, jam sha shiliang surok, ban kiew ne hiar kali, ban leit sha ki kam, sha ki ophis, ki bank, ki hospital bad kiwei kiwei. Kumta dei ha u diengduh ba ki briew kiba duh noh ïa ki khmat ki shaniah tylli.
Katkum ka jingshem jong nga ki briew kiba duna dkhot met ha ka bor ïohi ne matlah ki kham khlaiñ ka bor kynmaw, namar ïa nga ïa phi kim ïohi ne ithuh hynrei ki shu kynmaw na ka surkren bad haba ki leit shane shatai tang shisien kim klet shuh ïa kato ka lynti tang da u diengduh uba ju ïalam ïa ki. Kino kino ki riew paidbah haba phi ïohi ïa ki briew kiba duna dkhot met ha ka bor ïohi ne matlah bad phi kwah ban ïarap ïa ki, kum ha ki jaka ba bun kali, jaka khim ne bakin jam sha shiliang surok kaba nyngkong kren da ka sur ba jem, pynithuh ïalade bad sa tyrwa ïa ki jingkwah ïarap jong phi bad kynmaw haba phi ïalam lynti ïa ki, shah bakin bat ka kti nadien tyrpeng jong phi bad haba phi ïalam ban shong kum ha ki shuki, hashwa ba kin shong pynbat ïa ka shuki da ka kti khnang ba kin sngewthuh.
Shisien nga kynmaw ha Iewduh katba nga dang ïaid lynti nga kum ïa tyngkhuh bad uwei u nongkit jhur nga la mut ong map ïa nga hynrei u kloi tim pynban ïa nga da kaba u ong ka khlem khmat bad hangta nga jubab kylla phi uba don khmat balei phim kiar ïa nga uba khlem khmat.
La ïathuh ïa nga ba don ki briew kiba duna dkhot met ha ka bor ïohi ki leit ban pan jingïarap na uwei u MLA uba ngam kwah pynpaw kyrteng, u kren pynban kumne, tang ïa kiba ïohi ruh ngam lah ban ïarap kumno ngan ïarap sa ïa ki bym ïohi bad ngan jubab ïa ka jingkren tohmet jong une u MLA, kynmaw phin nym ïohshong sah ha kato ka shuki palat ïa ka san snem namar ka ktien taddor jong phi ka la pynrem lypa ïa phi. Kumta nga kyntu ïa nongsynshar ne ki riew paidbah haba phi ïa kynduh kum ïa kine ki briew kiba ki ju bat da u diengduh ban tba lynti, ha ki jaka iew ne ha kino kino ki bynta to kynmaw ban burom lem ïa ki, namar lada nga uba ïohi ngam lah ban ïarap ne burom ïa ki briew ki bym ïohi, hato ngan khmih lynti ba U Blei un kyrkhu ba ngan lehbha bad ïarap tang ïa ki briew kiba ïohi.
Nga kyntu ruh ïa ki nongñiah kali kamai sngewbha ban kyntiew lem ïa ki ha ka leit ka wan, namar ki siew bai kali kat juh kum kiwei pat bad haba phi kyntiew ïa ki, kin kham suki lada jia ba u Pulit u phah ïaid kloi, ïathuh ba phi kyntiew kum ïa kine ki briew namar ka jingïatreilang ki nongñiah kali bad ki Pulit na ka bynta ka bhalang ki briew kiba duhnoh ïa ka bor ïohi, ngi pynpaw ka jingsngewnguh shi katdei eh. Kumta ki briew ki bym ïohi ne matlah ki kham donkam ïa ka jingïaburom markylliang namar wat lada kim ïohi hynrei ki ïai pyrshang katba lah ban ïaid ban ieng, ban trei kum kiwei pat, la ka dei ha ïing ne ha ka imlang sahlang.

Leave A Reply

Your email address will not be published.