Shillong, Ïaïong, 28: U Myntri Rangbah Duh, Narendra Modi mynta ka sngi u la plie paidbah ia ka jingpyntreikam ki Low Power FM Transmitter kiba 100 Watt ha 91 tylli ki jaka lyngba ka video conferencing. Kine ki transmitter ki dei kiba la pyndait ha 84 tylli ki distrik ha 20 tylli ki jylla. Ki Community Radio Station ha Nongstoin bad Williamnagar ki dei ar tylli na kine ki 91 ki jaka ba la ioh ia kine ki transmitter kiba thymmai kiba la plie mynta ka sngi. Lyngba kane ka rynsan, kine ki transmitter ka All India Radio ki la kham bun na ka 524 sha ka 615 tylli ha kylleng ka ri. Kane ka jingpynbun kan kyntiew ïa ka jingai jingshakri ka AIR sha 73.5% jong ka jingdon briew ha kane ka ri.
Ki jaka kiba shah ktah ha ki kam pyntriem Left Wing Extremism ne ki Maoist, ki distrik aspirational bad ki jaka khappud jong ka ri ki dei kiba la peit kham bniah ban pynbiang ïa kine ki transmitter.
Ka jingiohsngew kaba shai bad ka jingïoh suk ïa ki mobile phone kiba lah ban ïoh FM ka la kyntiew ïa ka jingdawa ïa ki jingshakri FM radio ha ka ri. Sa kawei ka sienjam kaba heh ban pyndap ïa kane ka jingdawa bad ka jingkyntiew ïa ki sap ha kane ka kynhun, ka Sorkar ka la ai jingmynjur ïa ka jingbuh shuh shuh sa 63 tylli ki FM transmitter ha ka ri.
Ha ka jingai jingkren jong u, u Myntri Rangbah Duh u la ong ba kane ka sngi ka dei ka dak jong ka sienjam kaba heh ha ka kam pynïar ïa ki jingai jingshakri FM da ka All India Radio na ka bynta ka jingkylla sha ka FM ha baroh kawei ka ri. U la ong ba ka jingpyntreikam ïa kine ki 91 tylli ki FM transmitter da ka All India Radio ka long kum ka jingai sngewbha ïa ki 85 tylli ki distrik bad 2 klur ngut ki briew jong ka ri.
Ha kawei ka rukom, la ong u Myntri Rangbah Duh, kane ka ailad ban iohi ia ka jingbun ki jinglong bapher bapher jong ka ri. U la ïathuh ba ki Distrik kiba don hapoh ka jingshakri jong kine ki 91 tylli ki FM transmitter ki dei ki distrik bad ki block aspirational, bad u la ai jingïaroh ia ka All India Radio namar kane ka jingjop kaba kyrpang. U la ai jingkhublei ruh ïa ki briew jong ka thaiñ shatei lammihngi ki ban ïoh jingmyntoi bha na kane.
U Myntri Rangbah Duh u la ban jur halor ka jingïadei kaba jan jong ki briew ha ka rta jong u bad ka radio. “Ia nga, ka long kaba kmen shuh shuh ba nga don ka jingïadei bad ka radio kum u nongpyniaid prokram ruh,” u Myntri Rangbah Duh u la ong da kaba kdew sha ka bynta kaba 100 jong ka Mann Ki Baat ka ban dang long. U la ong “kane ka jingiadei kaba jan bad ki briew jong ka ri ka la urlong namar ka radio. Lyngba kane, nga la iasoh bad ka bor jong ka ri bad ka bor kyllum jong ka jingbahklieh jong ki briew ka ri.” U la batai kham bniah shaphang kane da kaba ai nuksa ia ka bynta jong kane ka prokram ha ki sienjam kum ka Swachh Bharat, Beti Bachao Beti Padhao bad Har Ghar Tiranga kiba la kylla sha ki jingiakhih paidbah lyngba ka Mann Ki Baat. “Kumta, ha kawei ka rukom, nga long shi bynta jong ka kynhun All India Radio jong phi”, la bynrap u Myntri Rangbah Duh.
U Myntri Rangbah duh u la ong ba ka jingplie ia 91 tylli ki FM transmitter ka pyntyllun shakhmat ia ki polisi jong ka Sorkar kiba peit kham bniah ia kiba duk ba suk ki bym shym la ioh ia kane ka jingshakri haduh mynta. “Kito kiba ngi ju sngew ba ki don ha ki jaka ba jngai mynta kin ioh ia ka lad ban pyniasoh shuh shuh,” la ong u Myntri Rangbah duh. Haba kdew ia ki jingmyntoi jong ki FM Transmitter, u Myntri Rangbah duh u la ong ka jingioh ia ka jingtip ba kongsan ha ka por, ki sienjam ban kyntiew ia ka imlang sahlang, ki jingtip shaphang ka jinglong ka suin bneng ba iadei bad ki kam rep, ka jingioh jingtip shaphang ki dor jong ki mar bam bad ki jhur na ka bynta ki nongrep, ki jingiakren shaphang ka jingduhnong na ka jingpyndonkam ia ki dawai ha ka kam rep, ka jingpyndonkam lang ia ki kor na ka bynta ki kam rep, ka jingpyntip ia ki self help group jong ki longkmie shaphang ki rukom ba thymmai ba iadei bad ki iew, bad ka jingiarap ia ki briew ha ka jingjia lynshop ki bor mariang. U la kren ruh shaphang ka bor ai jingtip jong ka FM.
U Myntri Rangbah duh u la ong ba ka sorkar ka bteng ban trei na ka bynta ka jingplie lad sha ka teknoloji. “Kalong kaba kongsan ba ki briew jong ka ri kim dei ban mad ka jing duna ki lad lada ka India ka hap ban kiew sha ka jaka kaba ka dei ban don”, la ong u Myntri Rangbah duh. Kalong kaba donkam ban pynioh ia ka teknoloji kaba katkum ka juk mynta bad ha ka dor kaba duna. U la batai ia kane da kaba kren shaphang u optical fiber sha baroh ki shnong bad ka data kaba duna dor kaba la pynsuk ban ioh jingtip. U la ong ba kane ka la iarap ia ki kam digital ha ki shnong.
U Myntri Rangbah duh u la ban ia ka jingkylla ha ka teknoloji kaba jia ha ka ri ha kine ki snem ba la leit kaba la pynkylla ia ka radio bad khamtam ka FM ha ka rukom kaba thymmai. Da ka jingiohi ia ka jingkiew ka internet, u Myntri Rangbah duh u la ong ba ka radio ka la wan shakhmat ha ki rukom kiba saindur thymmai lyngba ki podcast bad online FM.
U Myntri Rangbah Duh u la kren shaphang ka jingbun jait ki ktien bad u la ong ba ki prokram FM kin sa wan ha kine ki ktien khamtam ha kane ka thain kaba don 27 jait ki ktien tynrai. “Kane ka jingpyniasoh ka pyniasoh ia ki atiar jong ki lad jingiakren bad ka pyniasoh ruh ia ki briew. Kane ka dei ka dak jong ka rukom treikam jong kane ka Sorkar,” la ong u Myntri Rangbah Duh da kaba kdew ia ka jingpeit bniah ia ka jingpyniasoh ha ka imlang sahlang bad ka jingpyniasoh hapdeng ki briew. “Ka Sorkar jong ngi ka dang pynkhlain ia ka jingpyniasoh ka deiriti bad ka jingiasoh ha ki jingmut jingpyrkhat ruh,” la ong u Myntri Rangbah Duh.
U la ong ba ki kam jngoh kai ki ka kiew hadien ka khyllie im ia ka jingleit pilkrim bad namar ki jaka ba kyntang ha kylleng ka ri. U Myntri Rangbah Duh u la ong ba ka jingkiew ka jingdon ki briew kiba leit sha ki jaka jngoh kai ka dei ka jingpynshisha jong ka jingpyniasoh ka deiriti ha ka ri. U la ai nuksa da ki museum kiba iadei bad ki nongiakhih na ka bynta ka jinglaitluid na ki jaka rilum kum ka Babasaheb Ambedkar’s Panchteerth, PM Museum bad ka National War Memorial bad u la ong ba kine ki sienjam ki la wanrah ia ka jinglong kaba thymmai ha ka jingiasoh ha ki jingmut jingpyrkhat bad ki jingsngew jong ki briew ha ka ri.
Ha ka jingpynkut ia ka jingai jingkren jong u, u Myntri Rangbah Duh u la batai shaphang ka jingthmu jong baroh ki lad jingiakren kum ka All India Radio bad u la ong ba ha kano kano ka jingpyniasoh ka jingthmu ka dei ban pyniasoh ia ka ri bad ki 140 klur ngut ki briew jong ka ri. U la ong ba u ngeit skhem ba baroh kiba don bynta ha kane ka kam kin dang bteng ban jam shakhmat ha kane ka jingngeit ka ban wanrah ia ka jingpynkhlain ia ka ri lyngba ka jingbteng jong ki jingiakren.
