Aiti u Myntri Rangbah 4 spah tylli ki M-Tab sha ki khynnah pule ki 21 tylli skul

Shillong, K’ Lyngkot 14: U Myntri Rangbah ka jylla Meghalaya u Conrad K. Sangma ha ka sngi baar u la aiti ïa ki M-Tab (learning tablets) sha ki khynnah pule jong ka West Garo Hills ha ryngkat ka jingdonlang u Lamphang ka Ïing Dorbar Thaw Aiñ ka jylla u Thomas A Sangma ha ka prokram kaba la pynlong ha District Auditorium, Tura.
Kane ka jingsam ïa ki M-Tab kadei ka jingsdang jong ka prokram Chief Minister’s Student Digital Learning Scheme, kaba thmu ban kyntiew ïa ka e-Education ha ka jylla. Ha kine ki tablet la thep da ki jingtip kiba ïadei bad ka Higher Secondary level examination na ka bynta jong baroh ki stream, kynthup ïa ki jingthoh, ki mock question paper, ki jingkylli barim bad ki jingjubab ïa ki jingkylli na ka bynta kiba bun ki competitive examination. Ka don ruh ïa ka high quality audio-video, ka animation bad ki 3D graphic content.
Haba kren ha ka prokram, u Myntri Rangbah u Conrad K. Sangma u la ong, “Kane ka tiar ba pyndonkam da ka kti kam dei tang ka tiar, hynrei kadei ruh ka tiar ka ban pynkupbor ïa ki samla jong ngi. Ngi kwah ban pynthikna ba ki samla jong ngi kin ïoh ki lad ha ka jingnang jingtip bad ba kin long barabor kiba la khreh ban kynduh ïa kiba bun ki eksam.”
“Kane ka prokram ka long ban ailad ïaphi ban tip ba ngi sumar shaphang jong phi, ban ailad ïa phi ba ngi shaniah ïa phi,” ong u Myntri Rangbah da kaba ong ba ka technology ka la wanrah ka jingkylla ha baroh ki bynta jong ki jingim ki briew.
“Kane ka sorkar ka ngeit ba da kano kano ka lynti kaba lah ban leh ngi dei ban pynkhlaiñ ïa ka jingpyndonkam ïa ka technology ban pynthikna ba ngin lah ban pynlong ïa ka pule puthi kaba bun ka jingdon ka jingïadei kaba jan, ka jingnang jingtip kaba don jingmut, ka jingnang jingtip kaba wanrah ka jingsngew tynnad bad kaba wanrah ka jingkmen,” ong u Myntri Rangbah ka jylla.
U la ong ba ka jingpule lyngba ka digital kaba dei ruh lyngba ka jingïohi bad ka jingïohsngew ne audio-video bad lyngba ki dur, kan pynlong ïa ka pule puthi kaba kham suk bad kaba kloi ban tip. “Ngi sngew ba ka jingpyndonkam bun bad bun ïa ki kor technology naduh ki klas kiba rit kaba dei ruh lyngba ki smart classroom, ka jingnang jingtip da ka digital kan ai ka jingïarap ïa ki khynnah pule, hynrei dei pat ban kynmaw ba ka technology kadei tang ka tiar kaba lah ban pynleh ïa kaba phi donkam bad ka lah ban pynlah ïaphi ban pule da ka lynti kaba suk,” u la ong.
U la pyntip ruh ba ka sorkar ka la buh hakhmat ban kyntiew ïa ki kam IT ha ka jylla, kaba kynthup ka jingbuh ïa ki IT park ha Shillong bad Tura bad ka jingthep ruh ïa ki optical fibre.
“Ngi kyrmen ba kine ki project yn sa lah ban pyndep pura ha kine ki ar snem ban wan. Ngi don ka jingkyrmen ba manla ki skul kin sa ïoh ban pyndonkam ha kaba ïadei bad kine ki optical fiber. Kan shim por hynrei ka jingtreikam ka la sdang,” pynpaw u Myntri Rangbah.
U la pyntip ruh kumjuh ba ka IT park kaba don mynta ha Shillong ka la pynkhreh tang ïa ki briew kiba na US bad Europe. “Ki khynnah shynrang bad kynthei jong ngi kiba na Meghalaya ki trei ïa ki kam AI ha ki kompeni. Ki la pynïoh ïa ki AI company ha US, Europe bad da kaba shim ka rai haba ïadei bad ka jingïathuh lypa halor ki jingpang hapoh ki jingthung jingtep, ki ïathuh lypa shaphang u slap, ka jingsei ki jingthung, ka jingdonkam jong ka um bad kiwei kiwei. Baroh kine la leh napoh Meghalaya, kane kadei ka bynta jong ka jingkylla kaba la jia,” u la bynrap.
La don kumba 1 lak tylli ki tablet kiba la dep ban sam naduh u snem 2021 sha ki khynnah class XI. Ha u snem 2023-24 academic session, kumba 30,480 ngut ki khynnah pule, bad kane ka long ka jingkheiñ lyngba ka Directorate of School Education and Literacy, kiba la ïoh ki jingmyntoi na kane ka scheme.
Ha West Garo Hills district, kumba 3000 M-Tabs yn sa sam. Ka jingsam mynta ka sngi ka la long palat 400 tylli ba la aiti sha ki khynnah pule na ki 21 tylli ki skul higher secondary school kiba la ïoh ïa ki tablet.
Jan 5,700 ngut ki nonghikai na ki higher secondary school bapher bapher ha ka jylla kin ïoh ïa ki tablet, ha kaba kan pynsuk haba ïadei bad ka e-learning bad ki jinglum jingtip.
Ka Vidya Samiksha Kendra, kaba dei ka App ban pule kaba la pynwandur da ka tnat Information and Technology, Government of Meghalaya, ka thmu ban khmih ïa ki jingmih na ka pule puthi, kan ïarap ruh ïa ki nonghikai ba kin khmih bad ban lum jintip ïa ka jingmih na ki khynnah pule.