Ka Operation SINDOOR: Ka buit treikam bad ka jingpynphai ba khlaiñ da ka India

Ka Jinglamphrang: Ha ka 22 tarik Ïaiong, ka jingthombor ki lehnoh ka la jia ha Pahalgam. Ki nongthombor ba la kyrshan da ka Pakistan, ki la thombor ïa kawei ka shnong, ki la kylli ïa ki briew ïa ka niam jong ki, bad ki la pynïap ïa ki, ha kaba 26 ngut ki la ïap. Ka jingpyrshang kaba shai ban wanrah ka jingïaumsnam hapdeng ki jaitbynriew, kane ka la pyni ïa ka jingkylla, na ki jingthombor na shiliang pud bad ka jingpyrshang ban pynïaphiah ïa ka India. Kum ka jubab, ka India ka la sdang ïa ka Operation SINDOOR ban pynduh pyndam ïa ki ktem lehnoh kiba don ha lyndet jong kane ka jingthombor. Hynrei ka Pakistan ka la pynphai kylla kham jur. Ha ka taiew kaba bud, ka la pyndonkam da ki drone bad ki jingsiat ïa ki jaka niam. La thombor ïa ka Shambhu Temple ha Jammu, ka Gurdwara ha Poonch, bad ki convent jong ki Khristan. Kine kim dei ki jingther ba shu jia ryngkhat. Ki la long shi bynta jong ka jingthmu ban pynpra ïa ka jingïatylli jong ka India.
Ha ka jingïakren ba nyngkong bad ki lad pathai khubor ha ka 7 tarik Jymmang, ka India ka la pynshai ïa ka jubab jong ka kum kaba pynleit jingmut, kaba la shim jingkheiñ bad ka bym ïalam sha ka jingpynphai kylla. La kdew kyrpang ba ki jaka shipai jong ka Pakistan kim shym la shah thombor. La ban biang ba kano kano ka jinghiar thma ïa ki shipai ha India kin ïoh ïa ka jubab kaba biang. U Foreign Secretary Vikram Misri, ha ki jingïakren bad ki lad pathai khubor ha ka 8, 9, bad 10 tarik Jymmang, u la kren shaphang ki sienjam jong ka India bad pyrshah ki jingthmu jong ka Pakistan.
Ha ka juk digital, ka jingïakhun kam sahkut tang ha ki madan thma. Nalor ki kam shipai, ka jingpyndonkam ïa ka jingtip kum ka atiar kaba jur bha ka dang ïaid lyngba ka bor internet. Hadien ka jingsdang ïa ka Operation SINDOOR, ka India ka la shem ba ka la shah ther da ki jingpynbna kiba jur bha kiba ïalam bakla ba la pynlong da ka Pakistan. Ka jing thmu kalong ban pynkylla ïa ka jingshisha, ban ïalam bakla ïa ki briew ha ka pyrthei, bad ban ïoh biang ïa ka jingshisha hapdeng ki jingai jingtip kiba bakla. Hynrei ka India ka dang shimkhia ban jubab bad pynphriang ïa ki jingtip kiba bakla da ki jingshisha, ka jinglong kaba shai bad ka dang pyni ïa ka jingpeitngor kaba khlaiñ ha ka digital. Ha ka jaka ban leh pyrshah da ka jingsngew, ka India ka la shim ïa ka rukom kaba ryntih bad kaba don ka rukom treikam ha ka thma jingtip:
Ka jingpyni ïa ka jingseisoh ka kam: La pyni ïa ka jingseisoh jong ka operation SINDOOR da kaba shai, da kaba pynleit jingmut ha ki jingmih ba kongsan ban ïa ka jingpynbyrngia.
Ka jingpynjah burom ïa ki tyllong jingpynbna: Ki bor ba dei khmih jong ka India ki la pynpaw pyrthei ïa ki buit thok ba la pyndonkam da ki account ba don ha Pakistan, kiba bun na kine mynta ki don hapoh ka jingpeit bniah jong ki lad pathai khubor jong ka pyrthei.
Ka jingkyntiew ïa ka jingsngewthuh ïa ki khubor: Ki jingïalap ban hikai ïa ki nongshong shnong kumno ban ithuh ïa ki khubor lamler ki la ïarap ban wanrah ïa ka jinglong kaba kham khlaiñ ha ki kam digital.
La pynshitom ïa ka Pakistan lyngba ki shipai bad kiwei kiwei ki sienjam: Ka Operation SINDOOR ka dei ka jingpyni kaba kongsan ïa ka bor shipai jong ka India, kaba la pyndep lyngba ka jingïasoh lang ki lad shipai bad ki lad bym dei jong ki shipai. Kane ka jingtreikam kaba bun rukom ka la pynduhjait bha ïa ki jingma jong ki lehnoh, ka la pynsangeh ïa ka jingleh donbor jong ka Pakistan, bad ka la pynskhem ïa ka polisi zero-tolerance jong ka India ïa ki kam lehnoh. Ka jingtreikam ka la pynneh ïa ka jingpynïaid beit katba ka dang ïoh ïa ka jingkyrshan na ki ri ka pyrthei.
Kiwei kiwei ki sienjam ba la shim: Ki sienjam jong ka India ki la don ka bynta kaba kongsan ha kaba pynwan dur ïa ka jinglong jingman kaba donkam bad ban pynthikna ïa ka jingkyrshan jong ki paidbah bad ki ri ka pyrthei. Lyngba ka jingthaw ïa ki polisi, ka jingpeit bniah ïa ka rukom sngewthuh ïa ki jinglong jingman, bad ki jingtreikam ba ïadei bad ka jingmut jingpyrkhat, ka India ka la pynthikna ba ka Pakistan ka la ieng marwei ha ki kam ka ïoh ka kot katba ka pynkhlaiñ ïa ka jingpynkhreh hapoh ka ri bad ka jingkyrshan jong ka pyrthei.
Ka sienjam kaba kongsan hapoh ka Operation SINDOOR ka long ka jingpynkut ka India ïa ka Indus Waters Treaty. Kane ka la don ka jingma kaba khraw ïa ka Pakistan, ka ri kaba shaniah shibun ha ka wah Indus na ka bynta 80% na ka jaka rep kaba 16 million hectare bad 93% ka jingpyndonkam um jong ka. Kane ka rukom treikam ka kyrshan ïa 237 million ngut ki briew bad ka noh synniang shi bynta na ka saw bynta jong ka GDP jong ka Pakistan lyngba ki jingthung kum u kew, u kba, bad cotton.
Da kaba ki dam Mangla bad Tarbela ki don tang 10% ka jinglah ban pynlang um (14.4 MAF), kano kano ka jingpynthut ha ka jingtuid ka um ka lah ban wanrah ïa ka jingduhnong kaba khraw ha ka rep ka riang, ka jingduna bam, ka jingpynbiang um ha ki nongbah, bad ka jingpynlip bording. Ki karkhana kum ki jaiñ bad ki sboh ki lah ban shah ktah. Kine ki jingjia kin ktah jur ïa ka ïoh ka kot jong ka Pakistan kaba la tlot lypa, kaba pynlong ïa ka ban poi sha ka jingeh ha ka liang ka pisa tyngka bad ka pisa nabar ri.
Na ka bynta ka ri India, ka Indus Waters Treaty ka la pynthut slem ïa ka jingkyntiew ïa ki jingdon jingem ha Jammu & Kashmir, kaba khanglad ïa ki projek ban shna ïa ki jingtei kiba ïaid lyngba ïa ka wah. Ka jingpynsangeh ïa ka jingïateh ka ai bor pura ïa ka India ha kaba ïadei bad ki wah ba don shaphang sepngi kum ka Jhelum bad Chenab, kaba pynlah ban tei ïa ki jaka buh um thymmai ha Jammu & Kashmir, Ladakh, Punjab, bad Haryana. Kane ka la kyntiew ïa ka jingpynmih um bad ka jingpynmih bording ilektrik bad ka la pynkylla ïa ka lad jong ka jingïadei bad kiwei kiwei ki ri sha ka jingdon jingem jong ka roi ka par. Da kaba pynsangeh noh ïa ka jingïateh, ka India ka la phah ïa ka khubor kaba khlaiñ – “Ka snam bad ka um kim lah ban ïa tuid lang.”
Ka India ka khang ïa ka khappud Attari bad Wagah bad pynsangeh lut ïa baroh ki khaii pateng bad ka Pakistan. Ka la pynsangeh ïa ka jingshalan ïa ki mar ba kongsan kum u piat bad khang ban wanrah ïa ki dewbilat bad ki jaiñ. Kane ka sienjam ka la pynduh noh ïa ka lynti khaii pateng kaba kongsan hapdeng ki ar tylli ki ri, kaba la wanrah ïa ka jingthut kaba khraw ha ka jingïadei ha ka ïoh ka kot.
Kane ka jingpynsangeh ka la buh jingeh mardor ïa ka Pakistan, kaba la ïakhun lypa ïa ka jingkiew dor bad ka jingeh ha ka liang ka ram. Da kaba pynduh noh ïa kine ki jingkyrshan ha ka ïoh ka kot khlem da pynjur ïa ka jingïaleh ki shipai, ka India ka la pynskhem ïa ka nongrim zero-tolerance jong ka.
Da kaba pyni ïa ka jingkut jingmut kaba skhem pyrshah ïa ki kam lehnoh, ka India ka la weng noh ïa ki visa jong baroh ki nong Pakistan kiba sah ha ka ri bad pynphai noh mardor ïa ki hadien ka jingthombor ki lehnoh ha Pahalgam.
La khang pura ïa ki barikor na Pakistan, da kaba pynsangeh lut ïa baroh ki jingrwai, ki jingpyni, ki jingpynmih jingrwai, bad ki jingïasam markyllaing ïa ka kolshor. Kane ka jingkhang ka long haduh ki rynsan streaming, kaba la pynduh pyndam noh ïa ka jingktah jong ka kolshor jong ka Pakistan ha India.
Ha kaba ïadei bad ka pyrthei, ka India ka la pynpaw pyrthei ïa ki jingdon jingem jong ka Pakistan kiba ïadei bad ki kam pyntriem bad ka la pynthikna ba kiwei kiwei ki ri ki la kyntait ïa ka Pakistan.
Baroh, kine ki sienjam ki la pynjulor jur ïa ka Pakistan ha ka liang ka ïoh ka kot bad ka jingïadei. Ki la kyntiew ïa ka jingkyntait kiwei kiwei ki ri ïa ka katba ki pynskhem ïa ka jingkular jong ka India na la bynta ka polisi zero – tolerance pyrshah ïa ki kam lehnoh.
Ka jingpyni ïa ka jinglong nongïalam ha ka kyrdan kylleng ka pyrthei: Ha kaba ïadei bad kane ka jinglong jingman, ka khyllipmat jong ka jingeh jong ka ri ka la dawa ym tang ïa ka jingpynbeit hynrei ïa ka jinglong nongïalam kaba kongsan. Ha kaba pynbeit ïa kane ka jingeh u Myntri Rangbahduh ka ri u Narendra Modi, uba ka bynta ba kongsan jong u ha ka Operation SINDOOR ka la long kawei na ki jubab ha ki kam shipai ba shlur tam jong ka India ha ka histori ba dang shen. Watla u don shabar ri ha ka jingleit jngoh ba la pynbeit lypa, u Myntri Rangbah duh Modi u la shimti kloi ïa ka kam, da kaba ai ka jubab kaba peit lang ïa ka jingpyrkhat jngai bad ka jingleh pyrshah kaba khlaiñ. U la pyni ïa ka jingpynïaid kaba phylla hapoh ka jingpynbor kaba khraw ban leh kloi bad u la pynthikna ba man la ka sienjam, naduh ka jingpynsangeh ïa ka Indus Waters Treaty haduh ka sienjam jong ki shipai, ka long kaba la thmu bha bad kaba ha ka por.
Ka jingpeit jngai bad ka jubab kaba la saiñdur bha ka la pynpaw ïa ka rukom treikam jong ka kam. Ha ka jaka ban tur bran bran sha ka jingther kaba pynsngewsih ne kaba pynkhihwin, u Myntri Rangbah duh u Modi u la wanrah ïa ka jingartatien ban khanglad ïa ka Pakistan ne ki lehnoh ban pynkhreh ban pynphai kylla. Ki jingther ki long kiba la pynleit jingmut bha ha ki jingdon jingem jong ki kam lehnoh, bad ïa kane ka jingshai jong ka jingthmu la ïaroh da baroh ki kynhun saiñ pyrthei, kynthup ïa u nongïalam ka liang pyrshah u P. Chidambaram, uba la ïaroh ïa u Myntri Rangbah duh Modi namar ba u la thew tang ïa ki jaka jong ki kam lehnoh, da kaba kiar na ki jaka ba shong ki riew paidbah.
Ha baroh ki jingjia bad ka Pakistan, ka jingthmu ba la buh jingmut pyrshah ïa ki kam lehnoh ka sah kumjuh. U Myntri Rangbah duh Modi u pynleit jingmut beit ha kaba ai ïa ka jubab kaba skhem bad kaba shai. Ki jingïai pyrshang jong u pyrshah ïa ki kam lehnoh, la shim kum ka jingma ha ka pyrthei kaba la ïarap ïa ka India ban ïoh ïa ka jingkyrshan na ki ri ka pyrthei. Hapoh ka jingïalam jong u, ka India ka la pynskhem ïa ka nongrim ba ïa ki kam lehnoh bad ki nongkyrshan jong ka yn leh kumjuh.
Da ka jubab kaba skhem, hynrei kaba donbor, la pynthikna ba kan ym don kano kano ka jingma ïa ki riew paidbah ka Pakistan, wat hapdeng ki jingpynkhihwin kiba la ju jia na ka Pakistan. Ki sienjam jong ki shipai jong ka India ki long tang ha ki jaka sah jong ki lehnoh bad ki jaka shipai ba kyrpang kiba ïarap ïa ki lehnoh. Kane ka jingthmu kaba phikir bha ka la pyni ïa ka jinglah jong ka India bad ka jingaiti jong ka ha ka thma kaba don jingkitkhlieh.
Haba weng ïa ki jingeh kiba la slem bha, ka rai jong u Myntri Rangbah duh Modi ban pynsangeh noh ïa ka Indus Waters Treaty ka long ka sienjam kaba kongsan, ym tang ba ka ktah ïa ki jingmyntoi jong ka Pakistan hynrei ka ai jingmyntoi ruh ïa ka India. U la wanrah ïa ka rukom ïada ri ba thymmai: ïa kano kano ka jingshah thombor ha ki por ban wan yn niew kum ka jingleh thma. Kane ka la pynduh noh ïa ka jingïapher hapdeng ki lehnoh bad kito kiba don ha ka bor Sorkar kiba kyrshan ïa kine ki kam.
Kaei ka jingjop jong ka Operation SINDOOR
Ki jingmih na ka Operation SINDOOR ki pyni shai ïa ka jingktah jong ka:
1. La pynduh noh hynniew tylli ki ktem lehnoh: Ka India ka la lah ban pynjot ïa khyndai tylli ki ktem lehnoh kiba heh ha Pakistan bad ha Jammu and Kashmir (PoJK) ba la synshar da ka Pakistan, da kaba thmu ïa ki jaka treikam jong ka Lashkar-e-Taiba, Jaish-e-Mohammed, bad ka Hizbul Mujahideen.
2. Ki jingther ba thikna shabar pud: Ka India ka la pynkylla thymmai ïa ka rukom ïakhun, da kaba hiar thma shapoh ka jaka pdeng jong ka Pakistan, kynthup ïa ka jylla Punjab bad ka Bahawalpur, kaba la ju kheiñ ba ka long shabar pud wat na ka bynta ki drone jong ka U.S. Ka India ka la kren shai: ka LoC ne ka jaka jong ka Pakistan kan ym sah khlem da ktah lada ki kam lehnoh ki mih na ken ka jaka.
3. U Pud Bathymmai: Ka Operation SINDOOR ka la buh ïa u pud ba thymmai- lada ka jingleh donbor ka dei ka polisi jong ka ri, yn ïakynduh ïa ka da ka jubab kaba shai bad kaba donbor. Kane ka la pyni ïa ka jingkylla na ka jingpynsangeh sha ka jingshim ïa ki sienjam ba khlaiñ.
4. Ka Jingpynshitom kaba mar katjuh ïa ki lehnoh bad ki nongkyrshan jong ki: Ka India ka la kyntait ïa ka jingïapher hapdeng ki lehnoh bad ki nongkyrshan jong ki, da kaba ther ïa baroh ha kajuh ka por. Kane ka la pynkut noh ïa ka jingbym shah pynshitom kaba bun ïa ki lehnoh kiba treikam na Pakistan
5. Paw ki jingduna jong ka Pakistan ha ka liang ïada na ki jingma kiba wan na ka suinbneng: Ki shipai Air Force jong ka India ki la ïaid lyngba bad khanglad ïa ki lad ïada suinbneng jong ka Pakistan ba la ai da ka China, da kaba pyndep ïa ka kam tang hapoh 23 minit da kaba pyndonkam ïa ki liengsuin Rafale, ki namding SCALP, bad ki bom HAMMER, kaba pyni ïa ka jingstad jong ka India ha ka liang ka teknoloji.
6. La pyni ïa ka jingkhlaiñ jong ka India ha ka liang ka jingïada suin: Ka jingïada suinbneng jong ka India kaba don bun ki bynta, kynthup ïa ka rukom ïada suinbneng jong ka ri India Akashteer, ka la siat da ki spah tylli ki drone bad ki namding. Kane ka la pyni ruh ïa ka jinglah jong ka India kaba nang kiew ha kaba shalan shabar ri ïa ki tiar ïada kiba tbit bha.
7. Ka Jinglong kaba thikna khlem da pynjur: Ka India ka la kiar ban thew ïa ki shipai bad ki paidbah, da kaba pyni ïa ka jingbym shah jong ka ïa ka kam lehnoh katba ka dang tehlakam ïa ka jinglong jingman na kaba nang jur sha ka thma kaba pura
8. Ka jingpynduh noh ïa ki nongïalam ba kongsan jong ki lehnoh: Bun ki lehnoh ba pawnam kiba don ha ka thup ba la wad bha ha ka ri India la pynduh noh ha kawei ka miet, kaba la pynthut ïa ki bynta ba kongsan jong ka jingtreikam.
9. Ki jinghiar thma da ki liengsuiñ ïa ki jaka buh shipai jong ka Pakistan: Ha ka 9-10 tarik Jymmang, ka India ka la long ka ri kaba nyngkong eh ban hiar thma ïa ki 11 tylli ki ktem liengsuiñ jong ka ri kaba don tiar nuclear ha kawei ka jingther, da kaba pynjot 20% na ki jingdon jingem jong ka Pakistan. Ki jingjulor kiba bun ki la jia ha Bhoolari Airbase, kynthup ïa ka jingïap jong u nongïalam Usman Yusuf bad ka jingpynjot ïa ki liengsuiñ ïapom ba kongsan.
10. Ka Jingtreilang jong ki Lai tylli ki kynhun Shipai – Ka Indian Army, Navy bad ka Air Force ki la trei lang ha ka jingiatreilang kaba pura, kaba pyni ïa ka bor jong ka India ha kaba ïadei bad ka rukom leh thma.
11. La pynpoi ïa ka Khubor sha ka Pyrthei – Ka India ka la pyni ïa ka pyrthei ba kam donkam ïa ka jingai jingbit jongno jongno ban ïada ïa ki briew jong ka. Ka la pynskhem ïa ka jingmut ba ki lehnoh bad ki nongpynïaid jong ki kim lah ban rieh shano shano ruh, bad lada ka Pakistan ka pynphai, ka India ka la pynkhreh na ka bynta ka jinghiar thma kaba khlaiñ.
12. Ka Jingkyrshan na ki ri ka Pyrthei – Ym kum ha ki jingïaleh ba mynshuwa, ha kane ka kynti bun ki nongïalam ka pyrthei ki la kyrshan ïa ka India, ban ïa kaba khot ïa ka jingpynsangeh. Ka jingkylla ka la pyni ïa ka jingkiew jong ka India ha ka pyrthei bad ka jingsynshar ïa ka rukom sngewthuh ïa ki jingshisha.
13. La pynkylla thymmai ïa ka jingïathuh shaphang ka Kashmir – Ha ka sien kaba nyngkong, ïa ki kam jong ka India la peit thik na ka liang jong ka jingïaleh pyrshah ïa ki lehnoh, ha kaba ïa ka mat ba ïadei bad ka Kashmir ym shym la pynïadei bad kane ka jingther. Ïa kane la pynlong da ka jinglong thikna bad jingshai jong ka Operation SINDOOR.
Jingpynkut: Ka jubab jong ka India ïa ka jingshah thombor ha Pahalgam ka la ieng skhem ha ka nongrim jong ka aiñ bad akor. Ka histori kan kynmaw ïa ka kum ka jingpynphai kaba ïahap bad kaba don nongrim bad kaba la pynbeit ryntih, kaba la wan lyngba ka jinglong nongïalam, ka akor, bad ka jinglong kaba thikna ha ka buit treikam. Ka Operation SINDOOR ka la pynkylla dur thymmai ïa ka jinglong jingman jong ka saiñ pyrthei bad ka jinglong jingman jong ka thaiñ South Asia. Kam shym la long tang ka kam shipai, hynrei ka jingpynskhem ba bun rukom ïa ka jingsynshar, ka jingkut jingmut bad ka jinglong jong ka India ha ka pyrthei. Hapoh ka jingïalam kaba kut jingmut jong u Myntri Rangbahduh Modi, ka India ka la pyni ïa ka rukom treikam kaba thymmai, kaba pynïasoh lang ïa ka jingpiet jngai bad ka jingkhlaiñ, bad ka jinglong kaba thikna bad kaba don ka jingthmu kaba shai. Da kaba thmu ïa ki kynhun lehnoh bad ki nongkyrshan jong ki na ka jylla da ka jingshai kaba ym pat ju jia mynno mynno ruh, ka India ka la phah ïa ka khubor kaba khlem jingartatien: ki kam lehboh kin ïakynduh ïa ka jubab kaba mardor bad kaba ïahap, khlem da kheiñ ïa u pud u sam ne ki jingeh ha ka liang ka jingïadei.