Ka jingarmet ki khynnah kynthei ha ka rta ba dang rit ka ktah ïa ka Ri hi baroh kawei: J. Synnah

Jowai, Jymmang 12: Ka Seiñ Kynthei Welfare Sociaty Mihmyntdu ha ryngkat ka jingkyrshah pisa jong ka District Social Welfare Office West Jaiñtia Hills kila pynlong ïa ka prokram ai jinghikai ïa ki khynnah skul (kynthei) kiba don hapoh ka shnong Mihmyntdu, ban kin tip kham biang halor ka jingeh kaba lah ban mih na ka jingarmet ha ka rta ba dang rit ne ka “Ill effect of early Pregnancy”.
Ïa kane ka prokram la pynlong mynta ka sngi 12 tarik ha R.C. EVE. Secondary School, Mihmyntdu ba la wan ïa shim bynta da ki spah ngut ki khynnah skul jong ki san tylli ki Secondary School kiba don hapoh ka shnong Mihmyntdu, kiba la pynpaw ruh ka jingsngewkmen ban ïoh jinghikai halor kane ka bynta kaba ktah ïa jinglong jingim ki khynnah Kynthei.
Ka kong Tina Lakiang Secretary ka SKWS Mihmyntdu kaba batia kyndiat shaphang jingseng ïa kane ka kynhun kaba peit ïa ka bha ka miat jong ka imlang ka sahlang khamtam ïa ki khynnah kynthei da kaba ïaleh shitom ban wad biang ïa kito ki khynnah kiba la pep skul shiteng por ba kin wan bteng ïa ka jingpule.
Kaba sngewkmen shuh shuh ka long ba ka jingdon ki khynnah skul mynta ka la poi sha ka 96% ka jingnang kot nangsla hapoh ka shnong Mihmyntdu, kumta na ka liang ka kong Lakiang ka la kyntu jur ïa kitei ki khynnah skul ban lait na ka jingshongkha khynnah.
Ka Dr. D. Rymbai kala pynshai shaphang ka jinglong kynnah hapoh ka rta (Adolescence age group) kaba dang dei ban don ha ka jingpule kot bad kane ka por kiba bun ki khynnah kila sdang ban khie haka jinglong samla naduh ka rynïeng ka rynïot, ka jingmut jingpyrkhat bad ka jingïadei paralok.
Katba ka kong kong J. Synnah District Social Welfare Officer kala batai shaphang ka jingthup jong kane ka phang “Ill effect of early Pregnancy” da kaba ong ‘ka jingarmet ki khynnah ha ka rta kaba dang rit ka la ktah ïa ka Ri hi baroh kawei’, kumta kum ki khynnah skul ki dei ban pynlut shwa ïaka por ha ka pule puthi, ka jingïalehkai bad ban ïarap trei ïa ki kmie ki kpa ha ki ïing ki sem.
Da kaba pynkynmaw ba ha ki por ba shynshar ka sorkar phareng haba la ïohi ïa ka jingsniew kaba mih na ka jingpynïashongkha dang rit ïaki khynnah hapoh ka Ri India kala thaw syndon da ka kyndon aiñ kaba la tip kum ka ‘The Child Marriage Restraint Act’ ha ka snem 1929. Hynrei kiba bun kim shem la pyrwa ïa kane ka kyndon.
Dei hadeiñ ba ka Ri India ka ïoh ïa jinglaidluid ka sorkar kmie kala pynmih ïa ka hukum “The Prohibition Child Marriage Act dang ha ka snem 2006 namar ka jingjur palat ka jingarmet ki khynnah ha kylleng ka Ri. Kane ka aiñ ka khang pyrshah ïa ki khynnah ban shongkha khynnah bad hapoh ka District ïa kane yn khmih bad peitbniah da ka District Social Welfare Officer.
Ha kane ka sngi la ïoh ruh ïa ka jingkren pdiang na ka kong Baiahunlang Phawa, ka jingrwai na ki khynnah skul ka Don Bosco, katba ïa ki kyntien ai khublei la ïoh na ka i Helen Dhar.