Plie ka DC ïa ka ‘Fish Retail Outlet’ ba nyngkong eh ha Ïew Mawthawpdah, South West KHD

Mawkyrwat, Ïaïong 01: Ka Deputy Commissioner, South West Khasi Hills District, kong C. Kharkongngor, IAS kaba long kum ka kongsan mynta ka sngi ka ka 1 tarik u Ïaïong, 2022 ka la ïoh ban plie paidbah ïa kawei ka dukan ban die dohkha, die jingbam dohkha bad kiwei kiwei ki tiar ba ïa dei bad ki dohkha ne ka ‘Fish Retail Outlet’ ha ïew Mawthawpdah, South West Khasi Hills District ba la pyntrei lyngba ka Blue Revolution Scheme jong u snem 2018-’19 ha ka jingman kaba T. 10/- lak tyngka.
Haba kren kum ka kongsan, ha ka jingplie paidbah ïa kawei na ki dukan ban die dohkha, die jingbam dohkha bad kiwei kiwei ki tiar ne kata ka ‘Fish Retail Outlet’ ba la long trai da ka kong Biolinda Lyngdoh Sangriang, ka la ong ba kane ka la long da shisha ka nuksa kaba bha ïa kiwei namar da ka jingïoh ban pyndonkam hok ïa ki skhim ba la ai da ka sorkar ka long ruh ka jingaimynsiem na ka bynta kiwei de kiba don jingthmu ban leh ïa kiba kum kine ki kam.
Ha kajuh ka por ka la pynpaw ruh ka jingsngewsarong ba kane ka ‘Fish Retail Outlet’ ka dei ruh kaba nyngkong hapoh jong ka South West Khasi Hills District namar la lamkhmat ïa ka da ka kynthei bad ka pyni-shisha ïa ka nuksa ba bha na ka bynta kiwei pat ki longkmie ba ki mih shakhmat ban thaw ki lad ki lynti ban trei ïa kino kino kam wat lada ki long ki kam kiba rit ruh, hynrei ki ban long ki jingmyntoi ha ka jingim jong ki kaba manla ka sngi.
“Da ka jingdon jong kane ka ‘Fish Retail Outlet’ kaba long khuid, long itynnad (hygienic) kan sa long ka jingmyntoi ym tang ïa kaba dei trai shimet hynrei wat na ka bynta ki paidbah ruh”, ong ka DC namar kumba la ïohi ha kiwei pat ki jaka ba ju die dohkha ki long ki bym da i khuid kumta lyngba kane ka ‘outlet’ ba la plie mynta ka sngi kan sa long ka nuksa na ka bynta kiba bun namar ka jinglehkhuid ha ki jaka die jingdie ka long kaba donkam haduh katta katta.
Namarkata, ka la ai khublei kyrpang na ka bynta ka kong Biolinda kaba la lah ban pynurlong ïa ka jingthmu jong ka naduh ba dang sdang, ba wat hapdeng ki jingeh kiba buh hynrei da ka jingtreishitom ha ryngkat ka jingïaishah ka la lah ban pynurlong na ka bynta ka jingthmu. Kumta lyngba kane, ka kong C. Kharkongngor, IAS, Deputy Commissioner, South West Khasi Hills District ka ai mynsiem na ka bynta kiwei pat ki para longkmie, longkpa ne ki khun samla ba ki dei ban mih shakhmat ban wad ki lad ki lynti lyngba ki skhim na ka sorkar ban sdang da ki kam la jong khnang ba ka jingkyrduh kam jong ki kan nym long ka daw ne ban ong ba ngi im ha ki sngi jong ka jingkyrduh kam kyrduh jam.
Haba kren shaphang ka ‘dohkha’, ka Deputy Commissioner ka la ong ba ka dei kawei na ki jait jingbam ba kongsan ha ka jingim jong ngi ki briew namar ha ka dohkha ka don haduh 70 ne 75% ka protein, minerals kaba ïarap na ka bynta ka met jong ngi. Kumta ka la ai jingmut na ka bynta ki paidbah ba ki dei ban pynmlien ban bam ïa ka dohkha khnang ba kin ïoh ïa ka met kaba khlaiñ.
Ka la bynrap ruh ba da ka jingplie ïa kane ka ‘Fish Retail Outlet’ kan long ruh kawei na ki bynta jong ka jingai mynsiem ïa ki nongri dohkha kiba dei napoh jong ka South West Khasi Hills District ba ki dei ban pynkhlaiñ ïa kane ka kam namar bunsien lada ka jingdawa dohkha ka don ym pat lah ban pyndap hynrei la wanrah beit ïa ki dohkha kiba nabar jong ka jylla. Namarkata, ka la buh ka jingkyrpad ïa ki paidbah nongshong shnong ba kin mih shakhmat ban wad ki lad jingïarap na ki ophis sorkar ha kaba ïa dei bad kiba bun ki jait kam pynroi khnang ba kan long ka jingïarap na ka bynta kito kiba thrang shisha ban trei ne pynïar ïa ki kam la jong.
Ka la pynkut da kaba ong, “ban wanrah ïa kano kano ka jingjop ne ka roi ka par hapoh ki shnong ki thaw ne ki dong kaba donkam ka long ban trei da ka jingieit bad kumjuh ruh ban don ïa ka sngewthuh jingmut”.
Ha ka jingkren jong u bah O.L. Passah, Superintendent of Fishery, South West Khasi Hills District u la ong ba kane ka sngi ka long ka sngi kaba kmen namar la ïoh ban plie paidbah ïa kawei ka dukan ne ka ‘Fish Retail Outlet’ kaba nyngkong eh hapoh jong ka South West Khasi Hills District. U la pynkynmaw ruh ba ïa kum kine ki ‘Fish Retail Outlet’ la ïoh ban pyntrei ha ki 6 tylli ki jaka ha kaba ynsa ïoh ban plie shen ha kine ki sngi ban wan bad kane kaba la ïoh ban plie mynta ka sngi ka dei kawei na ki ‘dukan’ ba la pynwan dur itynnad bha.
U la ïathuh ruh ba na ka bynta kane ka skhim, la bei tyngka da ka Sorkar India ban pyntreikam ha ki rural area ha kaba ka jingmang ka long T. 10/- lak tyngka, kata T. 6/- lak kan dei na ka sorkar bad T. 4/- lak kan dei na kiba ïoh ïa kane ka jingïarap. Ha kajuh ka por u la batai ruh ïa ki katto katne mat jingpyntreikam lyngba kane ka pisa ba ai da ka sorkar kiba ïa dei bad ka jingpyntrei na ka bynta ka ïing bad kumjuh ruh na ka bynta ka jingthied ïa ki tiar ki tar.
Shuh shuh lyngba kane program, u la pynsngewthuh ruh ïa ki paidbah nongshong shnong kane ka skhim kam don jingkhang lad ïano ïano ruh lada ki briew ki don shisha ka jingthrang ban leh kum kane hynrei kaba donkam ka long ba ki dei ban mih shakhmat ban applai ïa ki skhim ba la bhah da ka sorkar. Ym tang katei ka skhim, hynrei ka don ruh kawei pat ka skhim na ka Sorkar India ka ‘Pradhan Mantri Matsya Sampada Yojana’ (PMMSY) ka ban ïarap na ka bynta ki paidbah kiba thrang shisha ban pynïar na ka bynta kiba bun ki kam la jong ne khamtam eh ka kam ba ïa dei bad ka ri dohkha.
Ha kaba ïa dei bad ka jingdie ïa ki dohkha ha kane ka dukan ne ‘Fish Retail Outlet’, u la ong ba ki lah ban die ïa kino kino ki jaid dohkha kiba dei nabar jong ka jylla ruh, hynrei kaba kham ha eh lada ki lah lei lei ban die ne wad da ki dohkha napoh jong ka jylla ne ka distrik la jong khnang ba kan long ka jingïamyntoi lang ban pyntyllun ïa kam khaïi pateng bad kumjuh ruh ha kane ka dukan ki lah ruh ban die ïa ki jingbam jong ki dohkha. Namarkata, u kyrmen ba lyngba kane ka dukan ne ‘Outlet’ kan long ka jingkyrshan bad jingkyrkhu na ka bynta ki paidbah nongshong shnong, ba ym tang ka wanrah jingmyntoi shimet ïano re ïano hynrei ban peit ruh ban kyntiew ïa ka ïoh ka kot jong ka shnong, ka jylla bad jong ka ri baroh kawei.
Ïa ka jingïalang la pynïaid da ka kong Dawankmenlang Lyngdoh Marshilong, Programme Manager jong ka ophis Fishery, ka jingkren pdiang sngewbha na ka kong Biolinda Lyngdoh Sangriang kaba dei trai jong ka ‘Fish Retail Outlet’, ka jingkren lyngkot na u Secretary Shnong Mawthawpdah, u bah Sparlindro Lyngdoh bad ka jingkren khublei na u bah F. Kharryja, Programme Manager jong ka ophis Fishery.