Thoh ka AHAM sha u Modi ban pynrung ïa ka ktien Garo ha ka Khyrnit Baphra

0

Shillong, Risaw, 24: Ka Achik Holistic Awakening Movement (AHAM) ka la pynher da ka dorkhas sha u Myntri Rangbahduh ka ri u Narendra Modi ha kaba ïadei bad ka jingpynrung ïa ka Ktien Garo ha ka Khyrnit Baphra jong ka riti synshar ka ri India.
Ha ka dorkhas, u President jong ka AHAM u George Prince Ch. Momin u la ong, “…ha ka kyrteng jong ka seng bad ka jaidbynriew Garo baroh kawei nga kyrpad ban pynrung noh ïa ka ktien Garo kum kawei na ki Official Language ha ka Khyrnit Baphra bad nga kyrpad ïa ka ophis jong phi ban bishar ïa ka jingdawa jong ngi bad ban pynïoh ïa ka hok halor ka ktien Garo.
U la ong, ha ki snem ba la leit noh, ka Sorkar Pdeng ka la pynrung ïa ki jait ktien bapher bapher ka ri India ha ka Khyrnit Baphra jong ka riti synshar ka ri India da ka jingai jingmut jong ki komiti bapher bapher hynrei ki komiti kum ka Pahwa Committee (1996) bad ka Sitakant Mohapatra Committees (2003) ki la shu iehnoh ïa ki kyndon ba ïadei bad ka jingpynrung ïa ki ktien ha ka Khyrnit Baphra.”
Ka pynpaw ïa ka jingshimkhia na ka liang jong ka Sorkar Pdeng ha kaba ai jingithuh ïa ka jinglong kyllaiñ jong ki jait ktien ba la kren ha ka ri India.
Ha u snem 2003, la mynjur ïa ka 93rd Constitutional Amendment kaba pynlah ïa ka Sorkar ban bishar thymmai ha kaba ïadei bad ka jingpynrung ïa ki jait ktien ka ri India ha ka Khyrnit Baphra. Kumjuh ruh, saw tylli ki jait ktien, ka ktien Bodo, Dogri, Santali bad Maithili la pynbna ban pynrung ha ka Khyrnit Baphra.
“Ngi paidbah jong ka rilum Garo, ngi kyrmen ba ïa ka ktien Garo yn sa pynrung ha ka Khyrnit Baphra da kaba pynshong nongrim ïa ka snap ba kyrpang. Namarkta, ngi kyrpad ïa phi ban bishar bniah ïa ka jingkyrpad jong ngi da ujuh u dieng thew ban pynrung ïa ka Ktien Garo ha ka Khyrnit Baphra jong ka riti synshar ka ri India,” la ong u Momin.
U la ong ba ka ktien Garo bad ka thoh ka tar ka dei kaba ïar namarba ka la ïoh jingkyrkhu da ka kynhun jong ki nongthoh kot ba la aiti met bad mynsiem. Bun tylli ki kot kiba ladep ban pynmih manla ka por bad kiba la thoh ha ka ktien Garo. Ki drama ha ka ktien Garo, ki jingrwai, ki jingshad ïa kiba la pynlong manla ka por ha ki bynta bapher bapher jong ka ri India. Palat lai tylli ki kotkhubor ba kham pawkhmat, san phew tylli ki magazine, ki Periodical bad Journal ki dei kiba la don ïa ka ktien Garo bad kiba don ne duna ka jingkyrshan na ki sengsaiñ pyrthei bad sorkar na ka bynta ka jingdawa bad ka la don ruh ka jingïathir ïatai wat ha ka Parliament jong ka ri ban pynrung ïa ka ktien Garo ha ka Khyrnit Baphra.
“Dang shen, ka Sorkar Meghalaya ka la mynjur ban pynrung ïa ka ktien Garo ha ka Khyrnit Baphra jong ka riti synshar ka ri India ïa kaba ngi dap da ka jingkyrmen ba ka sorkar India kan ai jingmynjur ban pynrung ïa ka ktien Garo ha ka Khyrnit Baphra jong ka riti synshar ka ri,” u la ong bad bynrap, “ka jingpynrung ïa ka ktien Garo ha ka Khyrnit Baphra kan pynïoh jingmyntoi ïa ki paidbah jong ka rilum Garo namarba kam dei tang ka ktien hynrei ka jingim kaba manla ka sngi kaba kyntiew ruh ïa ka thaiñ rilum Garo.”
U Momin u ong ba ka jingbun briew jong ka rilum Garo ha Meghalaya, bad ka jingdon jong ki paid Garo ha Assam, Arunachal Pradesh, Tripura, Nagaland, bad kiwei kiwei bad kumjuh ruh sha ka ri Bangladesh ka la nang pynim shuh shuh ïa ka ktien Garo ha ka jingïakren ïakhana manla ka sngi.
Ha ki jylla ba heh paid khamtam na Bihar, Jharkhand, Chhattisgarh, Bengal, Punjab, Gujarat bad kiwei kiwei ki jylla jong ka South India ki wan ban trei bad ki kham sngewtynnat ban kren ïa ka ktien Garo ban ïa ka ktien lajong namarba ka ktien Garo ka syriem bad ki jait ktien ba la kren ha ka ri India.
“Ha ka jingshisha, ka sobjek ha ka ktien Garo ba la ïoh heh mark tam ha ka Higher Secondary School Leaving Certificate Examination, 2023 ba la pynlong da ka Meghalaya Board of School Education u dei u khynnah skul Bihari. Ha ka saiñpyrthei, ki Garo ki don haduh 24 ngut ki MLA tang na rilum Garo, arngut na rilum Khasi, uwei u MLA na Assam, uwei u MP ha India bad uwei u MP ha Bangladesh. Ka jingïar jong ka jingdon ki nongmihkhmat ha ka saiñpyrthei, hynrei ka ktien Garo kam pat shah kynthup wat tang kum kawei ruh ka official language ha ka Khyrnit Baphra jong ka riti synshar ka ri India,” u la bynrap.

Leave A Reply

Your email address will not be published.