Nongstoiñ, K’lyngkot, 28: Kum ka jingïasnohkti lang bad ki paitbah nongshong shnong jong ka ri baroh kawei, ha ka jingrakhe ïa ka sngi ba kyrpang ka Republic day, ka Halatynrai Eco Tourism Society kaba treikam ha West Khasi Hills, ka la pynlong da ka prokram ba kyrpang ban pynkhuid ïa ki jaboh jabaiñ kiba la bret pathar da ki paitbah nongshong shong bad ki nongleit nongwan ha ka wah Nonbah.
Ïa katei ka jingpynkhuid ïa ki jaboh jabaiñ, la leh tang da ki nongïalam bad ki dkhot jong katei ka Society, namar na ka liang ki paitbah nongshong shnong kim pat sngewthuh satia kumno ban kiar na ka jingpynjaboh ïa ka mariang.
Ïa ka jingpynkhuid ïa ki jaboh jabaiñ ha katei ka wah, katei ka kynhun ka la sdang naduh ki snem ba la dep ha kaba ki la sdang da ka buit thymmai, da kaba pynap da ka jar na shilliang sha shilliang jong ka wah.
Haba ki jaboh jabaiñ kiba la kit da ka um ki la sahkut ha katei ka jar ki sa leit ban lum ban lang bad ban thep ha ki byrni ba la pynkhreh lypa khnang ba ka kali kit ñiut kan suk haba thep bad leit bret ha ka jaka ba la pynkhreh lypa.
U bah Teibor Marweiñ President ka Society, u la ong ba ka long kaei kaei kaba I lehraiñ ban peit ba ka wah Nonbah kaba don hapdeng jong ka sor Nongstoiñ, kan rben da ki jaboh bad ki jakhlia kata naduh ki bulor kyiad, ki plastic, ki jaiñ jot, ki synduk kot.
Kaba ijli palat ka dei ba ki don ki nongshong shnong kiba song ïa ka eit ha ki plastic bad bret ha katei ka wah. Nangta ki syiar, ki ksew bad ki miaw kiba ïap ruh ki bret ha katei ka wah haduh ba la ijli khait ban peit.
Utei u nongïalam ka kynhun u la ong ruh ba ka jingpynjaboh palat ïa katei ka wah, ka lah ban dei na ki nonghongwai ïing bad na ki nongshong dukan hapoh sor Nongstoiñ khamtam eh kiba shong dukan harud katei ka wah.
U la ong ruh ba ha ki snem ba la dep na ka liang ka kynhun ka la pyrshang ban pan ka jingïatreilang na ka ophis PHE, ha kaba ka la ai jingïarap da ki juti but bad ki klop kti ban phong haba ki tam ïa ki jaboh.
Nalor kata u la ong ruh ba ka Society ka kyntu ïa baroh ki nongshong dukan, ba kim dei ban bret pathar ïa ki jaboh jabaiñ hapoh wah. Hynrei ki dei ban buh da ki synduk kot ne kino kino ki tiar hakhmat ki dukan bad ban buh ïa ki jaboh, khnang ba kin ym saphriang shane shatai.
Hadien ba ki la dep pynkhuid bad lum lang ïa kitei ki jaboh jabaiñ bad la dep thep ha ki byrni, ki nongïalam bad ki dkhot ka Society ki la leit buh ruh ïa ki polo harud surok bad hakhmat ki dukan, khnang ba kiba ïaid ba ïeng bad ki trai dukan kin pyndonkam.
