Haoid, ngi lah ban pynkut ïa ka jingpang TB, pyrta ki khynnah skul ha Bhoirymbong

Shillong, Lber, 19: Ka ophis jong ka District TB Officer, Ri Bhoi District hapoh ka The National Tuberculosis Elimination Programme ka la rakhe ïa u bnai ban ïalap pyrshah ïa ka jingpang Tuberculosis halor ka phang, ‘Yes! We can end TB’ da kaba banjur ïa ki paidbah ban ai ka jingïatreilang na ka bynta ban kyrshan ïa ki nongpang TB khnang ban pynkut noh ïa kane ka jingpang bad ban ai jinghikai sha ki paidbah halor ka jingsumar khuid bad ka koit ka khiah, ka jingktah ka jingpang Tuberculosis ha ka imlang ka sahlang bad ïa ka ïoh ka kot.
Ba pynsngewthuh sha ki paidbah, ki khynah skul jong ka Modern Secondary School bad ka Ri Bhoi Presbyterian English Secondary School ki la ïashim bynta ha ka jingïaid paidbah na Khamara point bad pynkut ha Bhoirymbong CHC.
Ïa kane ka jingïaid paidbah la kaweh lama da ka Medical Officer Incharge, Bhoirymbong CHC ka Dr. Deisha Rymbui.
Ban pynsngewthuh sha ki paidbah ïa ka jingñiew beiñ bad ibeiñ ïa ki nongpang, ki samla pule Bachelor of Social Work, jong ka Women’s College bad ka St. Edmund’s College ki la ïashim bynta ha ka drama surok kaba la long ha iew Bhoirymbong. U Medical Officer Tuberculosis Center, Umsning TB Unit u Dr. W. Chyne, u la banjur halor ka jingdonkam ban ai jingïarap ïa ki nongpang na ki riewshimet khnang ban dup lah ban pynkut noh ïa ka jingpang ha ka imlang ka sahlang.
Ka District TB Officer, Ri Bhoi District ka Dr. E. Kalwing haba kren ha kane ka jingïalang ka la ong ba ka jingpang TB ka dei kaba lah ban pynkoit bad kaba lah ban ïada. Ka la batai ruh ïa ka jingpang TB kaba kynthup ïa ka Pulmonary bad ka Extra Pulmonary TB, ïa ki dak ki shin kiba paw, ïa ki rukom ai jingsumar bad ïa ki lad jingïada.
Ka dak ki shin kiba paw haba ki briew ki ngat ha ka jingpang TB ka dei ka jyrhoh kaba neh ar taiew kynthih bad palat ïa kata, ka jingkhie shit, ka jingmih syep mynmiet bad ka jinghiar ka jingkhia. Ka jingpang TB ka ktah ruh ïa ka met baroh kaewi hynrei lait noh tang ïa u shñiuh bad ïa ki tyrsim. Ïa kiba ngat ha ka jingpang TB la ai jingsumar ei ha baroh ki shlem ai jingsumar jong ka Sorkar.
Ka Dr. Kalwing ka la pynshlur ïa ki khynnah skul bad ïa ki nonghikai bad kin pynshai sha ki bahaing hasem bad sha ka imlang ka sahlang khnang ba kin dup ïoh jingtip kumno ban ïada ïalade na ka jingpang TB.
Ha kane ka sngi, la ïashim bynta lang da ki nongtrei District TB Office bad na Bhoirymbong CHC, ki Pulit jong ka Umroi PIC, ki khynnah skul bad ki nonghikai jong ka Modern Secondary School bad ka Ri Bhoi Presbyterian English Secondary School, ki samla pule jong ka Women’s College bad ka St. Edmunds College.