Ha Ïewduh kynmaw ban kamai ïa ka Hok

Babu Kular Khongjirem

0

Shwa ban rung sha Ïewduh na sha ka liang Motphran ne Mawkhar, phin ïohi ka jingthoh ha Khilon (arch) kaba thoh shai, “Kamai ïa ka Hok.” Ki don ruh ki dur ki nongïew, ki nongdie nongthied bad ki nongïaid ki nongieng lem bad ki nongpeitkai ba i sammut ba laiphew jait.
Bun ki paidbah kim ju kloi pyrkhat satia ïa ka jingmut ba shisha jong kitei ki jingmut jong kitei ki kyntien bad wat ki nongpynïaid jong ka Ïew ruh kim poi pyrkhat ba katei ka kyntien ka kren bad phalang pynban da kumwei pat. Ka dei ka Hok jong uno uno u briew ne ka briew ba kin kamai ha ïew ha hat.
Ka dei ruh ka hok jong ki ban ïa die ïa thied ïa la ki tiar ki tar ne ki mar ki mata jong ki. Ka dei ruh ka hok jong ki ban ïa kamai kajih katba ki lah ei ha katei ka ïew ba heh tam ka ri Khasi-Jaiñtia jong ngi. Hynrei, kumba ïoh lem ki nongdie ki nongthied, ki nongdie kyiad bad nongdie drok ruh ki don lem kajuh ka Hok ha katei ka ïew kumba la thoh ne bthah da ki bor pynïaid jong katei ka Ïew.
Kumba don ka hok ïa ki nongdih sha ne nong bamja ha ki dukan bapher bapher, ki nongdie kyiad ne nongdie drok ruh ki don kajuh ka hok ha kane ka ïew. Ym tang ban die ne ban thied hynrei wat ban bam ban dih ruh ki don kajuh ka hok kumba long lem kiwei kiwei ha kane ka ïew. Ki bam ki dih kyrhai katba mon namar ka dei ka hok jong ki. Ki nongdie jingdie ha ka dukan bapher bapher ruh ki don ka hok ban shukor ne leh thok ïa ki nongthied namar ki ruh, ka dei ka hok jong ki ban ïoh kamai shibun shibun.
Kaba kham shyrkhei eh ka long ba wat ki nongtuh, ki nonglute bad nongkloh pla pisa ruh ki don kyrhai ha kane ka ïew bah namarba ma ki ruh ki kamai lem ïa kajuh ka hok jong ki kumba kamai lem kiwei tangba dei ban ïa nang hi ban ïa husiar ïa la ka jong ka jong ka pisa, ka tiar ka tar ne ïa la ka jong ka mar ka mata ïoh shah tuh ei ïa ka hok jong phi ha kiwei. Tip shuh, sha ki jaka ba kham kyndong leilei jong kane ka Ïewbah, kin ïaleh ka hok aiu ym nang batai shuh. Ki jait jingïakamai hok ba laiphew jait kin don beit ha kane ka Ïew.
Hato, lah ban khang ïa ka hok shimet (private right) jong uno uno u briew ne kano kano ka briew? Ha ka jingshisha, ka Hok bad ka Sot ka dei ban ïa ïaid lang ryngkat ryngkat kumba ïaid lang ka Hok bad ka pap. Lada phi kamai ïa ka Hok ka bym dei, kata, kalong ka pap ka ban tim ïa phi ha ki sngi ki ban wan.
Ha kito kiba nang ban leh thok, kata ka kam shukor jong ki ka kylla long hi ka kamai ïa ka hok jong ki. Lada kim nang pat ban leh kumta, kim lah satia ban pynroi ïa ka spah ka hajar, ka lak ka klur jong ki. Tangba dei ban kynmaw keiñ, ba ka jingbishar kan don beit ha kaba kut ïa kito kiba kamai ïa kaba hok bad kito pat kiba kamai ïa ka bym hok ne ka pap.

Leave A Reply

Your email address will not be published.