Dang khlaiñ jingshalan mar ka India hapdeng ka jinghiar ka ïew ka hat ha kylleng ka pyrthei

Shillong, Jymmang 25 : Watla ka jinghiar dor ki mar ha kylleng ka pyrthei bad ka jingduna ka jingdawa mar ruh, ka India ka dang bteng ban phyrnai lyngba ka ïoh ka kot kaba khlaiñ bad kaba kïew shaphrang. Ka jingshalan ïa ki jingai jingshakri ka India, ki bym shym la swai namar ka jingtlot ka ïew ka hat ha kylleng ka pyrthei, ka la kïew 26% sha ka $30.36 billion ha u Ïaiong haba ïanujor bad shi snem mynshuwa.
Watla ka la don ka jingsuki ha ki kam khaïi ha kylleng ka pyrthei, ka jingshalan ïa ki mar elektrik na India kiba la kïew26% ka dei kaba paw shai. Watla ka jingshalan mar shapoh ri ka la hiar kumba 14%, ka jingwan pynpoi ïa ki kor bad ki nar ka la kïew da 15%, kaba dei ka dak kaba shai jong ka jingïaid ki karkhana ka India bad ka jingdonkam jong ki ïa ki kor bad ki nar. Shuh shuh, ka jinghiar jong ka jingwan pynpoi ïa kiwei kiwei ki mar ka dei namar ka jingduna ki dor jong ki, ym ka jingduna ha ka jingpyndonkam ka India ïa kine ki mar.
Hadien ki jingeh namar ka jingheh ka bai bylla bad kiwei kiwei ki kam khaïi ha ki ri ka thain sepngi, ka India ka la long ka jaka pdeng na ka bynta ki kam khaïi. Katkum ki jinglong jong ki kam khaïi, ka ïoh ka kot jong ka India ka la kïew ha ka jingïaleh hapdeng ki ri da ka jingduna tang ar dak ha ka kam khaïi man u bnai mynta ha u snem 2023. Ha ka jingdon ka jingduna kaba $15.26 billion ha ki kam khaïi mar bad ka jingtam ki jingai jingshakri kiba kot sha ka $13.86 billion, ka jingduna baroh ka long tang $1.38 billion.
Shuh shuh, la antad ba ka jingshalan mar ka India kan poi sha ki kliar kiba thymmai, ha ka jingkïew kaba 14.68% ha u snem mang tyngka 2022-2023 haba ïanujor bad u snem mang tyngka 2021-22 ban kot sha ka jingshalan mar shabar ri kaba poi haduh USD 775.87 billion. Ka current account kaba ryntih ka plie lad ïa ki nongthaw polisi ba kin shim ïa ki rai khlem da hap khuslai ïa ka jingktah ïa ka pisa jong ka ri.
Ka India ka dang bteng ban long ka jaka kaba ai mynsiem ha kane ka jingswai ha kylleng ka pyrthei. Ka dang bteng ban kïewshaphrang ha kaba ka jingpyndonkam mar ka pyni ïa ki kam karkhana kiba khlaiñ, ki jingai jingshakri kiba khlaiñ bad ka jingshalan mar elektrik kaba khlaiñ. Ka jingkïew shaphrang jong ki kam khaïi ka India khamtam ka jingshalan mar ka wanrah ïa shibun ki jingbha.Ka Reserve Bank of India (RBI) ka dang pyndonkam ïa kane ka jingkhlaiñ ha ki kam khaïi ban pynkhlaiñ ïa ka Tyngka (Rupee) jong ka India da kaba kut jingmut ban ym shah ba kan hiardorlyngba ka jingthep haduh T 2 lak klur ha ka ïoh ka kot.
Kane ka la wanrah ïa ka jingdon pisa na ka bynta ka roi ka par. Ka RBI ha ryngkat ka jingkyntïew ïa ka bai polisi, ka dang tehlakam ruh ïa ka jingkïew dor ki mar. Shuh shuh, ka jingkhlaiñ jong ka jingshalan mar ka la wanrah ïa ka jingryntih jong ka Tyngka jong ka India (Rupee) kaba plie lad ïa ka RBI ba kan don ka polisi pisa kaba laitluid.