Ka jinglap da ka Khasi Hills Autonomous District Council ha ka sngi Ba-ar ba ka Iewduh ka la satah bad jur ka jingjaboh hapoh ïew ka la pynlong ïa kiba bun pat mynta ban buh ka jingkylli, balei ba katei ka iew kaba pynmih shibun ka khajna kam lah ban pynneh pynsah ïa ka jingkhuid. Hato kane kadei na ka daw ba ki paidbah ba leit ba wan kim kheiñkor shuh ïa katei ka iew kaba ai kamai kajih ïa ki ne dei na kino pat ki daw. Kawei pat ka jingkylli ka long ba ka Hima Mylliem ka don ïa ki pulit Syiem bad ki nongpeit bad nongpynkhuid ïa katei ka iew balei kam lah pat ban bthah ba man ki basa ki dei ban long kiba lehkhuid. Lada ka pynmih ïa kane ka hukum na bynta baroh ki basa lehse ki dukan ba don ha kitei ki basa kin ym ailad ïa ki paidbah ba kin bret pathar ïa ki jaboh jabaiñ ha ki basa ne ha ki lynti syngkien ba hap ha u pud jong ki basa jong ki.
Lada leh kumne, lehse ki paidbah kin ym ïoh shuh ban leh mon namar baroh ki khmat jong ki nongshong dukan ki long kum ki cctv ïa ki nongleit nongwan. Haba ïadei pat bad ka jingjyllei ki nongtuh nonglute lehse lah ruh ban kynnoh ba ka jingkhim palat ka lynti ïaid kjat kaba la sdang ban kyntur pud da ki dukan kadei ka dawbah kaba pynlong ïa ki nongtuh ba kin ïoh lad ban ïaid syndait bad sa ïoh ban knieh ïa ki pla pisa lane ki bek jong ki longkmie ha ka por ba ki ïaid lynti lane haba thied jingthied.
Ïa kane ka bynta ruh ka Hima Mylliem ryngkat ka KHADC ka hap ban shimkhia bha namar kan buh jingma wat ïa ki nongleit nongwan khamtam lada ka jia ïa ki kynthei khynnah. Kumta myntag lada ïa kren kyllum ym tang ha Iewduh ba ka tuh ka thiem ka jyllei bad kumjuh ruh ka jingjaboh ka satah hynrei kadei kaba la jia jan man ki dong bad ki shnong kiba don ha ka jylla.
Kumban shu phaidien khyndiat, ka Jylla Meghalaya ha ki khyndiat phew snem mynshwa ka don ïa ka mariang kaba itynnad tam ha ka ri bad lah ban ong ha ka pyrthei hi baroh kawei namar ka don ïa ki kshaid ba noh rymphum, ki dieng ki siej, ki syntiew ki skud, ki lum ki wah ne wat ha ki sim ki doh bad ki jingthaw ba lai phew jait kiba dang pynmih ïa ki sur ba syiang ban pyn pyngad ïa ka jabieng jong u khun bynriew haba u ïaid kai pyngad dang step phyrngab ne janmiet ryngkat ka lyer kaba pyngad hir hir na ka jingdon ki dieng ki siej.
Pynban la ïohi ba katba nang ïaid ki snem ka jinglip rong ka mariang ruh ka nangjur nang jur bad don ki jaka jaka ba ha ki jaka ba ju noh rymphum da ki kshaid mynta pat la mih sa tang ki maw tyrkhong, bad ki jaka ba rben bha khlaw mynshwa mynta la mih sa da ki karkhana ne ki lum tyrkhong bad jot rathai tang na ka daw ka jingkhwan myntoi, ka jingrhah spah bad ka jingbym pyrkhat shuh wat ïa ka lawei jong ki khun ki kti.
Nalor kata, ngi lah ruh ban ong ba kane ka pateng mynta kadei ka pateng kaba bamduh ïa ki jingdon jingem ha ka mei mariang. Ngi thung jingthung bad pyndonkam ki dawai ba pynlong bih ïa ki jingthung bad ka mariang. Ki dawai ba ngi bret ha ki lyngkha bad ki wah ki ktah ym tang ïa ki jingthung hynrei ïa ki briew, ki mrad ki mreng, bad ki sim ki doh kiba pyndonkam ïa ki jingthung bad dih ïa ka um. Haba phai pat halor ka jingpom ïa ki dieng ki siej wat ki tymmen hyndai ruh ki tip ba ka jingsyllen ki khlaw ki btap ka pynduna ïa ka jingmih ka lyer khuid bad pynroi ïa ka lyer jakhlia. Hynrei ki briew mynta watla kidei kiba la pule bad tip khambha shaphang ka lyer khuid bad lyer jaboh hynrei dei ma ki hi khamtam kiba don ha ka bor kiba lilam ïa kitei baroh namar ka jingmyntoi. Ki briew mynta ki bret ki niut ki nier ha ki lum ki wah bad pynjakhlia bad pynjot ïa ka mei mariang khlem da salia shuh tangba la lait na tyngkong iing la jong. Ka jingtihlut ïa ki marpoh khyndew, ka jingpom ïa ki dieng ki siej ka pynlyngkhuid ïa ka mei mariang katba nang ïaid ka por tang na ka daw ka jingrhah spah ym dei eh namar ka jingdonkam ba kyrkieh ha ka jingim jong ki.
Ka jingjulor ka mei mariang nyngkong eh ka dei ban leit sha ki khlieh nong synshar shnong kiba long ki bor bahakhlieh duh ban buh ïa ki jingmana bad ki adong kiba tyngeh bha ïa kito kiba pynjulor ia ka mariang. Kaba ar pat ka leit ruh sha ki bor ba kham hakhlieh kum ki Autonomous District Council bad wat ka tnad Forest jong ka sorkar jylla kaba ym shym la lah ban shim ïa ka jingkitkhlieh ne khanglad haba don kino kino ki karkhana rit ne karkhana heh kiba kwah ban wan seng kam ha kane ka jylla da kaba ïoh ïa ka jingbit ban pynieng ïa ki mashin bad ki jingtei baheh baheh ha ki jaka khlaw.
Kaba mih na kane ka long ka jingsympat ka Mei Mariang ïa u khun bynriew kadei lyngba ka jing pynkyrduh um haduh ban da soh sat bad na ka daw jong ka jingduna um, ym lah ruh ban pyntrei kam ïa ki kor ki bor ban pynmih ïa ka ding ilektrik. Kumta ka mih sa ka jingeh kaba khraw ban ïoh ïa ka ding ilektrik kaba biang bad la ju sakhi ba wat ha ka aiom slap ruh la hap ban pynlip noh da ki bun kynta ïa ka ding ilektrik hapoh sor Shillong bad ruh kiwei kiwei ki bynta jong ka jylla. Kumta ka long ka jingduh nong kaba khraw ïa u shnong u thaw bad pynthut ïa ki jingtrei jingktah bad ki kam ki jam kiba pher ba pher.
