Shillong, Naiwieng, 02 : Ka tnad bording ba thymmai bad ba lah ban pynthymmai ka la pynlong ïa ka Regional Workshop halor ka bording ba lah ban pynthymmai na ka bynta ka thaiñ shatei lammihngi ha Guwahati ha ka 31 tarik u Risaw 2025 ban pynsted ïa ka jingkylla sha ka bording ba lah ban pynthymmai ha ka thaiñ da kaba weng ïa ki jingeh ba kyrpang jong ka bad wad ïa ki lad ki lynti kiba lah ban pyntreikam kham kloi ïa ki skhim ba kongsan.
U Myntri Sorkar Pdeng ba dei khmih ïa ka tnad bording ba thymmai bad ba lah ban pynthymmaiu Pralhad Joshi, uba la plie ïa kane ka workshop, u la ban jur halor ki lad kiba bun ha ka thaiñ shatei lammihngi na ka bynta ka bording ba lah ban pynthymmai kum ka solar, ka jingpynmih bording na ki kam Hydro barit bad ka Biomass. U la kyntu ïa ki jylla ba kin pynsted ïa ka jingpyntreikam ïa ki skhim ba kongsan kum ka PM Surya Ghar: Muft BijliYojana (PM-SGMBY) bad PM KUSUM, kiba pynkup bor ïa ki briew bad ki nongrep ban long ki nongseng kam lajong ha ka jingpynmih bording kaba khuid.
U Joshi u la pynbna ba ka MNRE kan sa pynmih shen ïa ka Small Hydro Policy kaba thymmai kaba don ïa ki subsidy ba kham bha na ka bynta ka thaiñ shatei lammihngi namar ka jingjynjar ha ka thaiñ kaba ïadei bad ka leit ka wan bad ka jingpynpoi mar. Ka polisi ka thmu ban kyntiew ïa ka jingpynmih bording ha ka thaiñ bad ki lad kamai jakpoh ha ki thaiñ nongkyndong lyngba ki projek um. U la khot ruh ïa ki jylla ban noh synniang ïa la ka jong ka bhah hapoh ki skhim kiba dang ïaid shakhmat bad ban ïa trei lang bad ka Sorkar Pdeng ban ïoh ïa ki jingseisoh.
Haba pynpaw ïa ka jingïaid shaphrang hapoh ki prokram kiba la don lypa, u Myntri u la pyntip ba 48% na ki nongpyndonkam kiba don ïa ki bording solar ha ki iing mynta kim donkam siew eiei na ka bynta ka bording, kaba pyni ïa ka jingjop jong ka PM Surya Ghar. U la ïaroh ïa ka jingtreikam jong ka Tripura hapoh ka PM KUSUM bad ïa ki jingjop jong ka Assam hapoh ka PM Surya Ghar, da kaba kyntu ïa baroh ki jylla ka thaiñ Shatei Lammihngi ban bud ryntihïa ki rukom treikam jong ki.
U Secretary ka tnad u Santosh Sarangi u la ong ba ka India ka la buh thong 500 GW ka bor pynmih bording non-fossil shuwa u 2030, ha kaba la khmih lynti ba ka thaiñ shateilammihngi kan don ka bynta kaba heh ha kane ka kam. U la ong ba lyngba ka jingpyntreikam bha, ka thaiñ shatei lammihngi ka lah ban kylla na ka nongthied bording sha ka nongshalan bording.
Ki Myntri Tnad bording bad ki nongmihkhmatna ki jylla ka thaiñ shatei lammihngi ki la pyni ïa ki sienjam jong ki bad ki jingdawa jong ki. Ka Assam ka la ïathuh ba don ki projek solar ba dang ïaid shakhmat bad ka jingpyndait ki kor solar ha ki tnum, katba ka Arunachal Pradesh bad Sikkim ki la pan ki subsidy ba kham heh hapoh ki skhim ka Sorkar Pdeng namar ki jingeh kiba ïadei bad ka jaka. Ka Meghalaya bad Nagaland ki la pyni ïa ki lad jong ki ha ka kam pynmih bording solar bad na ka lyer, bad ka Tripura ka la ai jingsngewnguh na ka bynta ka jingai jingïarap ka tnad ha ka jingpyntreikam ïa ki projek pynmih bording ba lah ban pynthymmai.
Ha kane ka prokram, ka tnad ka la ai jingithuh ïa kiba la trei bha tam hapoh ka PM-KUSUM bad PM-Surya Ghar. Ka Tripura ka la ïoh khusnam kum ka jylla ba trei bha tam ha ka jingpynbiang ïa ki solar pump, ba la bud da ka Arunachal Pradesh. Ka Assam ka la ïoh jingithuh na ka bynta ki kor solar ha ki tnum ha kaba ka distrikDhubri, Barpeta bad Hojai ki la trei kham bha.
Ka la don ruh ka bynta teknikal ha kane ka workshop kaba peit bniah ïa ka lad pynmih bording hydro ba khuid, ki jingpyntip shaphang ki small projek polisi, ka jingpynbiang pisa na ka bynta ka jingpynmihbording ba lah ban pynthymmai, bad ka jingtei ïa ka bor treikam ha ka thaiñ shatei lammihngi. Ka workshop ka la poi sha kaba kut lyngba ka jingpynkhrehna ka bynta ka jingïatreilang kaba kham khlaiñ hapdeng ka Sorkar Pdeng bad ki Sorkar Jylla, ki kynhun pynbiang pisa, ki nongïatreilang ha kane ka kam ban pynthikna ïa ka lawei kaba kham shngaiñ ha kaba ïadei bad ka bording na ka bynta ka thaiñ.
