KA ÏTKHMIH : Hato ka Scheme Agnipath kan pynmyntoi neem ïa ki samla ka Ri ?

HT Wells

0

Shillong,Jylliew 19: Ka jingpynbna ba kynsan jong ka sorkar kmie ban pynrung kam shipai lyngba ka National Agnipath Scheme ha ka 14 tarik Jylliew myn ha kane, ka la wanrah shibun ka jingïapher jingmut la ka dei na ka liang jong ki MP, ki heh shipai ba la shongthait ne na kito ki samla kiba thmu ban rung pura sha ka kam shipai jong ka ri India.
To ngin peit khyndiat ka-ei kane ka National Agnipath Scheme. Ka dei ka scheme pynrung kam shipai kaba tang shiphang por jong ka sorkar India, yn pynrung ïa ki samla kiba hapoh ka rta naduh 17 snem shiteng haduh 23 snem, kiba shah jied kin hap ban leit training hynriew bnai kynthih ha kano kano ka institution jong ka Indian Army hadien kata kin trei ïa ka kam shipai ha ka commission kaba tang sawsnem. Nangta, kumba 75 percent kita ki ‘Agniveers’ ne ki nongïada ri kin shongthait noh katba tang 25 percent kiba tbit na kiba tbit tam yn pynneh permanent ha ka kam shipai. Kane jingpynrungkam kan long ha baroh laitylli ki Forces jong ka Ri India, kata Indian Army, Indian Air Force & Indian Navy. La buh thong ha ka sien ba nyngkong, yn pynrung kumba 46,000 ngut.
Nalor ka tulop ba man la u bnai yn ai ruh sa ka song peisa Rs.11.71 lakh hadien ba la kut ka commsission ba sawsnem. Nangta, sa ka no-contributory Life Insurance Scheme kaba Rs.48 lakh. Kat kum ka jingpynbna jong ka Ministry of Home Affairs (MHA), kito ki samla ba la join ïa katei ka kam, hadien ba la kut noh katei ka sawsnem ki lah ban nangpyntbit shuh shuh ha ka jingpule lane kan plie lad shibun ba kin ïoh da kiwei pat ki kam sorkar ha ki tnat bapher bapher kynthup ha ka Defence Ministry hi kum ka ka CAPFs bad Assam Rifles.
Hynrei kumba long ha kine ki sngi la jan ha kylleng ki jylla ha India kum ha Bihar bad hawei ka la don ka jingïakhih pyrshah ïa katei ka scheme namar ba ki samla kiba don jingthmu ban rungkam shipai ki duh mynsiem ba kan kut noh tang hadien 4 snem. Kaba mut ka lawei badum ka ap ïa ki, kim thikna shano kin poi hadien kata, wat la kular ban ai bad ka certificate ban lam lynti ïa ki sha kiwei pat ki kam kumba la kdew haneng. Ha ka jingshisha, kumba long ka ri America bad Israel ba ka long kaba kongsan (mandatory) ba uwei uwei u dkhot jong ka ïing ki dei ban rung katto katne ka snem sha ka kam shipai. U nongthoh u ïohi ba ka dei ka scheme kaba bha na ka bynta ki khun samla jong ka Ri namar kine ki daw: (1) Namar ka jingrung sha ka kam shipai ym tang ba kan pynkhlaiñ pynshait ïa ka bormet hynrei ka pynkhlaiñ ruh ïa ka bor jabieng (2) ka pynïoh ïa u/ka briew ïa ka discipline (ka akor ka burom/jingbeit jingryntih) khamtam ha ka jaidbynriew jong ngi kaba la nanghiar arsut ha kane ka liang. Kan ïarap shibun ban tei pat ïa ka society kaba don discipline, lehse kin kut ki shong thadlad, ki balia kai bad ki buaid tanglang, ki kyntien khlem akor ha lynti ha synkien ne wat ha ïing hasem ruh.
Khlem ka discipline ka long kaba eh ba u/ka briew kin poi sha ka thong (3) ka jingrung kam shipai kan ïarap ban pynïoh biang ïa ka khuid ka suba ne kito ki “agniveers” kiba la shongthait bad ki ban sa shimti ïa kiwei pat ki kam office ne ki kam lajong ba kin long ki nongmaitphang (4) kito kiba samla kiba don jingthrang ban phong ïa ki uniform shipai kin phong da ka jingsngewsarong ïa la ka duty na ka bynta ban ïada ïa ka ri ryngkat bad ka jingbat ïa ki suloi ba itynnad bad bakhlaiñ jong kane ka Juk (5) Kum ha kane ka por ba ki ri ba marjan jong ngi kum ka Pakistan bad China ki lapmiet ban ïa kynad thma, lada ki samla (Agniveers) kiba la ïoh jinghikai lypa ha ka Indian Army, Airforce & Navy khlem pep kin myntoi shibun ban ïada ri, kat ban poi ki bor shipai na kawei ka Jylla namar ki la nang lypa ïa ki buit ïakhun. Peit,kumba long ha ri Ukraine, isynei palat namar ba ki regular Army jong ki kim lah ban ïada tang ma ki, dei namarkata ka daw bun ki samla da ka jingdukha mynsiem ïa ka jingwanhiar thma ka Russia, ki shu ïakhun la ka ïakhun tyngeh wat la ki don por ban training tang khyndiat sngi ruh kam pher.
Hynrei kata ka ktah jur namar kim pat tbit ban ïakhun ha madan thma. Lehse, ha kane ka liang ka sorkar India ka ïohi jngai (6) khamtam ki samla jong ngi kiba sngewbtai ban trei da ki phewsnem kum ki regular army, kane ka dei ka kabu ksiar namar ki la ïohlad ban thaw record ha ka history jong ka jingim jong ki bad kim btai shuh ïa ka por shahteh shahkhum ha ka kam regulary army.
Hadien arsnem ba ka sorkar India ka la pun ïa kane ka scheme, ka la kha bluit kynsan ha ka 14 Jylliew 2022. Kaei ka daw, ki experts ki ong, ba ka peisa pension ba la pynmang budget ka long 19 percent ha ka 2012-13 ka la kiew kynsan sha ka 26 percent ha ka 2019-20.Kumta,ka jingpynmang peisa ïa ka Defence Ministry kam dap kam biang pura shuh namar ba la lut noh tang haba siew pension. Lehse, kane ka dei ka daw ba kongsan ba ka sorkar ka la pyrshang ban pynhiar noh ïa kane ka jingkit bakhia ha ka pension. Nalor nangta, la pynshongnia ruh ba ka jingpynrung kam ïa ki samla lyngba jong katei ka scheme ka pynphuh pynphieng ïa ka Force bad ki samla kin long kiba la nang la stad ha ka line jong kane ka technology ba mynta bad kan kham pynduna ka jinglong kale hakhmat ki shipai jong kiwei pat ki ri kiba la kiew shaphrang. Mutdur, lada tang uwei uwei na kawei ka shnong ha Meghalaya kin ïohrung katno kan wallam jingkyrkhu ïa ka Ri bad ka jaidbynriew ba dangrit kum ka jong ngi. Ka burom ba u Capt.Cilfford Nongrum u ïap martyr da kaba u pha ïa la ka jingim ha ka thma Kargil kan sah khana pateng la pateng ha ka jaidbynriew jong ngi ba u dei shisha u “khla ka wait bad u khlur ka Ri”.
Ka jingbakla jong ka sorkar India lehse ka dei namar ba la shu pynbna syndet syndet ïa kane ka ‘national agnipath scheme’ khlem da ïathir sani bha hapoh Parliament, kaei ka jingmyntoi bad jingduh jingmyntoi jong ka. Dei namar kata ka daw ba ki Opposition party ki shim kabu ban pyrshah sorkar. Katba ki party ki dang ïa aireng, u heh jong ka Airforce u la dep pynbna paidbah ba kin sdang recruit noh ïa ki ‘Agniveers’ naduh ka 24 tarik mynta u bnai. Ïa mynta hi, ka dang kloi than eh ban ong ba kane ka scheme ka long kaba sniew, ai kan sdang shwa, pynïasoh namar lada don ki jingdkoh hangne hangtai, khlem pep ka sorkar India kan sa pynbha. Mano ba lah ban tip na ka commission kaba tang sawsnem kan poi sha ka 10 snem, dei tang ka por ka ban batai. Wat pynleh nohei ïa ka kabu ksiar haba ka lad ka plie ban rungkam sha ka kam badon burom ban ïada ri.Yn ïoh naei kata ka song tyngka ba Rs.11.71 nalor ka tulop ba man la u bnai lada shu ap kam baroh sawsnem?.Kumta ka Agnipath lah ban ong ba ka dei ruh ka scheme pynpyngngad jabieng ïa kito ki angnud ban ïohkam nalor ka jingshngaiñ jong ka lawei ka jingim.Ka ktien ki riewstad ka ong “pyndonkam hok katba dang plie ka lad”(make hay while sunshines).
(phi lah ban pathai kyrwoh bad u nongthoh ha ka email : htwells@rediffmail.com).

Leave A Reply

Your email address will not be published.