Kloi ka Sorkar ban khot ïakren ïa ki Sengbhalang halor ka ishu khynra ïa kiba rung beaiñ
Ka MRSSA ka don, ki nongshong wai kim lah ban shu leit sah kumto
Shillong, Naitung 28 : U Symbud Myntri Rangbah ka Jylla, Bah Prestone Tynsong u la ong ba shen ka sorkar jylla kan sa khot ïa kren biang ïa ki phra tylli ki kynhun sengbhalang kiba ïakhun pyrshah ïa ka jingwan rung beaiñ ki bar jylla bad mynder sha kane ka jylla khlem da biang ki kot ki sla.
“Ngi long kiba kloi ban khot ïa ki kynhun sha ka jingïakren tang shu wan phai u Myntri Rangbah,” ong u Symbud Myntri Rangbah haba kren bad ki lad pathai khubor ha ka sngi Thohdieng ba la dep.
Shuh shuh u la ong ba kumba u la ju pynpaw man ka por, na ka liang ka sorkar ka long kaba kloi ban shong ïa kren, ïatai bad ruh ban pynbeit ïa ki ishu khnang ban pyntikna ba ka sorkar bad ki paidbah kin lah ban trei lang na bynta ban pyntikna ba ka Meghalaya kan shong shngaiñ bad lait na kino kino ki jingjia bym sngewtynnad.
Kane ka jingkren jong u Symbud Myntri Rangbah ka la wan hadien ba phra tylli ki kynhun sengbhalang ki la pynbna ïa ka rai ba ki shim ban ïarap ïa ka sorkar ban pyntreikam ïa ka Meghalaya Residents Safety and Security Act (MRSSA), 2016 da kaba pynlong ïa ka jingkhynra kylleng pyrshah ïa ki bar jylla bad mynder kiba wan rung beain khlem kot khlem sla sha ka jylla.
Ha kajuh ka por u Symbud Myntri Rangbah u la ïathuh ba ka sorkar jylal kan ïai bteng ban buddien na ka sorkar pdeng haba ïadei bad ka jingpyntreikam ïa ka Inner Line Permit (ILP) bad ruh na ka bynta ban ai jingithuh noh ïa ka Ktien Khasi bad Garo ha ka Khyrnit kaba Phra jong ka Riti Synshar jong ka Ri. U la ong ruh ba shen ka sorkar jylla kan sa tied biang ïa ka jingkhang jong ka sorkar pdeng ban pynkynmaw biang ïa kitei ki mat jingdawa.
“Ngi long tylli kawei ka sur, naba ym dei tang ka sorkar marwei kaba kwah ban pyntreikam ïa ka ILP lane ban ai jingithuh noh ïa ka Ktien Khasi bad Garo hynrei kane kadei ka jingangnud bad ka jingthrang jong baroh ki nongshong shnong ka jylla. Tangba namar kane kam shong ha ka bor jong ka sorkar jylla, kumta ngi hap ban kyrpad ïa ka sorkar pdeng. Ngi la dep ban kynduh ïa ki nongïalam jong ka sorkar pdeng na ka por sha ka por bad ngin sa leit ban kynduh biang,” u la bynrap biang.
Shuh shuh u la ïathuh ba dang shen u Myntri Rangbah u la dep ban kynduh ïa u Myntri Rangbahduh ka Ri bad ia kren ïa kine ki ishu. Ngin bteng ban buddien bad pynkynmaw man ka por bad pynbor ïa ka sorkar pdeng ba kan pdiang ïa ka Resolution ba mynjur da ka Iing Dorbar Thawaiñ ka jylla.
Haba pynshai pat halor ka MRSSA, u la ong ba ia katei ka ain la pyntreikam ha ka jylla lait noh tang ka bynta ba tyrwa pynbeit thymmai da ka Iing Dorbar kaba la phah sha u Lat hynrei kaba la phah pat sha ka Ministry of Home Affairs bad nangtei la phah biang sha ka sorkar jylla ryngkat ki jingkdew. Kumta u la ong ha kaba khatduh ka jingpynkylla kaba la mynjur da ka iing ka la kut noh bad mynta ka shong ha ka sorkar jylla. “Mynta ngi dang pynkhreh ban ia syllok biang bad ki kynhun bapher bapher ban iatai halor kane ka amendment, lada phi ïa kren shaphang kane.”
“Hynrei katkum ka jingpyntreikam ïa ka MRSSA, ka don kumba nga la ong ïa phi. Ka district task force ka la don bad ngi don ruh ïa ki komiti bapher bapher ha ki district. Kumta, kito ki briew, kiba wan nabar na ka bynta ban wan trei ne ki kam khaii pateng bapher bapher, haba ki rung ha Meghalaya kaei kaba ki leh, ki kwah ban leit wai iing ha kano kano ka shnong hapoh ka nongbah Shillong ne shabar jong ka nongbah, ka MRSSA ka la treikam.
Shuh shuh u ong ba kiei ki kot ki sla kiba kiba donkam ban wanrah ruh la dep kdew lut bad khatduh eh ka shong ha ka Dorbar Shnong bad ki Rangbah Shnong ban aiti lut ïa ki jingtip ba bniah sha ki thanat jong ki. “Kumta kum ki nongshong wai kim lah ban shu leit sah ha kano kano ka iing khlem da ai lut ïa ki jingtip baroh. Ki trai iing ruh kim lah ban shu sngap jar, la teh da ki kyndon ban pynbiang lut ïa ki jingtip shaphang ki nongshong wai bad aiti sha ki Dorbar Shnong.”
Haba kylli pat halor ka sienjam ba la shim da ki sengbhalang, u Bah Prestone u la ong ba ka ain hi kan ïaid la ka jong ka kam. “Kumta ka jingkyrpad jongnga ïa kito kiba don lang ka jingsngewkhia ka long ba kano kano ka jingbym ïasngewthuh jingmut ne kano kano ka jingeh kaba phi don, ka Secretariat ka plie beit ban ïa kren bad pynbeit ïa ki jingeh. Lada ym lah ban pynbeit 100 persen ruh la kumno kumno 10-15 persen lah ban leh.”