Ym hun satia ka Hima Nongspung ïa ka jingbeit pud, ar tylli ki Shnong ba dang dei ha Meghalaya ka leit sha Assam

Nongpoh, Jymmang 10: Hadien ka jingïapynbeit pud hapdeng ka Assam bad ka Meghalaya ha ka kyrdan ki Myntri rangbah bad la dep ruh ban soi ïa ka MOU ïa ki 6 tylli ki jaka ba kajia pud, ka Hima Nongspung ka la pynpaw ba kam hun satia ïa kine ki kam pynbeit pud ha kaba wat ki shnong ba la tip shai ka don ha Meghalaya ka la leit sha Assam bad nalor kata ym tang ba ka Hima ka shah ktah ha kane ka jingpynbeit pud, hynrei ka la mih ruh ka kynrum ka kynram bad ka jingbym shongsuk shongsain na ka daw ba la shu rai klumar ïa kane ka kam pynbeit pud.
Kane ka jingbym hun ka Hima Nongspung bad kumjuh ruh ka Raid Warmawsaw-Umsohbar halor ka kam pynbeit pud ka la paw pyrthei ruh hadien ba la pynpaw da u Coordinator ka Hima Nongspung ,u Bah Manoson Doloi ba kim hun satia kane ka jingpynbeit pud ka Assam bad ka Meghalaya.
Haba kren bad u Nongthoh Khubor u Bah Manoson Doloi, Coordinator ka Hima Nongspung u la ong ba kane ka jingpynbeit pud ka sorkar Meghalaya ba u myntri rangbah ka jylla, u Conrad K. Sangma u la dep ruh ban soi wat ïa ka MOU ba la phah sha u Myntri ka kampohing ka sorkar dpeng ka la long kaba bakal shaba palat bad ka jingsoi ïa katei ka MOU ka dei kaba la shu soi matlah bad khlem da wad bniah shuwa ïa ki jingshisha.
“ka Hima Nongspung ka pynpaw ruh ka jingpyrshah jur ba ha katei ka MOU ba la dep ban soi haduh ar tylli ki Shnong kata ka Shnong Jimbrigaon bad ka Shnong Lyngkhung ka la leit sha Assam wat la ka dei kaba la tip shai ba ka don ha Meghalaya’ ong u Bah Manoson Doloi bad bynrap ruh wat la ka jingkam ba ka Meghalaya ka ioh ïa ka Shnong Hawla bad Bakhlapara ha kaba ka Meghalaya kam ioh pura ïa kitei ki shnong bad tang na ka daw kane ka kam ïa pynbeit pud mynta la mih ka huri hura hapoh ka shnong ba shiteng ki don sha Meghalaya bad shiteng pat ka leit sha Assam” u la bynrap.
U la ong ruh kumba la jia ha ka Shnong Bakhlapara hadien ba la dep soi ïa ka MOU ki paidbah ki la klumar ruh thlim wat ïa ka jingshakri Blei namar shiteng ka shnong la hap sha Meghalaya bad shiteng la hap sha Assam bad ka Ingmane pat ka dei tang kawei ba kum ki paid riewngeit ka Balang Baptist ki la klumar wat ïa ka kam shakri Blei.
U la bynrap ruh da kaba ong, ba ka Hima Nongspung ka da sngewkhia shisha halor kine ki kam pynbeit pud ka Meghalaya bad ka Assam, namar shuwa ka jingïapynbeit pud ba la thung ruh ïa kita ki Regional Committee ka Hima ka la dep ban ai da ki dulir ba kapa naduh u bnai Nailar 2021 sha u Symbut myntri ka sorkar Meghalaya, u Prestone Tynsong ba kin bishar bniah lyngba kitei ki kot ki sla ne ki dulir bad kaba sngewsih pat ka long ba kim shym la bishar bniah da ki kot ki sla ba ka HIma ka la ai sha ka sorkar ha kaba la shim rai da u ka sorkar lyngba u Myntri rangbah khlem da ai jingtip ruh sha ka Hima lane ka Raid.
“Ka Hima ha ka 18 tarik u Ïaiong 2022 namar ka jingbym hun ïa kane ka kam pynbeit pud ka la pynlong ruh wat ïa ka jingïalang paidbah ha Bakhlapara ba la shim bynta da ki nongïalam ka Hima, ka Raid bad ki Shnong bad ka rai kaba ki la shim ka long ba da lei lei kim hun satia ïa kane ka kam pynbeit pud bad khatam ban duh noh ïa ki shnong ba hap ha ka Hima kaba la synshar bad peit bad khmih da ka Hima naduh hyndati hynthai katkum ki kot ki slab a ki don ruh ka jingpynshisha lyngba ki kot ki sla” ong u Bah Manoson Doloi.
U la ïathuh ruh ba dei halor kane ka jingbym hun ïa ka jingïapynbeit pud ka Khasi Hills Autonomous District Council ruh ka la khot ïa ki nongïalam ka Hima ha ka 18 bad 26 tarik u Ïaiong 2022 bad kum ka District Council ka la ai ruh ka jingkyrshan kaba pura ïa ka Hima ba kan ïakhun pyrshah halor kine ki kam pynbeit pud ba wat ki shnong ba hap hapoh ka Hima ka leit noh sha ka jylla Assam.
U la kynthoh jur ruh ba u Myntri rangbah ka jylla, u Conrad K Sangma ym don bor ban shu soi matlah ïa ka MOU ïa ki jaka ki puta kiba hap hapoh ka Meghalaya, namar ka rukom bat jaka kumba la pynkup bor da ka riti synshar ka Ri India lyngba ka Sixth Schedule ka ïa pher hapoh Meghalaya bad ha Assam.
U la ther tyngeh ruh ba kane ka jingsoi u myntri Rangbah ïa ka MOU ka dei kaba la shu soi mattlah khlem da ïaid katkum ki lynti ka ain bad u la pynshai ruh ba ka sorkar Meghalaya haba ïa pynbeit pud hapdeng ka Assam bad ka Meghalaya ka la klet ban bishar bniah naduh kata ka ‘Standstill Agreement’ ba la soi ki Syiem, ka Instrument of Accession (IOA) ba katkum ka Standstill Agreement la ithuh ïa ki Hima bad katkum ka IOA pat la ithuh ïa ka District Council ba kino kino ki jaka ki puta ba hap ha ka Hima bad ka District Council ka la dei hi u pud u sam ka jylla.
U la ong ruh ba ka jingong ba ka jylla Meghalaya kam don ïa u pud u sam ba pura ka dei kaba bakla bha bad haba ngi phai sha u pud u sam katkum ba la pynkup bor da ki ain ka jylla Meghalaya ka la don ïa u pud u sam ba pura bad haba kren halor u pud u sam ka sorkar ka la dei ban bishar bniah naduh ka Standstill Agreement, ka IOA, Sixth Schedule Area bad kynthup ruh naduh ka Assam reorganization act, 1969 bad ruh ka North Eastern Reorganization Act, 1971 ba la kdew shai ba ka jylla Meghalaya ka la don la u jong u pud u sam ba pura.
Namarkata, na ka liang ka Hima Nongspung kan nym hun satia ïa kane ka jingsoi MOU u myntri rangbah halor ka kam pynbeit pud ba ka Hima ka la duh ïa ki shnong ba hap hapoh ka Hima hapoh ka jylla Meghalaya bad na ka bynta ban ioh ïa la ka hok kaba dei trai kumba la pynkup bor da ka sorkar ka Hima ka hap ban leit noh sha ka Ingbishar badon burom khnang ban ioh ka jingbishar kaba hok katkum ki kyndon ne ki ain kiba la don bynta ba la pynkup bor ïa ki Hima, Raid bad ruh wat ïa ka District Council ba kan don la jong u pud u sam, u la bynrap.