34 tylli ki Constituency kiba jur bha ka jingtrei borbah ka pisa, ong u Chief Electoral Officer
120 kynhun ki bor pahara yn wan poi ha Meghalaya

Shillong, K’lyngkot, 18: U Chief Electoral Officer (CEO) ka Jylla, u Bah F.R Kharkongor, ha ka sngi Balang u la ïathuh ba ki don 34 tylli ki Constituency ha ka jylla baroh kawei kiba la ithuh kum ki Expenditure Sensitive Constituencies (ESCs) lane kiba jur bha ka jingtrei borbah jong ka bor pisa.
“Ki Expenditure Observers lane ki nongpeit pyrman ïa ka jingpynlut pynsep kin sa peitngor bha ïa kine ki Constituency khnang ba ka jingpyndonkam da ka bor pisa kan ym treikam satia ha kane ka elekshon,” ong u Bah Kharkongngor ha ka jingïakren bad ki lad pathai khubor.
U la ïathuh ba ka Expenditure Monitoring Team, ki Flying Squads bad ki SFT kiba la ïoh jingshah hikai pyntbit kin sa sdang ïa la ka kamram ha ki District bad nalor kaba buh ruh ïa ki Complaint Monitoring Team.
Katkum ka jingïathuh jong u Bah Kharkongor, ki kyrtong ki lah ban pynlut pisa ha kane ka elekshon haduh 28 lak tyngka.
U Bah Kharkongngor u la pyntip ïa kane, hadien ba ka Election Commission of India ha ka por nohphai sngi jong ka sngi Balang ka la pynbna ïa ka tarik ban pynlong ïa ka elekshon ha Meghalaya ha ka 27 tarik, Rymphang, 2023 bad ka jingñiew ïa ki vote kan long ha 2 tarik, Lber, 2023.
“Kat haduh mynta ka sngi, ki 747 tylli ki Polling Station kiba la ithuh kum ki ‘vulnerable’ ne kiba don jingma bad 399 kum ki ‘critical’ lane kiba lah ban mih jingkulmar. Hynrei, ka jingdon jong kine ki Polling Station kin sa nang kylla namarba ka elekshon ka la jan,” u la bynrap.
U la ïathuh ruh ba 50% na ki 3482 tylli ki polling station kin shah kynthup ha ka Web Casting.
Katkum ka jingïathuh u Bah Kharkongngor, haduh 120 kynhun ki bor pahara kin sa wan poi ha kane ka Jylla Meghalaya ban pynthikna na ka bynta ban pynïaid beit ïa ka elekshon ha kane ka jylla.
“Ngi la pan 119 kynhun ki bor pahara, hynrei ngi la ïoh 120 kynhun na ka ECI. Na kine, 30 kynhun ki ladep wan poi bad sa 10 kynhun kin sa wan poi bad ngi la ïoh mynta 40 kynhun kiba la don ha kane ka jylla bad shen ngin sa nang ïoh shuh shuh katba ka elekshon ka la nang hajan,” la ïathuh u CEO.
Haba kylli shaphang ka jinglong jingman ha rilum Garo, ka thaiñ kaba ju mad ïa ka jingshah ktah na ki kam lehnoh ha ki snem baladep, u Bah Kharkongor u la ong, “kumba ka long ha u snem 2018, ka jinglong jingman ha rilum Garo ka la pher bha namarba ha kato ka por ngi ïohi ïa ka jingkhlaiñ jong ki seng lehnoh hynrei mynta kim don shuh. Mynta ka la don hapdeng ka shongsuk shongsaiñ bad ki kam runar bad ki kam thombor kim ïoh jaka shuh.”
U la ïathuh ruh ba ka tnat Elekshon ka la buh thong da kaba bthah ïa baroh ki bor pynïaid elekshon ha ki district ba kin pynthikna ba kam dei ban don kano kano ka jingleh donbor bad thombor khnang ba ki paidbah kin ïohlad ban ïashim bynta ha ka elekshon kaba khuid ba suba bad hapdeng ka shongsuk shongsaiñ.
U Bah Kharkongor u la ïathuh ba ka jylla ka la biang pura ïa ki EVM bad ki VVPAT kaba long 150% na ka bynta kawei ka Constituency bad na ka bynta kawei ka polling station bad la pynlong ruh ïa ka jingjurip kaba ar sien ar wat ïa ki mashin. U la ïathuh ba ha kane ka kynti, yn sa pyndonkam ïa ka M3 jong ki EVM bad ki VVPAT ha kaba, “lada don ka jingpyrshang ban leh tuh, kan mashin kan phai dien biang sha ka Factory Reset Mode…”
U la ïathuh shuh shuh ba ka jingpynbiang nadong shadong ka la biang lut tad haduh ka sngi ñiew vote ha ka 2 tarik, Lber.
“Baroh ki Strong Rooms ha ki hynñiew tylli ki district ladep pynbiang,” u la ong.
Haba pynpaw ba ki kyndon jong ka Model Code of Conduct kan long kaba treikam pyrkhing bha ha baroh kawei ka jylla, u CEO u la ong, “ki don bun kiba sngewthuh bakla, hynrei katkum ki kyndon jong ka ECI ka jingtreikam jong ka MCC ka la treikam noh mardor naduh ka sngi ba la pynbna ïa ka tarik ban pynlong ïa ka elekshon.”
U la ong ba ka Model Code of Conduct kan treikam ha ki 72 kynta ba la pynbna ïa ka elekshon khnang ban pyntikna ïa ka jingpyrkhing bad ka jingpeitngor tad haduh ban da kut ka elekshon.
U Bah Kharkongor u la ong ha kaba ïadei bad ka jingwah ïa ki dur ki dar, ki banner, ki lama ha ki nongkynti ka sorkar yn sa weng noh mardor hapoh ka 24 kynta naduh ba la pynbna ïa ka elekshon, bad ha ki jaka paidbah ïa ki jingwah lama, ki banner bad kiwei kiwei yn sa weng noh hapoh 48 kynta, katba ha ki jaka shimet yn hap ban weng noh hapoh 72 kynta.
“Ngin sa don ka jingïalang (video conferencing) bad baroh ki Deputy Commissioner lashai ka sngi ha kaba ngin sa ïasam ïa ki jingtip halor kine ki kyndon,” u la ong.
U CEO shuh shuh u la ïathuh ba la khang syndon ban pyndonkam ïa ki kali sorkar da kino kino ki seng saiñpyrthei ne ki kyrtong ne kino kino ki briew kiba ïadon bynta ha ka elekshon.
Haba kylli, u Bah Kharkongor u la ong, “katkum ki kyndon, u Myntri Sorkar u la lah ban wan sha ophis da ka kali sorkar hynrei um lah pat ban leit ïalap elekshon da ka kali sorkar.”
“Hynrei, kito kiba hap ha ka Z category lane kito kiba la shah kynthup ban ïoh ïa ki Pulit pahara kan dang ïai bteng hynrei kim lah ban pyndonkam bakla ha ki jingleit ïalap elekshon. Ka tnat Kam Pohing ka ladep buh ïa ka thup kyrteng ïano kiba lah ban pyndonkam ïa ki Pulit na ka bynta ka jingïada,” u la ong.
U la ïathuh ba ym lah suh ban buh mawnongrim ne sdang ïa kano kano ka kam hadien ba la treikam ka MCC.
“Ha kaba ïadei bad ki kam pynroi bad ki kam shna jingshna, hapoh 72 kynta ka jingpynbna ïa ka elekshon, baroh ki jingtei kiba la dep sdang ki lah ban ïaid shakhmat hynrei tang ïa kiba thymmai la khang pyrshah hadien ba la treikam ka MCC,” u la bynrap.