Wat ong ieid Jaidbynriew tang na ki rymmiang shyntur?

0

“Ieid shuwa ïalade bad sa burom ïa jong kiwei’ ka dei ka kyntien ba shongsbai bad ba shon jingmut bha khamtam ïa u Khun Khasi Khara kum ka Jaidbynriew – kaba donkam ban da shong pyrkhat, ban puson bad ban pynwandur ïa ka kat kum ki jingdonkam ba hakhmat tam na ka bynta ka Jaidbynriew ba kan im kan sah la ha ka kyrteng ne ka nam hangne ha snieh pyrthei. Ka Jaidbynriew Khasi ka sngew sarong ïa kaei?-Hato ka sarong ba ka im ha ka jaka ba don kyrhai ka spah mariang, ka ri ba ieid ki Blei, ka ri tip kur tip kha, ka ri ki tip sang tip ma bad kiwei kiwei hynrei kynmaw kine baroh kim neh sah ha sla pyrthei lada kum ka Jaidbynriew ka ïap, bad lada ka ïap kine ruh kin ïap lang. Namar kata, dei ban puson ïa ka kyntien ‘Ieid shuwa ïalade sa burom ïa kiwei’ bad ban leh eiei noh shuwa ba ka poi shaba dier ka por.
Baroh ki Jaidbynriew hangne ha snieh pyrthei ki dei kiba don la ki jong ki Khana Pateng, ki Puriskam bad kiwei kiwei ba kin im kin sah bad kane ka long kumjuh ruh ïa ka Jaidbynriew Khasi kaba im hangne ha ki Ri-lum ba jyrngam bad ba dap da ki kshaid, ki lum ki wah ba ithiang bad kiwei kiwei. Ka Jaidbynriew Khasi watla ka dei kaba dang don shi troh eh hangne ha sla pyrthei hynrei ka dei kaba don kyrhai ki riewstad, ki khraw pyrkhat bad ki proh jabieng kiba lah ban pynriewspah ïa ka Jaidbynriew da kaba leh ïa ka bynta kaba khraw eh bad kata ka long ban pynim junom la junom ïa ka Jaidbynriew.
Kane ka juk mynta ka dei ka juk jong ka jingïaleh-ka jingïaleh ha baroh ki bynta jong ka Jingim. Ki Jaidbynriew rit paid kum ki Khasi, ki don ha ha jingïaleh kaba jur bha bad kane ka jingïaleh ka long ka jingïaleh ban neh ban sah ha sla pyrthei namar ka jingjur palat ki jingtyllep ka umsaw jong ki hehpaid kiba lah ban pynduh jait naduh dyngkhong ïa ka jinglong ba kyrpang. Ka Jylla ka la sakhi ïa kum kane ka jingïaleh jong ka Jaidbynriew Khasi ha kine ki snem bala leit bad kaba dang bteng haduh mynta bad kane baroh ka dei kaei lada kam dei kata ka jingsngew syier, sngewtieng ïoh shisha ka sngi ka Jaidbynriew Khasi kan shu jah rngai nangne na Pyrthei.
Ka jingïakhih ïa ksar jong ka Jaidbynriew ban pynrung noh ïa ka Ktien Khasi ha ka Khyrnit ba Phra ka dei kaba donkam palat hynrei ka jingdonkam jong ka, kam palat pat ïa kawei ka jingdonkam namar kane ka dei ka jingdonkam ban pynriewspah ïa ka Ktien ka thylliej jong ka Jaidbynriew. Kane ka jingdonkam ba kham kongsan tam eh ka dei kaba ngi kum ka Jaidbynriew ngi la leh klet bad phai lyndet beit haduh mynta haduh ba ki Khun ki Hajar jong ka Jaidbynriew kila shu im ha lyer ha suin khlem da tip shuh ïala ka jong ka thymmei ne ka tynrai.
Ka por kam shah shuh ba ka nam ba u ‘Khasi u Bam ka Kot’ kan dang ïai neh haduh kane ka pateng ba mynta bad ka por kala dawa ïa ka Jaidbynriew ba kan kyndit na ka jingïohthiah lyngngai. Kumba la kdew haneng, ka Jaidbynriew ka dei kaba don ïa ka Khana ka Pateng bad ki Puriskam- ka Jaidbynriew ka kren shaphang ki soskular ba ïateh hakhmat ki Syiem Khasi bad ka Sorkar India kum ka Instrument of Accession (IOA), ka Annexed Agreement (AA), ka Stand Still Agreement bad kiwei kiwei hynrei katno ngut na ki lak ngut ki Khun Khasi Khara ki tip ïa ki jingmut bad ki pasoh jong kine ki soskular.
Manla u snem, ka Jaidbynriew khamtam ki sengbhalang bad seng saiñ pyrthei ki ju rakhe kynmaw burom ïa ki Khla Wait jong ka Jaidbynriew kum ïa u Tirot Sing Syiem, Syiem ka Hima Nongkhlaw bad u Woh Kiang Nongbah hynrei balei ba kine ki jingrkhei ki shu kut tang ha ka jingbuh syntiew jong ki katto katne ngut bad kam ju long satia ka jingrakhe ba pyrsad mynsiem ïa kane ka pateng bad ïa ka lawei. Ka jubab ïa kine kiei kiei ka dei namar uba bun na ki Khun Khasi Khara ki shu tip na suin ïa ki kam ba khraw jong kine ki Khlawait tang namar ba ka Sorkar Jylla ka ai shuti ba kin ïoh pynlut por ha ki kam ba ki sngewtynnad eh.
Haba kren ïa kine kiei kiei, ka jingdonkam ba la kren ka thew sha ka jingdonkam ban pynim pat ïa ka Khana Pateng jong ka Jaidbynriew ban buh jingthoh ïa ki Khana Pateng bad ki jingjia ba wan jia ha ka Jaidbynriew ha kaba dei ruh ban pynrung ïa kine kiei kiei ha ki jingpule la ha ki skul ne College khnang ba ki heprit ha kane ka pateng bad kumjuh ïa ki khun samla jong ka Jaidbynriew kin tip ïa la ka thymmei, kin shemphang ïa la ka Jaidbynriew bad kin don ruh ka jingieid nyngkong eh ïa la ka jong. Kan myntoi aiu ban pynriewspah tang ïa ka Ktien lada ïa ka Khana ka Pateng jong ka Jaidbynriew ngi klet noh.
Ka Por mynta ka dawa ïa ka jaidbynriew la ka dei kiba don ha ka Bor Synshar, ki Sengbhalang, ki riewshemphang kynthup lang salonsar ïa ka Jaidbynriew ba kin sdang ïakhih ïaksar noh halor kane ka bynta. Ka Jaidbynriew ka don kyrhai ki riewwadbniah, ai ba kine kin shim ïa ka bynta kaba khraw ha kaban buh ha ki jingthoh shaphang ki Khana Pateng jong ka Jaidbynriew bad sa pynbud da ka jingïakhih ïaksar ban pynrung noh ha ki jingpule khnang ba ki pateng la pateng ban wan, kin tip ïa ka thymmei bad ka lynti ïaid jong ka Jaidbynriew.

Leave A Reply

Your email address will not be published.