Pynsngewthuh ka KSU halor ka shongkha khynnah ba khlem pat dei por
Shillong, Risaw 10: Ban kiar na ki jingshongkha khynnah bad ki kam thala, ka KSU Kupli Area Circle ka la ïoh lad ban pynlong da ka prokram pynsngewthuh paidbah ne ka Awareness program halor ka phang” Ka Child Related Issues” ha ka 8 tarik u Risaw 2024 ha ïaw Pyngkat ha shnong Ïooksi.
Ha kane ka sngi la ïadonlang lang da ki sahep na ki department bapher bapher naduh ka tnat District Child Protection Unit, ka Tnat ka Koit ka Khiah, ka Tnat Fire Service, kumjuh ruh lah ïadonlang da ki waheh Shnong na ki shnong bapher bapher ba don ha kane ka thaiñ, ki Village Organization, ki Asha, bad ruh lah ïadonlang na ki trai jong ki Resort ba don sha kane ka thaiñ.
Ïa kane ka prokram la pynïaid da u Ramius Suchiang ba dei u Secretary jong ka Ïaw pyngkat (iooksi) la ïoh kyntien pdiang burom bad maitphang na Samla Balawantei Suchiang ba dei ruh President ka KSU Kupli Area Circle, la ïoh jingkren ruh na u Bah Rikin Lamin ba mihkhmat na ka tnat Child Protection Unit’ la ong ba na ka liang ka Office ka lah ban ai ka jingïarap bad ka jingïada ba pura na ka bynta ki khynnah kiba shah lehbeiñ bad kiba shem lanot khamtam ïa ki khynnah basah khunswet lane lah ban phone ruh ha u toll free number 1098 ban sa ïoh ka jingïarap na ka office jong ki.
Lah ïoh ruh ka jingkren na Valentine Gino Synnah ba dei ruh Waheh Shnong ka Shnong Saphai ha kaba la ong ruh ba kane ka phang kaba ka KSU ka buh kadei kaba kongsan tam namar bunsien ki kmie ki kpa ha ka juk ba mynta lah kum klet ban sneng ïa ki khun ki kti kiba lah sdang ban khie samla namar wat ki kmie ki kpa ruh lah lap miet sngi tang ha ka peit mobile lane social media, ka jingsniew ka sdang ban rap ïa ki khun ki kti kiba sdang khie samla.
Na ka liang jong ka Health department la ïoh jingkren da i kong B. Kharjoh badei ruh i Head Educator ka tnat PHC Iooksi i la kyntu ïa ki longkmie ki khamtam ha ka por ba armet ba kim dei ban pep ban wan sha PHC ban ïoh ïa ki injection ba bun jait ban ïada ïa ki khunlung na ka jingpang ba bunjait. La kyntu ruh ïa ki khynnah kiba ïoh lok ym pat dei por wat lada ki la armet ha ka rta kaba dang rit ruh kim dei ban lehraiñ ban wan sha ki health center ban ïoh ïa ki jingïada bad ban ïoh ruh ïa ki counselling ne jingsneng jingkhraw na ki Doctor bad ki nurse.
Ha kaba ïadei bad kane na ka liang ka Fire Department lah ïoh jingkren na i sir Risalan Rymbai ba dei ruh i incharge ka Fire service jong ka Saphai Fire Service Department, ha kaba la ong ba ka ka ding ka don ar jait kaba ki khot ka Wanted bad unwanted fire, namar bunsien kum ki khynnah haba leitkai sha lum sha wah ki juh ai ding kulmar ïa ki khlaw ki btap bad tengteng ruh sa jia ka jingjia basngewsih ïa ki ïing ki sem, lane ka pynjulor ruh ïa ki mrad mreng, bad ki jingthung jingtep.
Lah ïoh jingkren ruh na i samla Leningrad Tariang ba bat ruh kum i General Secretary ka KSU West Jaiñtia Hills District ha ka jingkren jong i la ong, “Wat khyrkieh ban kieng pla nakhmat kieng shwa nadien, namar ka jingpep skul ki khynnah ha ka rta ba dang rit ka pyllong ïa ki ban shongkha kloi, bad ymdei ma ki ba mad ïa ka jingeh dei ki kmie ki kpa jong kiba mad nyngkong ka jingeh, namar maki ban kit ïa ka lyngkor, bad i la kren ruh shaphang ka jindon ki resort ha ki thaiñ jong ngi, ym ba ngi pyrshah ïa ka jingdon ki jaka jngohkai pyrthei bad ki jaka shangkai pyrthei sha ki thaiñ, hynrei ki trai jong ka resort kidei ban phikir bhah, namar bun ki khun samla jongngi ki ba dang ha ki teen age ki lah sdang shah pynbiej bad sa leh da ki kam awria bad sa wanrah bun ki jingpang naduh ka jingpang Aids bad HIV,” ong ka KSU.
Na ka liang ki trai jong ki Resort la ai jingkren da u Dapmain Suchiang ha kaba la ong ruh ba ka jingdon jong ki jaka jngohkai pyrthei ka wanrah ïa ki jingkylla kiba bun khamtam ha ka kamai kajih bad ka jingïohkam ïoh jam ïa ki khun samla jong ka thaiñ, bad na ka liang ki trai jong ka resort ki la long kiba phikir ban peit pyrman bha ïa ka ïaid ka ïeng jong ki nongwan peitkai bad sah kai ha ki jaka sah khnang ba ym don ki kam awria bad ki kam jakhlia khamtam ha kine ki por ba jyllei palat ki kam kha-ï met jongki khynthei kiba la sdang ban phrung wat sha ki thaiñ nongkyndong.
Lah ïoh jingkren ruh na i samla Ladaplin Hayong ba dei ruh i President ka KSU Girl’s Wing WJHD, ha kaba I la ong ba kane ka Awareness program ba nyngkong ka sdang na la ïing, ki kmie ki kpa kidei ban lumlang ïa ki khun ha kawei ka kamra bad sa sdang ban ai ka jingsneng jingkhraw, namar ka matti jong ka ïing ka sem jingngi ki khun Khasi khara ka shong ha ngi ki khynthei lada ngim lah ban sneng ban kraw ïa ki khun ki kti jong ngi ha ka rta ba dang lung bunsien kin sa ïaid sakma, bad ka phang ba kongsan badei ban pynshai khambha kadei na u District Child Protection Officer i sir S.Passah’ i la ai shibun ki jingsneng ïa ki khun samla kiba dang don ha ka rta ba hapoh ki teen age, i la ong bunsien haba ka kmie ka ïap u kpa u lah ieh ïa ki khun, ha ka jaka ban ri ban sumar ne ban ai ka jingïada pynban u phet, na kata ka daw bunsien kiba ngat ha ka jingshah leh bei ijot kidei ki khunswet, namar ki duna ki nongsumar, kynmaw ka aiñ kadei kaba eh tam ïa ki baleh ïa kane ka kam sniew, kum ka Pocso act bad kiwei kiwei de ki aiñ, kyntang ïawai hashwa ban pynkut la ïoh jingkren ai khublei khatduh na u samla Leiki Richard Tyngkan badei ruh u General Secretary ka KSU Kupli Area Circle.