Na ki 216 kiba pang AIDS ha WKH tang 127 ngut ba tista ban dih dawai: Dr. Basaïawmoit

Nongstoiñ, Ïaïong, 25: Ha ka jingïatreilang ban pynsngewthuh paidbah bad ban weng ïa ka jingkheiñ sting halor ka jingpang HIV/AIDS, ka District Legal Services Authority (DLSA) West Khasi Hills, ryngkat ka jingïatreilang bad ka Meghalaya AIDS Control Society (MACS), ha ka sngi palei ka la pynlong ïa ka Advocacy cum Sensitization Programme ha Conference Hall jong ka District bad Sessions Judge, Nongstoiñ.
Ïa kane ka programme la pynïaid da ka Kong D.M.K.S. Shadap, Chief Judicial Magistrate-cum-Secretary, DLSA Nongstoiñ. La ïadonlang ruh ha katei ka sngi da ka Kong F.C. Rymbai Chief Legal Aid Defense Counsel, u Dr. R. Basaïawmoit, District Tuberculosis Officer-cum-District AIDS Control Officer, ka Kong E.G. Kharbani, Deputy Legal Aid Defense Counsel, bad u Bah A. Lanong, Deputy Director (Mainstreaming), MACS Shillong. Ki ophisar na ka tnat Pulit, ka Tnat Social Welfare bad kiwei kiwei ruh ki la ïashim bynta ha kane ka jingïalang.
U Dr. R. Basaïawmoit u la batai bniah halor ka jingïapher, ka jingpur bad ki lad ban ïada na ka jingpang HIV, da kaba ong ba watla ym pat don dawai ban pynkhiah pura, hynrei ïa ka HIV lah ban ïada bad ai dawai lada lap ha ka por kaba biang.
U la pynpaw ba ha kane ka district, 216 ngut ki briew ki la shah ktah ha ka HIV, bad 127 ngut ki dei kiba tista bha ban shim bad dih dawai. U la kyntu ïa ki paidbah ba kin weng ïa ka jingsheptieng bad ka jingsngew lehraiñ bad ban wan shakhmat ban leit test, khnang ban lap biang por lada jia ba ki don ïa kane ka jait jingpang ha ka met ka jong ki.
U Bah A. Lanong u la kren halor ka jingdonkam ban ai jingkyrshan bad ka jingsngewlem sha kito kiba im bad ka HIV. U la kyntu ba ym dei ban leh shiliang ne kynnoh sniew ïa ki briew kiba shah ktah. U la ong ba ka jylla Meghalaya ka don ha ka kyrdan ba ar ha ri India ha kaba ïadei bad ki jingpang STD (Sexually Transmitted Diseases).
U la kren shaphang ka HIV and AIDS (Prevention and Control) Act, 2017, ka aiñ ka khang pyrshah ïa ka jingbym ai kam, jingbym ai pule, jingñiew shilliang khmat wat ha ki jaka ai jingsumar. Ka aiñ ka khang ruh ïa ka jingpynpaw kyrteng khlem jingbit bad ka dawa ïa ka jingpynshai da ka mon sngewbha ha kaba ïadei bad ka test bad jingsumar.
Katba ka Kong E.G. Kharbani ka la ai jingpynshai halor ki hok aiñ kiba ïadei bad ki briew kiba im ryngkat bad une u khñiang jingpang PLHIVs (People Living with HIV), MARPs (Most At-Risk Populations) bad ki CABA (Children Affected by AIDS), da kaba kdew ïa ka jingdonkam ban tip ïa ka hok ha kaba ïadei bad ki aiñ ban pynneh ïa ka burom
Ka la don ruh ka jingïakren bad ïa phylliew jingmut lang hapdeng ki nongwan sha kane ka prokram, na ka bynta ban wanrah ïa ka jingmytoi ha kaba ïadei bad ka koit ka khiah ki paidbah. Kumjuh ruh ban tip kham bha shuh shuh halor ki Aiñ ki kanun kiba ïadei bad kane ka jait jingpang.