Ka jingpluh ki khlaw ka dei ka kam ïap kam im bad ka jingduh ki jingthaw ba-im

0

Mawkyrwat, Lber, 01: Ki dieng ki siej ne ki khlaw ki btap kiba jyrngam ki long ki nongmuna ba khraw haduh katta katta ïa baroh ki jingthaw kiba don jingim namar ki ai ïa ka lyer kaba khuid ne oxygen ban ring mynsiem bad ban tan pat ïa ka lyer jaboh ne carbon dioxide ban pynkhuid ïa ka mei mariang, ka jingïoh ïa u slap ba janai bad long ki tlong um ban sam um bam um dih bad sha ki lyngkha rep, ka jingpyntngen ïa ka mariang nalor shibun kiwei kiwei ki jingmyntoi kiba bun.
Hapdeng ki jingdonkam ba kongsan jong ki dieng ki siej, sngewsih ban ïohi ïa ka jingpynjot pathar ïa ki bad ïa ki khlaw ki btap da ka jingthang dusmon ïa ki ha kine ki aïom rang tyrkhong da ki briew ki bym don jingkitkhlieh satia ïa ka lawei u khun bynriew. La ju sakhi ïa ka jingpluh ki khlaw ki btap, ki lum ki wah ha kine ki sngi ha kylleng sawdong ka Bri u Hynñiewtrep jong ngi kaba la pynlong ka jing-i-pangnud haduh katta katta kaba pynsniew dur ïa ka mariang bad ym tang kata ka wanrah ruh ka jingduh ïa bun ki jait jingthung kiba long ka jingmyntoi ïa ki briew bad ym tang kata ka jingïap jong ki khñiang ki ksah ruh ka shyrkhei bha.
Hato ngi la ju pyrkhat haduh katno ka jingsohsat ki mrad ne ki jingthaw kiba par ha khyndew lada jia kum kine ki jingthang dusmon ïa ki lum ki wah?? Kane ka long ka jingkylli kaba ngi kum ki briew ngi dei ban pyrkhat jylliew bha ba lada ka jia ïa u briew ha kane ka dur ki sngewkumno?
Ka jingdon ki katto katne ki briew kiba lyngkot jingmut jingpyrkhat ban thang dusmon ïa ki lum ki wah ka pyndiaw mynsiem ïa kito kiba ju shimkhia ban pynneh pynsah ïa ka mariang kiba ai jinghikai ïa ki paidbah nongshong shnong kylleng sawdong ban thung dieng bad pynneh pynsah ïa ka jingjyrngam ka mei mariang.
Namarkata, ka long kaba donkam ba ki bor shnong, bor hima bad bor sorkar kin shimkhia ban ai jinghikai ïa ki paidbah nongshong shnong ba ki dei ban don ka jingsngewthuh bad jingkut jingmut ban ïada ïa ki khlaw ki btap bad ban long phikir ha ka jingthang bun (jhum cultivation) ïa ki lyngkha rep ba ki pynkhreh ban rep ban lait na ka jingpluh ki lum ki wah ne ki khlaw ym ban shu bun ki kyndon aiñ tang ha ki jingthoh hynrei dei ban pyntreikam ïa ki ha ka rukom kaba dei.
Ha kajuh ka por ban thwet jur ïa ki nongthang dusmon kiba pynpluh ïa ki khlaw ki btap ne ki lum ki wah bad pynshitom ïa ki katkum ki kyndon pynjot mariang khnang ba yn lah ban teh lakam ïa katei ka jinglong kaba bakla bad ba sniew bad ruh ban long kum ka jingai jingsneng ïa ki ‘riew tamti tamjat na bynta ka jingmyntoi lang baroh jong u khun bynriew bad baroh ki jingthaw kiba don jingim ha kane ka pateng kaba mynta bad ka pateng ban wan ruh.
Namarkata, ki bor sorkar ruh ki dei ban shimkhia ban pynshitom da kaba pynhap katkum ki kyndon pynjot mariang ïa kito kiba pynkheiñ ïa ki aiñ ïada mariang kum ka Indian Forest Act, 1927, Environment Protection Act, 1986, Wildlife (Protection) Act, 1972, The Water (Prevention and Control of Pollution) Act, 1974, The Air (Prevention and Control of Pollution) Act, 1981, The Factories (Pollution and Pesticides) Act, 1948 bad kiwei kiwei ki kyndon.

Leave A Reply

Your email address will not be published.