Ka jinglong jingman jong ka saiñ pyrthei bad ka lawei jong ki samla ha ka jylla

Nongstoiñ, K’lyngkot, 21: Ka jylla ka la dep ban rakhe ïa ka jubili ksiar jong ka jingdap sanphew snem naduh ba la ïoh ïa ka jylla ba pura, hynrei haba phai ha ka jinglong jingman jong ki nongïalam jong ki seng saiñ pyrthei bad ka lawei jong ki samla ym idon jingkyrmen haei haei ruh.
Ha kaba ïadei bad kane ka mat u nongthoh u la pyrshang ban lum jingtip bniah bha la kumba katto katne snem bad la lap ba katba nang mih ki snem ka jingnang jingstad jong ki samla ka la nang kiew sted, ka jingkyrduh kam ka la nang jur, ka rep ka riang ka la nang hiar, ka kamai kajih ka la nang troiñ, ka bylla ka sngi ka la nang duna, ka khaïi ka pateng ka la nang kut lad.
Ki sorkar kiba bat ïa ka bor synshar kawei hadien kawei pat kim shym la shna ïa kita ki policy kiba lah ban pynïoh kam ïoh jam ïa ki samla kiba la biang ka jingnang jingstad. Nangta ban kyntiew ïa ka rep ka riang na ka bynta ban pyndap bam ïa ki paitbah ka jylla, ban pynkhlaiñ ïa ki ïew ki hat na ka bynta ban kiew ka khaïi ka pateng bad ka kamai kajih jong ki paitbah, ban thaw ki lad ki lynti na ka bynta ba ki nongbylla kin ïoh ban trei ban ktah, na ka bynta ban kyrshan ïa ka ïing ka sem bad ki khun ki kti.
Haba phai ha ki por ba la dep mynba ka saiñ pyrthei kam pat da jaboh than, ki samla kiba la biang ka jingpule bad kiba proh jabieng kim ju kyrduh kam. Ki paitbah nongrep kim ju ud ju nam ba ki kyrduh bam, ki nongkhaïi ki kiew sted ha ka kamai kajih namar ki ïew ki hat ki shongshit bad ki paitbah ki tuid man la ki sngi ïew ban siew ban tda.
Ki nong bylla ki kham pahuh ban ïa ki nongtrei sorkar khamtam kiba leit bylla tih dewïong, namar u ba tlot tam ban bylla u lah ban kamai ym duna ïa ka shi hajar san spah tyngka shi sngi, hynrei kiba khlaiñ trei lei lei ki lah ban kamai haduh san hajar tyngka ha ka shi sngi.
Haba phai pat ha kine ki sngi, ki samla kiba la biang ka kyrdan lada kim lah ban pynïadei bad ki heh sorkar kiba shong shuki. Wat lada ki stad bad proh jabieng katno katno ruh, ki shem shitom haduh katta katta ban ïoh rung kam sorkar, namar ïa baroh ki kam la dep mang lypa tang na ka bynta ki khun jong kito ki nongkyrshan kiba pynjop elekshon, la ki dei tang ki MLA ne ki dei ki ki Minister ruh kumjuh.
Kawei pat ka kam kaba la teh mraw ïa ki heh sorkar ha kine ki sngi ka dei ka jingrhah spah, namar lada don ki kam sorkar kiba lait ban ïoh rung ha kitei ki kam ki hap ban thong da ka pisa. Dei na kane ka daw ba kiba bun ki samla ki hap ban phai khmat sha kiwei pat ki lynti, kiba long pyrshah ïa ka imlang sahlang bad ka jingkynnoh jong ki bor sorkar ka long beit ba ki dei kiba shah ïalam bakla, khlem da bishar bha ne wad ïa ka daw mano ba ïalam bakla.
Hooid, ka long kaba suk ïa ki heh sorkar ban shu kynnoh ba ki samla ki shah ïalam bakla, hynrei ka long pat kaba eh ba ki heh sorkar kin pynshai sha ki paitbah ba dei ma ki kiba hikai ba ki samla kin ïaid bakla. Kawei pat kaba ki riew saiñ pyrthei ki ju mlien ka long ban hikai bamsap ïa ki paitbah da kaba thied da ka pisa ha ka por elekshon.
Ha kaba ïadei bad ka jingthied ïa ka pisa ïa ki paitbah ha ka por elekshon, la dep pynpaw pyrthei ruh da uwei u kyrtong kumba katto katne snem mynshuwa ha kaba u la ong ba “Shuwa ka sngi thep vote, ngan thied ïa ki paitbah kumba thied jamyrdoh”. Dei naduh nangta ba ka jingïathied briew ha shuwa ka sngi thep vote ka la sdang, ba ka jingpur sted jong katei ka ‘system’ ka long kaba shyrkhei haduh katta katta.
Ka sur na kiba bun balang bad ki nongïalam jong ki seng saiñ pyrthei bapher bapher ha kine ki sngi ka sawa jam bha, ha kaba ki ong ba lada um dei u ba don pisa da ki klur um long shuh ban ïaleh elekshon ha kine ki sngi bad ka dei ruh ka jingshihsha, namar kumba long ha ka Election 2018, la jan baroh ki nongmihkhmat kiba jop ki dei ki business man suda kiba dei ruh kiba klur tyngka.
Wat la ki don katto katne ngut ki ba ym shym I dei ba kin dei kiba don klur, hynrei ki nongkyrshan jong ki pat ki pynlut da ki klur tyngka ban thied ïa ki paitbah ha ka sngi thep vote, khnang ba u kyrtong jong ki un jop bad kin ïoh jingmyntoi ïalade. Lada ki nongïalam jong ki seng saiñ pyrthei ki hikai ïa ki paitbah da katei ka lynti, haei pat ka lawei jong ki samla bad ki khun ki kti jong ka pateng ban wan.