Ïoh jinghikai 40 ngut ki nongrep ka WJHD shaphang ki jait khniang kiba don ha u Kba
(Ha u kba ki don ar jait ki khniang kiba ïada bad kiba wan pynjot)

Jowai, Risaw 14: Ki 40 ngut ki nongrep napoh ka West Jaiñtia Hills mynta ka sngi kila ïoh jinghikai kaba bniah na ka prokram ka (HRD Cum Orientation Training) bala pynlong da ka tnad Central Integrated Pest Management Centres (CIPMCs) Shillong lyngba jingïarap jong ka sorkar kmie ka Ministry of Agriculture & Farmers Welfare Directorate of Plant Protection, Quarantine & Storage.
Ïa kane ka prokram la sdang ïa ka naduh ka por mynstep ha ophis ka District Agriculture Officer West Jaiñtia Hills, la don ruh ka jingïalang ba lyngkot ban ïa phylliew jingmut bad ki nongrep ha ryngkat kitei ki ophisar na ka tnad ka rep ka riang bad ïa kane ka porkram ai jinghikai la plie da u ma E.M Passah (DAO) Jowai.
La don ruh ka jingpyni ïaka rukom rep ïa ka kba bad shaphang ki lad jingïada ba lait na ki jingshah lynshop ha ki khniang ba bun jait, da kaba batai ruh ha u kba ki don ar jait ki khniang kita ki long ‘ki khniang ba ki khot (Pests) kiba thmu wan pynjulor ïa u kba bad kiwei pat ki long ki khniang kiba ïaleh pyrshah (defender) kiba bam kylla ïa kitei ki khniang ba wan pynjulor’.
La ai jinghikai ruh ïa ki nongrep ka District ba kim dei ban pyndonkam palat ïa ki dawai siat khniang namar kine ki lah ban pynïap kumjuh ïa kito ki khniang ba ïada na kiwei pat ki khniang na u kba.
Hadien jong kane ka prokram ban kham pynshai shuh shuh ïa ki nongrep na ka liang ka ophis kala leit ban ïalam ïa kitei ki 40 ngut ki nongrep sha ki jaka rep kba kiba don ha Syntu Ksiar (poh khyllem) da kaba pynbynta ha ki saw (4) kynhun ba kin leit wad ïa kitei ki khniang ba bun jait bad hadien nangta kala don sa ka jingdor dur ïa kaei kaba kila lap khnang ban kin ïoh pynshai ha ka jingshem jong ki.
Naka liang u Mr. Gokulraam M, Plant Protection Officer (Entomology) ula ong kane ka prokram ka long shibynta ban ai jinghikai ïa ki nongrep shaphang ka jinglong jingman jong u kba ban lait na ki khniang ba wan pynjulor ïa u Kba, u ong lyngba ka jingpynlong ïa kane ka jingleit jurip dalade hi ïa ki jaitkhniang kiba don ha u kba kan ïarap shibun eh ïa ki ba kin ïohtip kumno ban pynbha ïa u kba uba don ha ki jaka rep.
Shuh shuh ula pyntip ba na ka liang kane ka ophis Central Integrated Pest Management Centres (CIPMCs) Shillong kala pynlong ruh ïa kum kine ki prokram sha kylleng ki jaka jong ka jylla shi bynta na ka jingmyntoi jong ki nongrep kiba don hapoh ka jylla hi baroh kawei.