K a Election Commisision of India (ECI) shwa ba kan pynbna ïa ka tarik elekshon ha kane ka jylla ka la kren shai ba ka jingjied ïa ki nongmihkhmat sha ka Iingdorbar Thawaiñ ka Jylla ka dei ban long kaba khuid ba suba, ka bym shah pynbor bad thombor, bym shah thong da ki sbai rupa. Ngi ïohi ba ka Voice of the People Party (VPP) ka dei kawei na ki seng saiñpyrthei kaba dang shu mih ha kane ka kynti ba ka la ïalap ïa ka Clean Politics Campaign bad ban ïakhun pyrshah ïa ka bor jong ka pisa kaba ju trei borbah tang shu poi ka samoi elekshon.
Ka jingtrei borbah jong ka bor pisa ha ka por elekshon ka pynlong ïa ka jylla ban duk ban swai bad ka pateng ka ban sa wan kan ïakynduh mawsiang namarba ka roi ka kiew kam don satia namarba uba duk un nang duk bad uba riewspah un nang riewspah lai shah saw shah.
Hynrei watla kiba bun balang ki kren pyrshah ïa ka jingpyndonkam ïa ka pisa ha ka samoi elekshon pynban, ka pisa ka dang ïoh jaka, namarba ki kyrtong kiba don da kawei pat ka jingthmu kaba sha lyndet, kin thong beit da ka pisa. Ban shim ram lypa shwa ka elekshon kan long ka jingtim ïa ka lashai lashisngi.
Manla ka sngi, ha ki rynsan jong ka Social Media, ngi ïohi ïa ki jingpynshai bad ki jingkyntu kynpham jong ki riewshemphang bad ki nongïalam niam kiba kren sha ki paidbah ba ka pisa kam dei ban ïoh jaka satia ha ka elekshon namarba ka nemsniew ka la ap lypa hakhmat, kaba mut, ba ka roi ka kiew, ka la jngai lypa, lada shim ram lypa na ka bynta san snem.
Dei ban ai jingïaroh ïa ka Hynñiewtrep Youths Council (HYC) kaba la mih shakhmat ban pynbna da ka “Rai Ehdaw Campaign” khnang ban pynsngewthuh sha ki paidbah ba ki dei ban rai ehdaw haba jied ïa ki nongmihkhmat ha kane ka kynti namarba baroh shikatta ki snem ba la leit noh ka jylla ka la pang swai namarba ki nongthep vote ki la rai jem daw bad rai jem rngiew.
Ym tang katta, wat ka Awakening India Movement ruh ka la mih shakhmat ban pynlong ïa kine ki jingïalap ban pynsngewthuh ïa ki paidbah ba kim dei ban biej bad ban ngop ha ki sbai rupa shwa ka elekshon.
Ka jingshim rai jong ki katto katne ki dorbar shnong ban pyrkhing bha ha ka jingïalap elekshon bad ban pynap pahara da ki nongkitkam shnong ban kem ïa kiba thmu ban sam pisa khnang ban khroh vote na ki paidbah, ka long kaba dei ban ai jingïaroh. Kum kine ki nuksa kiwei kiwei ki dorbar shnong ruh ki dei ban bud nuksa khnang ba ki paidbah kin dup sngewthuh ba ka pisa kam dei ban ïoh rung ha manla ki thliew iing ban thied da ka dor kaba tad kumba thied blang, thied masi.
Ka sienjam ba la shim da ka HYC ka long beit ban sei ïa ki riewsaiñpyrthei kiba tbit bad kiba kynsai kumba ka jylla ka la ïoh ïa ki nongmihkhmat kiba kynsai ha u snem 1972, kiba long ki khrawpyrkhat bad ki proh jabieng kiba stad bad kiba tip kumno ban thaw ïa ki aiñ kiba ïada ïa ka khyndew ka shyiap bad ïa ka jylla.
Hynrei haba phaidien sha ki snem kiba ladep, ka Iingdorbar Thawaiñ ka la dap sa tang da ki nongkhaii ym da ki nongthaw aiñ. Ka jylla Meghalaya ka long haduh katne kumba ka long mynta, ka dei na ka daw ba ki paidbah ki la bakla ban jied ïa ki nongïalam bad dei hangne ba ki jingdawa jong ka jaidbynriew ki sahkut lut bad ym don satia mano mano ruh ban patiaw bad baroh ki jingdawa ki shu kylla long politik lada phai sha ka jingdawa ILP, ka jingdawa ban pynrung ïa ka ktien Khasi ha ka Khyrnit Baphra, ka jingdawa weng ïa ki briew kiba sah ha Them Iew Mawlong, ka jingpynbeit ïa u pud u sam bad ka Reservation Policy kiwei kiwei de ki mat.
U paidbah un hap ban khan bad ban puson bha ïa ki jingjia kiba nang ïai jia manla ka sngi khnang ba ka tidew kaba yn sa tah sia ha ka 27 tarik u Rymphang, 2023 kan plie ïa ka lawei kaba shngaiñ jong ki pateng kiba mynta bad ki pateng ki ban dang wan.
